Международная Академия Бизнеса материалы VI международной студенческой научно-практической конференции «Молодые акулы бизнеса»

106
В  90-х  годах  в  России  была  проведена  ре-
форма,  направленная  на  использование  обя-
зательного медицинского страхования в усло-
виях рыночной системы. Но неблагополучным 
оказалось  состояние  бюджетов  [1].  Качество 
менеджмента  ставит  в  зависимость  экономи-
ческую эффективность учреждений. Медицин-
ские  страховые  организации  могут  обеспечи-
вать  финансовое  благополучие  лечебно-про-
филактических учреждений. 
Государство поддерживает частные инициа-
тивы в сферах приоритетных отраслей экономи-
ки страны. Широкие инвестиционные возмож-
ности нашей страны могут быть направлены на 
применение новых знаний, внедрение иннова-
ций в медицинской сфере.  Больший доступ к 
медицинским  услугам  может  дать  реализация 
целенаправленной  политики    использования 
финансовых  инструментов,  а  использования  
систем бизнес-партнерства -  для уменьшения 
случаев недоброкачественного лечения, в раз-
ных областях, в том числе в обеспечении об-
разовательных  организаций.  Важным  направ-
лением  является  исследование  и  разработка 
медицинских технологий. Уже ведутся  разра-
ботки  в  развитых  странах    по  использованию 
новейших методов лечения в таких сферах, как 
например, геномная медицина, которая влияет 
на качество жизни населения.  Возможно, что 
толчок  развитию решению  проблем  в здра-
воохранении, таких как  нехватка производства 
в нашей стране медицинских товаров и услуг и 
дорогой  импорт  и другого рода - связанных 
с  изменениями  условий  жизни,  даст  реализа-
ция зеленой политики. Новые технологии при-
вносят изменения в экономические процессы 
института. При этом важно, чтобы новые това-
ры-результаты НТП, предназначенные для под-
держания здоровья, не имели отрицательного  
влияния на эффективность в области, подлежа-
щую работе системы здравоохранения.  В усло-
виях    преимущественно  перерабатывающего 
производства,  ориентированного  на  экспорт, 
экономика  здравоохранения  получит  отлич-
ный  путь  развития.  Данная  отрасль  находится 
главным  образом  в  сфере  государственного 
интереса, но чувствует влияние и населения, и 
бизнеса. В последние годы в Республике стали 
продвигаться  направленности  социальной  от-
ветственности бизнеса и заключаться  догово-
ры  социального  партнерства  между  государ-
ством и бизнесом. На данный момент необхо-
димо создать предпосылки для усиления роли 
бизнеса  в  социальном  развитии  регионов,  в 
котором он может сыграть значительную роль 
[4].
Принцип  предлагаемой  в  программе  «Зе-
леного  курса»  партнерства  состоит  в  том,  что 
развивающиеся  страны  должны  создать  эко-
номически  благоприятные  условия  для  при-
влечения «зеленых» технологий. Это влияет на 
отрасль  здравоохранения  в  уровне  качества 
трудовых  ресурсов,  условий  и  эффективности 
труда  [5].  Экономичные,  сберегающие  техно-
логии  позволят  направить  трудовые,  произ-
водственные,  денежные  ресурсы  на  развитие 
здравоохранения,  повысят  уровень  благосо-
стояния населения. Зеленые технологии позво-
лят  снизить затраты на энергию, переработку 
выбросов, очистку окружающей среды.  Зеле-
ная  экономика  для  нас  –  единственный  воз-
можный вектор развития.  Но он должен быть 
гармонично  влит  в  действующую,  трансфор-
мирующуюся  экономическую  систему  на  раз-
ных уровнях, а механизм реализации зеленой 
стратегии должен учитывать все инновацион-
ного процесса. В первую очередь,  - доступен 
для  осуществления  (условия  инвестирования 
и  разработки),  экономичен  (или  выгоден)  для 
производителей.  «Зеленая  экономика»  на-
правлена на комплексное достижение целей: в 
области  здравоохранения,  образования,  сель-
ского хозяйства, промышленности и т. д.  При-
мером  может  послужить  использование  аль-
тернативных источников  энергии. 
Эффективность программы зависит от того, 
насколько компании Казахстана и других стран 
готовы принять экологическую составляющую 
в  своем  бизнесе.  «Зеленый  мост»  предлагает 
сотрудничество  государства  и  общества  для 
трансформации наших отношений и усиления 
действий по охране окружающей среды  [6].
Источники:
1.  Государственная программа развития здравоохранения 2011-2015
2.  www.stat.kz
3.  Национальные счета здравоохранения – счета здоровья. 2012
4.  Сабден О. С., Арменский А. Е., Кочубей С. Э., Наумов Е. А. Устойчивое развитие национальной 
экономики и мировые финансы в 21 в. Астана, 2011 - с. 384
5.  Глобальный Зеленый новый курс. Доклад UNEP. 2009
6.  Мирманова  А.  Зеленая  экономика  устойчивого  роста.  «Бизнес  и  Власть»,  29  июня  2012  г 
www.and.kz/kompanii/1325-zelenaya-ekonomika-ustoychivogo-rosta.html

107
Национальный фонд Республики Казахстан:
 политика эффективного использования средств
При рассмотрении данной темы, прежде все-
го, имеет смысл определить цель создания На-
ционального фонда Республики Казахстан. 
Национальный  фонд  Республики  Казахстан  
был создан в соответствии с Указом Президента 
Республики Казахстан от 23 августа 2000 года № 
402 «О Национальном фонде Республики Казах-
стан» в мае 2001 года.
Целью создания Национального фонда яви-
лось  обеспечение  стабильного  социально-эко-
номического  развития  страны,  накопления  фи-
нансовых средств для будущих поколений (сбе-
регательная  функция)  и  снижение  зависимости 
экономики  от  воздействия  неблагоприятных 
внешних факторов (стабилизационная функция) 
[1].
Официально  декларируется,  что  при  созда-
нии  Национального  фонда  Казахстана  был  из-
учен опыт практически всех аналогичных фон-
дов в других странах мира. И как декларирует-
ся  властями,  в  основе  Национального  фонда 
Казахстана  заложена  модель  Нефтяного  фонда 
Норвегии. 
На  начальном  этапе  образования  и  станов-
ления Национального фонда основные функции 
(стабилизационная  и  сберегательная)  не  вызы-
вают никаких сомнений. С годами запас Нацио-
нального фонда с каждым годом увеличивался 
в  несколько  раз  (связано  с  увеличением  объ-
ема добычи углеводородов и высокими ценами 
на  нефть).  Первый  этап  был  успешно  пройден 
(накопление),  необходимо  перейти  ко  второму 
– инвестиционному. 
Наряду  с  экономическими  и  политически-
ми успехами страны на международной арене, 
остаются  нерешенными  с  годами  социально-
экономические проблемы. 
Какие  социально-экономические  проблемы 
существуют в Казахстане? 
Экономическая  недоступность  професси-
онального  образования  для  молодых  казах-
станцев,  медленное  развитие  депрессивных 
районов  и  производства  готовой  продукции, 
оснащенная  современными  технологиями,  не-
развитость транспортной, социальной и другой 
инфраструктуры. 
Что  необходимо  предпринять  для  решения 
данных проблем? 
В данном направлении Национальный фонд 
должен выйти на 2 направления: 
1)  инвестиционная  стратегия  (госкорпора-
ции);
2)  социальная сфера и инфраструктура;
Почему  особое  внимание  и  предпочтение 
уделяется частному и иностранному бизнесу, за-
бывая  про  государственное  предприниматель-
ство  (владение)?  Почему  казахстанская  нефть 
сосредоточена  «в  руках»  американских,  бри-
танских,  французских,  китайских  и  российских 
компаний? 
Необходимо  создание  государственной  не-
фтяной  корпорации,  ограничить  участие  ино-
странцев в сфере добычи новых нефтяных ме-
сторождений, а также увеличение государствен-
ной доли в нефтяном секторе. 
На мой взгляд, неразумно получать лишь не-
значительные проценты с добычи и транспорти-
ровки  углеводородов. 
Что  же  делать  с  миллиардами  и  куда  их 
инвестировать? 
Государство должно и обязано зарабатывать, 
а не жить только за счет налогов. Приобретение 
Правительством  значительных  пакетов  акций 
крупных  иностранных  промышленных  пред-
приятий  и  нефтяных  компаний,  включая  уста-
новление полного контроля над ними, объектов 
недвижимости. Создание новых гибких государ-
ственных  компаний  и  корпораций.    Новые  го-
скомпании  не  должны  быть  централизованны-
ми и директивными (как в Советском Союзе), им 
необходима автономия. Как отметил Д.Гэлбрайт 
«…за  послевоенные  годы  в  частных  корпора-
циях  США  предприниматели  реально  стали  не 
собственниками капитала, а слой управляющих 
– те, кто не владеет, но распоряжается собствен-
ностью». Национальный фонд должен вложить 
крупные  инвестиции  в  реальный  сектор  казах-
станской  экономики.  В  итоге  Казахстан  мог  бы 
достичь такого объема накоплений, что мог бы 
полностью избавиться от сырьевой зависимости 
и  достигнуть  высокого  уровня  благосостояние 
страны. 
Особое  внимание  заслуживает  проблема 
агропромышленного  комплекса.  До  недавнего 
времени были сложности с сельхозмашиностро-
ением, производством химикатов и удобрений, 
переработкой  продукции,  транспортным  и  ма-
териально-техническом  обслуживании.  Однако 
в последние годы наблюдается тенденция улуч-
шения агропромышленного комплекса. Откры-
ваются  теплицы,  активно  развиваются  сельхоз-
машиностроение  и  производство  удобрений, 
проводится  активная  защита  отечественных 
Ли А.О.
Жезказганский университет им. О.А. Байконурова,
«Экономика», 3 курс, г. Жезказган 

108
производителей со стороны государства, выде-
ляются льготные кредиты и лизинги, внедряются 
новые технологии в сельское хозяйство, разви-
вается племенной скот. Единственном пробелом 
остается зерновое хозяйство. У наших крестьян 
после сбора богатого урожая возникает два во-
проса: кому продать зерно? Где его сохранить? 
Десятки тысяч тонн зерна в 2009 и 2011 годах из-
за дефицита элеваторов и вагонов было потеря-
но на открытых полях, сотни крестьян понесли 
убытки.  Даже  самые  развитые  экономические 
державы не могут позволить себе такой роско-
ши. В ближайшие годы планируется строитель-
ство  нескольких  зернохранилищ  и  элеваторов. 
Однако  видно  уже  сейчас,  что  несколько  эле-
ваторов не решат в целом проблему хранения 
зерна. Сельское хозяйство является одним из са-
мых  рискованных  бизнесов,  поэтому,  несмотря 
на льготные кредиты, частные предприниматели 
неохотно идут в АПК. Следовательно, в ближай-
шие несколько лет вопрос хранения зерна оста-
нется нерешенным. На мой взгляд, необходимо  
вмешательство государства, так как данная про-
блема  грозит  продовольственной  безопасно-
сти страны. Необходимо выделение средств из 
Национального  фонда  на  строительство  новых 
зернохранилищ  и  элеваторов,  которые  полно-
стью решат вопрос с хранением зерна, а так же 
приобретение  вагонов  для  экспорта  зерновых 
культур,  что  позволит  избавиться  от  зависимо-
сти со стороны Российской Федерации. 
Социальная сфера  
и инфраструктура. 
Томас Джефферсон отметил: «Счастье народа 
зависит  от  народного  образования».  Действи-
тельно,  образование  является  основным  при-
оритетным направлением и основным индика-
тором  развития  во  всех  цивилизованных  стра-
нах мира. Ведь по сути, страны конкурируют не 
только товарами и услугами – они конкурируют 
системами общественных ценностей и системой 
образования [2]. 
Одной  из  главных  проблем  казахстанского 
высшего  образования  является  его  недоступ-
ность, а точнее дороговизна. Согласно статисти-
ческим  данным  из  16  миллионов  казахстанцев 
только 4% вовлечены в образовательный про-
цесс.  Однако реальное число желающих полу-
чить высшее образование в стране значительно 
выше. Например, в сельской местности, аулах и 
регионах  много  талантливой  молодежи,  кото-
рая в силу финансовых и социальных проблем 
не в состоянии получить высшее образование. 
Для того, чтобы поднять высшее образование в 
Казахстане на новый международный уровень и 
оно стало доступным для всех слоев населения 
(при условии умственных способностей), необ-
ходимы  постоянные  и  стабильные  инвестиции 
в сферу образования и науки со стороны Наци-
онального фонда. Выделение грантов и стипен-
дий для талантливой и перспективной молоде-
жи, вне зависимости от выбора специальности, 
курса или «престижности» ВУЗа. 
Необходимо 
выделение 
значительных 
средств  из  Национального  фонда  на  строи-
тельство  новых  магистралей  и  модернизацию 
существующих.  Невозможно  представить  раз-
витую, индустриальную, экономически сильную 
страну  с  разбитыми,  узкими,  автомобильными 
дорогами  и  общими,  плацкартными  вагона-
ми.  Выделение  инвестиций  из  Национального 
фонда  на  широкомасштабную  модернизацию 
республиканских  автомобильных  магистралей 
и  обновление  пассажирского  железнодорож-
ного транспорта позволит Казахстану выйти на 
новый международный уровень, увеличится как 
пассажирооборот, так и грузооборот не только 
внутри страны, но и за ее пределами. Казахстан 
полностью  оправдает  статус  «моста  Европы  и 
Азии» (огромные поступления в бюджет от та-
моженных пошлин).  
Развитие аулов и регионов. 
Каково текущее состояние сел и регионов? 
К  сожалению,  на  сегодняшний  день  можно 
констатировать,  что  существуют  тысячи  аулов 
(с. Карабулак, Енбек и др.), в которых отсутству-
ют водопровод, электричество, дороги, школы, 
работающие в три смены. Развитие инфраструк-
туры  в  сельской  местности,  не  только  решит 
социально-экономические  проблемы  простых 
сельчан, но и придаст стимул местной молоде-
жи остаться и поднимать свой аул. Без прочной 
и  развитой  инфраструктуры  в  аулах,  эффектив-
ность программ для привлечения кадров в сель-
скую местность будет оставаться низкой.       
На мой взгляд, средства Национального фон-
да  должны  в  первую  очередь  направлены  на 
инвестирование собственной экономики и соз-
дание сильной инфраструктуры в Казахстане. 
И в заключение, я хочу закончить свое эссе 
словами Джона Кеннеди: «Не спрашивайте, что 
страна может сделать для вас, а спросите, что вы 
можете сделать для страны». 
Источники:
1.  http: // www.minfin.kz
2.  Европейцы уступают жителям Азии по качеству образования.http://www.podrobnosti.ua 

109
Агроөнеркәсіп кешенінің  
индустриалды-инновациялық дамуы
Маратов Б.Ж.
ХБА, «Экономика», 3 курс, Алматы қ.
Ғылыми жетекшісі:
Қарғабаева С. Т., э.ғ.к., ХБА доценті 
Қазіргі  кезеңдегі  ұлттық  шаруашылықты 
қайта  қалыптастырудың  басты  мәселерінің 
бірі  –  экономиканың  агроөнеркәсіп  саласын 
тұрақтандыру  және  дамыту  барысында  ин-
дустриалды – инновациялық дамуға үлкен мән 
беру  болып  табылады.  Инновациялық  үрдіс-
тер өзінің мәні бойынша ғылым мен өндірісті 
бейнелейді,техникалық,  биологиялық  және 
химиялық  құралдар  мен  заттардың,техноло-
гиялар  мен  шаруашылықты  жүргізу    тәсіл-
дерін  үздіксіз  қайта  жаңалау,  ауылшаруашы-
лық  өндірісін  агроклиматтық  факторлар  мен 
нарықтың  талаптарына  сай,  тауар  өнімдеріне 
әлемдік  стандарттарды  қолдану  үшін  жағдай 
жасайды. Бұның барлығы ауыл шаруашылығы 
және қайта өңдеу өндірісінің  интенсивтік дәре-
жесін көтеруге, инновацияны игерумен агроө-
неркәсіп кешенінің барлық салаларында еңбек 
өнімділігін  арттыруға  және  қосымша  пайда 
алуға мүмкіндік береді. Агроөнеркәсіп кешені 
(АӨК)  республикадағы  экономикасы  жоғары, 
потенциалды, мүмкіндігі мол, ұдайы өндірісітік  
және әлеуметтік мәнді негізгі саланың бірі бо-
лып саналады. Мұнда қазіргі кезде жалпы рес-
публикада  тұратын  халықтың  43  пайызы  ша-
масы,экономикалық белсенді халықтың үштен 
бір  бөлігі  тұрады.  ҚР-сы  Дүние  жүзілік    сауда 
ұйымына  кіруге  қадам  басып  жатқан  кезең-
де, ауыл шаруашылығын реформалауды қайта 
қарау,  оны  нарық  қатынас  жүйесіне  толық-
тай  бейімдеу,  ауылдың  экономикасын  көтеру, 
олар үшін нақты мүмкіндіктер жасау, өндірісті 
тұрақтандыру  негізгі  міндеттердің  біріне  ай-
налуда.  Осыған  байланысты,  кейінгі  жылдары 
ауыл  шарушылығының  жағдайын  жақсарту 
да,  оның  ішінде  агроқұрылымдардың  дамуы-
на  бағытталған    бағдарламалар  қабылдануда 
және жүзеге асыру үшін біраз мәселелер іске 
асырылуда.  Дегенмен,  ауыл  шаруашылығын-
дағы  негізгі мақсаттар, нарық қатынас жағда-
йындағы  кейбір  негізгі  мәселелер  шешілмей 
келеді.  Олар:ауылдағы  тауар  өндірушілердің 
өнімділігін  көтеру,  тиімділігін  арттыру,  өніс 
өндірудегі  шығынның  көптігі,  тауар  өндіруші-
лердің  табысының  төмендігі,  өндірістегі  өнім 
өндірушілер  мен    ауыл  шаруашылығындағы 
өнім  өндірушілердің  өнімдерінің  баға  айыр-
машылығының    алшақтығы,  көптеген  ауыл 
өнім  өндірушілердің    зиянға  ұшырауы,  өнім 
сапалығының төмендігі, бәсекеге қабілетсіздігі. 
Әрине, мұның барлығы олардың тұрақты өнім 
өндіруге теріс әсер беретіндігін көрсетіп отыр.
Нарықтық  экономикадағы  инновациялар-
дың  басым  көпшілігі  кәсіпкерлік  құрылымдар 
тарапынан  өндірістік  және  коммерциялық 
міндеттерді шешудің құралы ретінде, әрі олар-
дың  тұрақты  жұмыс  істеуін,  экономикалық 
өсімді және бәсекеге қабілеттілікті қамтамасыз 
ететін  маңызды  фактор  ретінде  жүзеге  асы-
рылады  және  нарыққа,  нақты  бір  тұтынушы 
тобына  немесе  қажеттілікті  қанағаттандыруға 
бағытталады. 
АӨК-нің    дамуына  қажетті  шарттардың 
бірі – ғылыми-техникалық прогресс. Аталмыш 
процесс ғылым мен техника жетіктістерін иге-
ру  арқылы  кеңейтілген  ұдайы  өндірісті  жүргі-
зуге  мүмкіндік  беретін  инвестициялық-инно-
вациялық  процестерге  негізделеді.  Сонымен 
қатар,  кадр  (маман)  әлеуеті  агроөнеркәсіп 
кешеніндегі  инновацияларды  игерудің  басты 
факторларынан саналады. Сол себептен, кадр 
әлеуетін  күшейтпестен  ауыл  шаруашылығы 
өндірісіне озық үлгідегі, ресурс үнемдеуші тех-
нологияларды ендіру мүмкін емес [1].
ҚР-ның  экономикасының  аграрлық  сала-
сында  әлі  күнге  дейін  сақталып  отырған  қо-
лайсыз  макроэкономикалық  ахуал  және  ауыл 
шаруашылығына  салатын  инвестициялардың 
төмен болуы. 
Елімізде    ғылыми-өндірістік  база  мен  жо-
ғары білікті ғылыми мамандардың барына қа-
рамастан,  инновациялық  дағдарыс  жаңалық-
тарды ойлап табу мен шығару процесін мем-
лекеттік  реттеу  мен  басқару  деңгейінің  күрт 
төмендеуінен, қаржыландыру көздерінің жоқ-
тығынан  және  зерттеу  ұжымдары  қызметінің 
дұрыс берілмеуінен туындап отыр [2]. 
Ауыл  шаруашылығында  инновациялық 
әлеуетті  салсын  құрудың  және    әрі  маңызды 
мақсат қызметі  ғылыми-зерттеу және тәжіри-
белі-конструкторлық  жұмыстарды  барынша 
инвестициялау.  Осы  ағымдағы  жыл  бойынша 
республикалық бюджеттен 40 пайызға жуық,-
жергілікті  өңірдегі  қаржылардан  28  пайыз 
орташа  есеппен,  кәсіпорындар  мен  ғылыми 
мекемелерден  32  пайызға  жуық  инвестиция 
тартылды.
Мысалы  дамыған  елдерде  ауыл  шаруашы-

110
лық  ғылымына  жұмсалатын  мемлекеттік  шы-
ғындар  жылына  4-6℅  артып  отырса,  Қазақс-
танда  болса,  шығын  көлемі  біршама  жылдан 
бері жалпы ұлттық өнімнің 0,25℅-ынан асқан 
емес. 
Еліміз, бірінші орынға, материалдық өндіріс-
ке,  еңбекке  және  ақылға  негізделген  ұдайы 
өндіріс  тетігін  қолдауға;  ауыл  шаруашылығы 
өнімдерінің  тиімділігі  мен  бәсекеге  қабілетті 
болуын,  агроөнеркәсіп  кешен  ғалымдарының  
ғылыми нәтижелерін уақытында патенттеу жұ-
мыстарын ұйымдастырып қадағалайды күшей-
туге;  инновациялық  жеткен  жетістіктерімізді  
өндіріске  ендірілуіне  ынталандыруға  өте  көп 
көңіл бөлу керек. Өйткені, жаһандану кезеңін-
де  бәсекелестікке  төтеп  беру  үшін    ауыл  ша-
руашылығына  көптеп  талап  ететін  қаражат, 
қомақты  су  жаңа  инновациялық  технология-
ларды  шұғыл  түрде  ендіру  керек.  Осы  орай-
да,  ауыл  шаруашылығындағы  кадр  әлеуетінің 
қазіргі  ахуалы  инновацияларды  іс-жүзінде 
ендіруге  елеулі  кедергі  келтіретіндіктен,  ин-
вестициялардың тиімділігін барынша азайтып, 
«Агроөнеркәсіп кешенін дамыту» мемлекеттік 
жобасының дамуы және іске асуын баяулата-
тынын,кедергі  жасайтынын  ескергеніміз  жөн. 
Қазіргі  жағдайда ғылым мен техника жетістік-
терін  ендіру  арқылы  агроөнеркәсіп  өндірісін 
барынша  дамытуға  бағытталған  инновация-
лық үрдістерді дамытып қана дағдарыстан шы-
ғуға болады. 
Яғни, инновациялық үрдістер нақты техни-
калық  және  технологиялық  идеяларды  ғылы-
ми  әзірлемелер  негізінде  осы  жаңа  техноло-
гияларға айналдыру, нәтижесінде сапалы өнім 
өндіру  мақсатында  тікелей  өндірісте  игеруге 
дейін жеткізудің тұрақты, үздіксіз ағымы болып 
табылады. Аталмыш үрдіске  ауыл шаруашылы-
ғындағы өндірісті басқару мекемелері, ғылыми 
ұйымдар,  оқу  орындары,  өндіріске  ендіруші 
және қызмет көрсетуші құрылымдар, ауыл ша-
руашылығы тауар өндірушілері қатысады. 
Ауыл  шаруашылығы  өнімдерін  ғылыми-
техникалық зерттеу, әзірлеу және өндіріске да-
йындау, яғни, өндіру, сақтау, қайта өңдеу және 
өткізу инновациялық үрдістің негізгі функцио-
налдық бөліктерін құрайды. 
Дәстүрлі  тауарлардың  ұлттық  нарықтары 
сияқты  инновациялық  өнімдердің  ұлттық  на-
рықтарының  да  сандық  сипаттары,  салалық 
және  географиялық  құрылымы,  өзіндік  жар-
намалау түрлері, баға есептеу әдістемесі, заң-
дық  ережелері  болады.  Инновациялық  өнім 
нысандарының айырбасы барысында сату мен 
сатып  алу,  жалға  алу  мен  жалға  беру,  қызмет 
көрсету,  капитал,  қарыз  және  серіктестіктерді 
инвестициялау  келісімдері  секілді  басқа  да 
коммерциялық  мәмілелердің  заңдық  шартта-
ры орындалады. Экономикасы жақсы дамыған 
елдердің  инновациялық  нарықтары  негізін-
де  әлемдік  инновациялар  нарығы  құрылады. 
Өзіміздің  мемлекетімізді  қалыптасып  келе 
жатқан  инновациялар  нарығының  толықтай 
нарықтық қайта құруларды іске асыру кезеңін-
дегі  агроөнеркәсіп  кешені  экономикасының 
дағдарысқа ұшырауына сай төмендегідей бір-
қатар өзіндік ерекшеліктері байқаймыз: 
 ▪ ғылыми-техникалық саланы алатын бол-
сақ,  өткен  жылдардан  ғылыми-зерттеу 
және  тәжірибелі-конструкторлық  жұ-
мыстардың жеткілікті қоры қалса да, оны 
жүзеге  асыру  мен  ауыл  шаруашылығы 
саласында  әзірлемелер  мен  жаңа  зерт-
теулерді  жүргізу үшін тапсырыс беруші 
тұтынушылардың  қаражаты  жеткілікті 
емес; 
 ▪ инновация нарығы өнімнің өзінен емес, 
инновациялық қызметті жүргізетін мық-
ты,қабілетті  ұжымдар,жекелеген  маман-
дар,ұйымдардан тұрады; 
 ▪ бүгінгі  таңда  инновациялық  ұйымдар 
көбіне  венчурлық  капиталмен  қамта-
масыз  ететін  ұйымдардың  қаражаттары 
есебінен өз беттерінше жұмыс істей ал-
май отыр. 
Мемлекетімізде инновациялық және техни-
калық прогресстің жай баяу қарқынмен дамуы 
әлемдік нарықтың шикізаттың көзі болып қа-
ла беруіне соқтықтырады. Ал мұндай болашақ 
технологиясы  толық  дамыған  мемлекеттерге 
тәуелді болып, прогресстің артқы сатыларын-
да  болуға  итермелейді.  Отандық  өндіруішлер 
мен тұтынушылардың қандай да бір тауар түрі 
бойынша  сыртқы  нарыққа  тәуелділігі  түбінде 
мемлекеттің  халық  аралық  бәсекедегі  орнын 
төмендетіп,  оларды  сатып  алудан  түскен  қо-
сымша құн мен валюталық түсімдер шет елдік 
бәсекелестердің өндірісі мен технологияларын 
жаңартуға жұмсалады. 
Өндірістің  индустриалды-инновация  сала-
сында тез дамуын ықпал етіп отырған шаруа-
шылықтың  бүгінгі  жағдайында  келесідей  фак-
торларды ескеру қажет: 
 ▪ институционалды тұрғыда тиімді қызмет 
атқаруға қабілетті жеке меншік секторын 
қалыптастыру; 
 ▪ өндірістік тұрғыда импорттың орнын ал-
мастыру мен инновациялық саясаттарды 
алға  қоя  отырып,  ішкі  нарықтағы  өнім-
дердің  бәсекеге  қабілетті  және  сапасын 
арттыру; 
 ▪ ресурстық  тұрғыда  инвестициялық  же-
дел  амортизация  саясаттарын  қалып-

111
тастыру  мен  еңбек  ресурстарының 
тиімділігін көтеру; 
 ▪ ұйымдастыру  –  басқару  шаралары  бо-
йынша  өндіріс  анклавтары  мен  мемле-
кеттік  стратегиялар  арасындағы  мүдде-
лерді үйлестіру. 
Аяқтай  келе,  экономикасы  жақсы  дамыған 
елдер  тізбегіне    жоғарғы  технологиялы  өнім-
дер  нарығында  бәсекеге  төтеп  бере  алатын 
елдерді жатқызуға болады.Ұлттық экономика-
ны  құрда  және  қалыптастырудың  басты  тетігі 
немес  шарты  тиімді  ұлттық  инновациялық 
жүйенің бәсекеге қабілеттілігі. Егер дұрыс өң-
делген  инновациялық  саясат  индустриалды-
инновацилық дамудың жетекші тізгіні ретінде 
отандық  ғылыми  сыйымды  өндірісті  дамыту 
мен  бәсекеге  қабілетті  ұлттық  экономиканың 
негізігі құралы бола алады деп ойлаймын.

жүктеу/скачать 4,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: