Foydalanilgan adabiyotlar ro`yxati

213 
ФИО автора: Очилова Саодат Эргашовна 
Тошкент шаҳар Олмазор тумани, 
133-ИДУМнинг “Физика” фани ўқитувчиси
Название 
публикации: 
«ФИЗИКА 
ФАНИ 
СОҲАСИДА 
ТАЪЛИМ 
СИФАТИНИ ОШИРИШНИНГ УСТУВОР ЙЎНАЛИШЛАРИ» 
Аннотация:Ушбу мақолада физика фани соҳасида таълим сифатини
оширишнинг устувор йўналишлари ёритилган. Шунингдек, жамиятимизда 
замонавий, билимли ёшларни тарбиялашда, физика фанининг аҳамиятини 
ошириш бўйича хулоса ва таклифлар берилган.  
Калит сўзлар: физика фани, ўқитиш методлари, илмий-техник тараққиёт, 
креатив фикрлаш, ўқув-тарбия жараёнлар. 
Жамиятимизнинг юксак даражада ривожланиши, илмий-техник 
тараққиётни эътиборга олган ҳолда, таълим системасини узлуксиз равишда 
такомиллаштиришни ҳамда мутахассисларнинг умумтаълим савиясини кескин 
оширишни тақозо қилади. Таълимнинг мазмунини янгилаш, илмийлик 
даражасини ошириш, ўқитиш методларини узлуксиз такомиллаштириш, 
уқувчилар билимининг снфатига бўлган талабларнинг ошиб бориши — 
ўқитувчидан уз билимини узлуксиз равишда тўлдириб ва янгилаб боришни, 
малака ва методик махоратни юксалтиришни талаб этилади. Келажак авлодни 
тарбиялаш ва ўқитиш сифатини ошириш, ўқув-тарбия жараёнини ташкил 
қилишдаги камчиликларни бартараф қилиш, амалда ўқитиш назариясининг 
мактаб фаолияти билан богланишини мустаҳкамлаш, ўқитувчи кадрлар 
тайёрлашни ҳар тарафлама такомиллаштирнш халқ таълими тизими олдида 
қўйилган умумий вазифалар хисобланади. Юқори малакали физика 
ўқитувчиларини тайёрлаш, улардан, талабалик чоғида мактабда физика 
курсининг илмий асосини, физика фани билан унинг ҳар хил босқичларда 
уқитиш орасидаги изчилликни чуқур билишни ва тушунишини талаб қилади. 
Аммо олий мактабларда ўқитиш жараёнида бу масала ҳанузгача юқори даражада 

214 
ҳал қилинаяпти деб булмайди. Купчилик талабалар олий мактабда физика 
курсида олган билимларини ўрта мактабда татбиқ қилишга қийналишади. 
Уларнинг физик дунёқарашида асосий уринини динамик қонуниятлар эгаллаб, 
статистик қонуниятларга эса деярли ўрин қолмаган. Бундай камчиликларни 
юзага келишига сабаб, педагогика олий ўқув юртларида умумий ва назарий 
физика, физика ўқитиш методиками курсларини ўқитишда дидактиканинг 
муҳим тамойилларидан бўлган — изчиллик тамойилини эътиборга 
олмасликдадир. Бир неча асрлар давомида аниқ ва табиий фанлар Ўзбекистон 
заминида кенг ривожланиб, Ўрта Осиё ҳудуди дунё интеллектуал маркази бўлиб 
келган. Юртимиз ҳудудида юзага келган биринчи ва иккинчи Ренессанс даври 
бутун дунё тан оладиган машҳур даҳоларни етиштириб берди. Муҳаммад ал-
Хоразмий, Аҳмад ал-Фарғоний, Абу Наср Фаробий, Абу Райҳон Беруний, 
Маҳмуд Кошғарий, Абу Али ибн Сино, Насриддин Тусий, Қозизода Румий, 
Жамшид Коший, Мирзо Улуғбек, Али Қушчи ва Шарқнинг бошқа олимлари 
илмий тадқиқотлари жаҳон илм-фани ривожига беқиёс ҳисса қўшди. 
Буюк аждодларимизнинг илмий анъаналарини муносиб давом эттирган 
ҳолда, ХХ асрнинг 40-йилларидан бошлаб Ўзбекистонда физика фанини 
ривожлантириш жараёнида нуфузли илмий мактаблар ташкил этилди, уларнинг 
вакиллари халқаро мукофотларга сазовор бўлди ва хорижий академиялар 
аъзолари бўлиб сайланди. Энг муҳим илмий йўналишларни шакллантиришда 
Фанлар академиясининг таниқли илмий мактаблар яратган атоқли физиклари 
муҳим ўрин тутди. Мамлакатимиз физика мактаби қаттиқ жисмлар физикаси, 
атом ядроси физикаси, ярим ўтказгичлар физикаси, лазер физикаси ва иссиқлик 
физикаси соҳаларида жаҳон илм-фанига улкан ҳисса қўшди. 
Бугунги кунда таълим муассасаларида физика фанини ўқитиш сифатини 
ошириш, таълим жараёнига замонавий ўқитиш услубларини жорий қилиш, 
иқтидорли 
ўқувчиларни 
саралаш, 
меҳнат 
бозорига 
рақобатбардош 
мутахассисларни тайёрлаш, илмий тадқиқот ва инновақияларни ривожлантириш 
ҳамда амалий натижадорликка йўналтиришга катта эътибор қаратилмоқда. 

215 
Шу билан бирга, соҳада ечимини топмаган қатор масалалар физика 
соҳасидаги таълим сифати ва илмий тадқиқот самарадорлигини оширишга 
қаратилган чора-тадбирларни амалга ошириш заруратини кўрсатмоқда. 
Жумладан: 

жүктеу/скачать 12,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: