Мектеп ресурстары эыдұ шолуы Анна Понс, Джереми Аморосо, Ян Херчински

72 
ЭЫДҰ (2014а), Білімге көзқарас 2014: ЭЫДҰ индикаторлары, OECD Publishing, Париж, 
http://www.ЭЫДҰ.org/edu/eag.htm
 
ЭЫДҰ (2014b), Білім саласындағы ұлттық саясаттарға шолу: Қазақстандағы орта білім, OECD 
Publishing, Париж, 
http://dx.doi.org/10.1787/9789264205208-en
. 
ЭЫДҰ (2013a), PISA 2012 қорытындылары: мектептерді не сәтті етеді (IV том): ресурстар, 
саясат және практика, PISA, OECD Publishing, 
Париж, 
http://dx.doi.org/10.1787/9789264201156-en
. 
ЭЫДҰ (2013b), Білім қысқаша түрде 2013: ЭЫДҰ индикаторлары, OECD Publishing, Париж, 
http://dx.doi.org/10.1787/eag-2013-en
. 
ЭЫДҰ (2013c), Қазыналық федералдылық 2014: орталықсыздандыруды тиімді өткізу үшін не 
қажет, OECD Publishing.   
ЭЫДҰ (2012), [ Қаржыландыру PISA бойынша жоғары нәтижелерге қол жеткізе алады 
ма? ]PISAinFocusSeries, № 13 (2012 жылғы ақпан). 
Сандж (2008), Ауыл мектептері: даму үшін қаржыландыру.«Сандж» зерттеу орталығы, Алматы. 
Сингх К. (2012), Арнайы баяндамашының Қазақстанда білімге құқықтар туралы есебі, БҰҰ, 
Нью-Йорк. Адам құқықтары жөніндегі кеңестің 20-шы сессиясында ұсынылған миссия 
есебі. Есепті мына жерден қараңыз
: 
www.ohchr.org/Documents/HRBodies/HRCouncil/RegularSession/Session20/A-HRC-20-21-
Add1_en.pdf 
ЮНИСЕФ (2012), Жалпы орта білім ұйымдарын жан басылық қаржыландыру әдістемесін 
әзірлеу және ұсынылған модельді пилоттық сынау, Astana. 
ЮНЕСКО (2008), «Барлығына арналған білім» мониторингі бойынша 2009 жылға әлемдік есеп: 
Теңсіздікті жеңу: мемлекеттік басқару неге маңызды, 3-бөлім,  145-170 бет, ЮНЕСКО 
Париж 
Вуссманн Л. (2008), [Еуропалық білім беру мен даярлау саясатының тиімділігі және әділді-і ], 
IntTaxPublicFinance, 15 том, № 1,199-230 бет.  
Вуссманн Л. (2003),[Мектеп ресурстары, білім беру мекемелері мен оқушылардың нәтижелері], 
OxfordBulletinofEconomicsandStatistics, 65-том, № 2, 117-170 бет. 
Дүниежүзілік Банк (2014), Қазақстандық білім жүйесін нығайту: PISA 2009 және 2012 талдауы, 
Дүниежүзілік Банк, Вашингтон 
Дүниежүзілік банк (2014), Қазақстандық білім беру жүйесін нығайту: ілгерілеу, бірақ қандай 
бағамен? 2009 және 2012 жылдарға PISA қорытындын талдау, (жоба, 2014 жылғы мамыр), 
Дүниежүзілік банк, Вашингтон, Колумбия округі. 
Дүниежүзілік банк (2013a), [Қазақстан: мектептердің дербестігі мен есептілігі SABER ел есебі, 
Дүниежүзілік банк, Вашингтон, Колумбия округі. 
Дүниежүзілік банк (2012), Қазақстан: дамуға арналған трансферттер, № 70923-KZ есебі (2012 
жылғы 9 қазан), Дүниежүзілік банк, Вашингтон, Колумбия округі. 
Дүниежүзілік банк (2010), Нәтижелер, нәтижеге бағдарланған бюджеттендіру  және 
мемлекетке сенім, Дүниежүзілік банк, Вашингтон, Колумбия округі. 
Дүниежүзілік банк (2012), Дүниежүзілік банк – Қазақстан: Бірлескен бағдарламаларға қысқаша 
шолу, 2012 жылғы сәуір, Дүниежүзілік банк, Вашингтон, Колумбия округі. 

73 
Шваневич П. (2006). Жергілікті өзін-өзі басқаруды ұйымдастыру мен қаржыландыру: Польша, 
Шах А. Дамушы елдердегі жергілікті өзін-өзі басқару, 303-346 бет, Дүниежүзілік Банк 
 
 

74 
3-БӨЛІМ  
РЕСУРСТАРДЫ БӨЛУ 
Қазіргі  уақытта  аудандық  деңгейде  мектептер  бойынша  ресурстарды  бөлу  мемлекеттік  нормативтік 
құжаттар  ескерілетін  дискрециялық  және  өсу  модельдері  жолымен  шешіледі.  Осы  модель  қазір 
эксперименттік  режимде  өтіп  жатқан  жан  басылық  қаржыландырудың  жаңа  моделін  жоспарланған 
енгізумен  бірге  жүргізілуде.  Ол  мектептерді  қаржыландырудың  анағұрлым  тиімді  және  тең  моделіне 
баратын  жолдағы  маңызды  қадам  болып  табылады.  Дегенмен,  мектептерді  қаржыландырудың  жаңа 
моделі  егжей-тегжейлі  талданған  жоқ,  ол  бұдан  әрі  әзірлеуді  талап  етеді  және  оны  жүзеге  асыру 
мерзімдері  жеткіліксіз.  Мектеп  желісінің  ерекшелігі  міндетті  мектеп  біліміне  жалпыға  ортақ 
қолжетімділікті қамтамасыз ету бойынша қатаң саясат нәтижесінде пайда болған үлкен географиялық 
қамту болып табылады. Мектеп желісі ауылды және шалғай аудандарда білім беру қызметін қамтамасыз 
етуге  арналған  экономикалық  тиімді  нұсқа  болып  табылмайтын,  шағын  жинақталған    мектептердің 
үлкен  санынан  тұрады.  Бұдан  басқа,  әдетте  шағын  жинақталған    мектептерде  оқушылар  оқытудың 
жеткілікті  жақсы  жағдайларына  ие  емес.  Кадрлар,  оқушы-мұғалім  ағымдағы  арақатынасы  мәселесін 
қарастыра  отырып,  жүйедегі  бірқатар  мұғалімдердың  артықтық  болуы  мүмкін  деген  қорытынды 
жасауға болады. Негізгі еңбекақысы оқу жүктемесімен (ставка жүйесі) байланысты болатын мұғалімнің 
еңбек  қызметінің  тұжырымдамасы  алаңдаушылық  көзі  болып  табылады,  себебі  осы    жүйе  мұғалім 
оқытудан  басқа  орындайтын  көптеген  мңіндеттерді  ескермейді  және  оның  мектеп  шараларына 
қатысуын төмендетеді. Мұғалімдердің кәсіптілігінің төмендеуінің басқа аспектісі педагогикалық қызмет 
стандарттарының  жоқтығы  болып  табылады.  Бұдан  басқа,  ресурстарды  бөлу  кейбір  деңгейде 
шектелген, себебі оқушылардың немесе мектептердің нақты қажеттіліктері ескеріледі. Инклюзивті білім 
түсінігі  мүмкіндіктері  шектеулі  және    әлеуметтік-экономикалық  жағдайлары  өте  төмен  балаларға 
бағытталған, демек, оқушылардың салыстырмалы түрде аз саны қосымша қолдау алуға құқылы. Мысалы, 
үлгерімдері төмен оқушыларды қолдауға арналған жүйелік саясат жоқ. Оған қарағанда үздік оқушыларға 
аса көп көңіл бөлінеді.  Бұдан басқа, қазақстандық мектептер мүмкіндіктері шектеулі балаларға қызмет 
көрсету  бойынша  аз  ғана  жетістіктерге  қол  жеткізгні  көрінеді.  Соңғы  жылдары  Қазақстан  Үкіметі 
мектеп  инфрақұрылымын  жаңғырту  бойынша  едәуір  жұмыс  атқарғанын  атап  өту  қажет.  Бұл 
жаңғыртуды қажет ететін көптеген ғимараттардың пайда болуына алып келген, мектептерді ұстаудың 
алдыңғы ұзақ мерзімгі толық қаржыландырылмауына жауапты шара болып табылады. 
 
 

75 
Осы    бөлімде  мектеп  жүйесіндегі  қаражатты  тиімді  бөлу  мәселесі  қарастырылады.   
Қаражатты әртүрлі әкімшілік деңгейлер (мысалы, орталық, өңірлік және жергілікті), ресурстардың 
түрлері  (мысалы,  адами  және  материалдық-техникалық  ресурстар)  және  жекелеген  мектептер 
(мысалы,  қаржыландыру  формуласы  және  арнайы  нысаналы  бағдарламалар  арқылы)  арасында 
бөлу  қаралған.  Бұдан  басқа,  мұнда  мектеп  ғимараттарын  ұстауға  арналған  қаражатты  бөлу 
(мысалы,  мектептерді  салу),  педагог  кадрларды  ұйымдастыру  (мысалы,  мұғалімдердің  саны, 
мұғалімдерді  даярлау),  басқарушы  кадрларды  (мысалы,  мектептер  басшыларының  саны  және 
мінездемелері)  және  оқушылардың  белгілі  бір  топтарына  бағыталған  ресурстарды  ұйымдастыру 
(мысалы, ерекше қажеттіліктері бар оқушылар) мәселелері де қаралады.  
Мәнмәтін және ерекшеліктер 
Ресурстарды түрлері бойынша бөлу  
Қазақстандағы  білім  беру  инфрақұрылымына  жұмсалатын  жалпы  мемлекеттік  және  жеке 
шығындар  ЭЫДҰ  елдерімен  салыстырғанда  төмен.  2011  жылы  бір  жылдан  артық  мерзімге 
есептелген  (мысалы,  ғимараттардың  құрылысын  салу,  жаңғырту  немесе  күрелі  жөндеу,  жаңа 
жабдық сатып алу немесе ескісін ауыстыру) Қазақсактивтерге жұмсалатын шығындарды білдіртін 
Қазақстанның күрделі шығындары ЭЫДҰ елдеріндегі 7,7% және 7,1% пайызбен салыстырғанда, 
бастауыш  білімге  арналған  шығындардың  2,5%-ын  және  орта  білімге  арналған  шығындардың 
3,6%-ын құраған (3.1-суретті қараңыз) (ЭЫДҰ, 2014а). 
Мектептердің  жұмыс  істеуіне  арналған  шығындарды  білдіретін  ағымдағы  шығындардың  ең 
үлкен  үлесі,  егер  оқытудың  еңбекті  қажет  ететін  сипатын  ескерсек,  еңбекақыға  келеді. 
Қазақстандағы  бастауыш  және  негізгі  орта  білімнің  жалпы  бюджетінің  шамамен  69%-ға  жуығы 
еңбекақы  төлеуге жұмсалады,  осы  ретте ЭЫДҰ елдері  бойынша  орташа  көрсеткіштер  бастауыш 
білімде 74%-ға және орта білімде 73%-ға тең болады (3.1-суретті қараңыз). Қазақстан бойынша тек 
қана  мұғалімдердің  еңбекақысына  бағытталатын  бюджеттің  пайыздық  үлесі  туралы  деректер 
болмаса  да,  ЭЫДҰ  елдерінде  ол  бастауыш  және  орта  білімнің  жалпы  шығындарының  58% 
құрайды.  ЭЫДҰ  елдеріндегі  негізгі  орта  білімдегі  19%-бен  және  бастауыш  білімдегі  20%-бен 
салыстырғанда, Қазақстандағы негізгі орта білім шығындарының шамамен 25%-ы және бастауыш 
білімнің  28%-ы  басқа  ағымдағы  шығындарға  бөлінеді.  Басқа  ағымдағы  шығындар,  мысалы,  оқу 
және шығыс материалдарын, мектеп ғимараттарына қызмет көрсетуді, оқушыларды тамақтандыру 
және  мектеп  үй-жайларын  жалға  беру  сияқты  басқа  да  тартылатын  қызметтерді  қамтиды.  Бұл 
қызметтер  білім  беру  органдары  немесе  білім  беру  мекемелері  өздерінің  қызметкерлерінің 
күшімен көрсететін қызметтерге қарағанда бөтен өнім берушілерден сатып алынады. 

76 
3.1-
сурет
 
Қазақстандағы және ЭЫДҰ
 
елдеріндегі білім берудің
 
күрделі
 
және ағымдағы шығындары
, 
2011 ж.
 
 
Ескерту: Қазақстан бойынша деректер бастауыш және негізгі орта білімді қамтиды, ал ЭЫДҰ
 
бойынша деректер бастауыш 
және орта білімнің екі деңгейін қамтиды.
 
Дереккөз
: 
ЮНЕСКО және ЭЫДҰ
 
статистика институты (2014a), Білімге деген көзқарас 2014, 
OECD 
Publishing, Париж.
 
Ұлттық  деңгейде  ресурстарды  түрлері  бойынша  бөлу  құрылымы  мектептердегі  бюджетті 
бөлудің  тиісті  құрылымынан  ерекшеленеді.  ЮНИСЕФ  өткізген  зерттеулерге  сәйкес,  мектеп 
бюджетінің  шамамен  85%-ы  -  еңбекақы  шығындарына,  8%  -  оқытумен  байланысты  емес 
шығындарға  (мысалы,  мектептегі  тамақтандыру,  дәрі-дәрмекпен  қамтамасыз  ету,  басқа  тауарлар 
мен  қызметтер, байланыс  қызметтері,  жалға  алу,  іссапарлар, сот шешімдері), 5%  -  коммуналдық 
шығындарға,  1%  -  тәуекелдер  тобындағы  оқушылар  шығындарына  жатады  (ЮНИСЕФ,  2012). 
Еңбекақы  шығындары  қала  мектептері  бюджетінің  79%-ын  және  ауыл  мектептері  бюджетінің 
93%-ын  құрайды  (ЮНИСЕФ,  2012).  Бұл  проблема  ауылды  жерлердегі  шағын  жинақталған  
мектептер  мен  бастауыш  мектептер  үшін  аса  өзекті.  Олардың  бюджеттерінің  шамамен  99,6% 
еңбекақы  төлеміне  жұмсалады  (Сандж-СФК,  2012).  Алайда,  есепте  бұл  орташа  көрсеткіштерден 
ауытқулардың едәуір жиі кездесетіні және олардың елеулі болуы мүмкін екені көрсетілген.   
Мектептер желісін ұйымдастыру 
Қазақстандағы мектептер желісі екі қарама-қарсы шындықты көрсетеді: жобалық қуаттылық 
қалаларда жеткіліксіз және ауылды жерлерде артық. Қала мектептері, әдетте, толық, кейбіреулері 
үш  ауысымда  жұмыс  істейді  және  едәуір  саны  оқушы  орындарының  жетіспеушілігін  сезінуде. 
2013 жылы бүкіл Қазақстан бойынша 320 мектеп оқушылар орындарының жеткіліксіздігін сезді, 
жалпы  алғанда  130 000  оқушыға  арналған  орын  қажет  болды  (елдегі  жалпы  қамтудың  5%)
9
. 
Астана  және  Алматы  қалаларында  оқушылары  артық  болған  мектептердің  анағұрлым  жоғары 
үлесі  байқалды  –  мектептердің  жартысынан  артығы  оқушы  орындардың  жетіспеушілігі  туралы 
айтты,  ал  басқа  өңірлердегі  мектептерде,  негізінен  еліміздің  оңтүстігінде  (мысалы,  Оңтүстік 
Қазақстан  және  Маңғыстау  облыстары)  де  оқушы  орындардың  жетіспеушілігі  байқалды  (АТО, 
2014).  
Мектептер  желісінің  негізгі  ерекшелігі  міндетті  білімге  жалпыға  бірдей  қол  жетімділікті 
қамтамасыз  етудің  күшті  саясаты  нәтижесінде  бүкіл  ел  бойынша  орын  алған  оның  үлкен 
географиялық қамтуы болып табылады. Әрбір елді мекенде оқушылардың қажетті ең төмен саны 
                                                      
9
 
10
 
Бұл сан деректері болмаған Оңтүстік Қазақстан облысын алып астайды
.  
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Чехия
 
Ф
ин
лян
дия
 
С
ло
вак
ия
 
Кор
ея
 
Авст
ра
лия
 
Ш
веция
 
Вен
гр
ия
 
Исл
ан
дия
 
Люксе
мбур
г 
Ф
ра
нция
 
Норвег
ия
 
Кан
ад
а 
Авст
рия
 
ЭЫ
ДҰ
, ор
таш
а 
Ниде
рл
ан
ды
 
АҚ
Ш
 
Гер
ма
ния
 
Сло
вен
ия
 
Ш
вейца
рия
 
Жа
по
ния
 
Дан
ия
 
Испа
ния
 
Изра
ил
ь 
Ұл
ы
британ
ия
 
Итал
ия
 
Ир
лан
дия
 
Бел
ьгия
 
Тү
рк
ия
 
М
ек
сика
 
Португа
лия
 
Қ
аза
қстан
 
Барлық қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеу 
Басқа ағымдағы шығынар 
Күрделі 

77 
болған жағдайда білім беру қызметтерін көрсетуге құқығы бар: бастауыш білім үшін 5 оқушыдан 
кем  емес  (1-4  сыныптар);  негізгі  орта  білім  үшін  41  оқушы  (1-9  сыныптар)  және  мектептегі 
білімнің  барлық  деңгейлері  үшін  81  оқушы  (1-11/12  сыныптар).  2013-2014  оқу  жылында  жұмыс 
істеген  7  307  мемлекеттік  мектептің  ішінен  5  702  (78%)  мектеп  ауылдық  жерлерде  болған.  Бұл 
ауыл  мектептері  қазақстандық  оқушылардың  44%-ына  білім  беру  қызметтерін  көрсетеді  және 
өздерінің  көлемдері  бойынша  қала  мектептерінің  ширегіне  ғана  тең  (197  оқушы,  874  оқушымен 
салыстырғанда). Алматы және Астана қалаларынан қоспағанда, Қазақстанның әрбір өңірінде кем 
дегенде  мектептердің  60%  ауылдық  жерлерде  орналасқан;  ең  жоғарғы  көрсеткіш  Солтүстік 
Қазақстан облысында - 90% (3.1-кестені қараңыз).  
3.1-
кесте
 
Өңірлер
 
бойынша мектептер желісінің
 
сипаттамасы
, 
2010 ж.
 
  
Ауыл 
мектепте
рі үлесі 
(%) 
Шағын 
жинақталға
н
  
мектептер
 
үлесі (%)
 
Сыныпты
ң орташа 
көлемі
 
Мұғалімдер 
мен 
 
оқушылар 
арақатынас
ы
 
Апатты 
жағдайдағы 
немесе 
күрделі
 
жөндеуді 
талап ететін 
мектеп 
ғимараттары
 
Тегін 
ыстық 
тамақ 
ішетін 
оқушыла
р, жалпы 
санынан
 
үлесі
 
Көлік 
қызметімен 
қамтамасыз 
етілген 
оқушылар, 
жалпы 
санынан
 
үлесі
 
Солтүстік 
Қазақстан
 
90.7 
86.2 
11.2 
6.7 
27.2 
34.0 
92.2 
Алматы
 
87.8 
44.6 
18.8 
9.0 
31.8 
11.0 
48.2 
Батыс 
Қазақстан
 
86.5 
71.8 
14.9 
7.6 
26.2 
86.0 
68.1 
Қостанай
 
86.3 
13.6 
15.1 
6.1 
4.9 
41.0 
40.5 
Ақмола
 
85.3 
80.0 
12.4 
7.7 
22.7 
30.0 
98.3 
Жамбыл
 
82.4 
45.3 
18.9 
8.6 
37.1 
46.0 
79.4 
Ақтөбе
 
81.7 
66.7 
16.3 
8.4 
16.3 
63.0 
78.6 
Оңтүстік 
Қазақстан
 
81.3 
26.3 
21.4 
9.8 
38.8 
7.0 
42.1 
Қызылорда
 
81.0 
75.9 
21.2 
9.9 
47.8 
25.0 
56.2 
Павлодар
 
79.3 
73.4 
13.9 
7.7 
22.1 
38.0 
99.6 
Шығыс 
Қазақстан
 
78.5 
66.2 
16.0 
8.3 
19.3 
40.0 
86.8 
Атырау
 
70.9 
26.1 
18.3 
9.4 
48.5 
12.0 
87.8 
Қарағанды
 
62.8 
57.9 
17.2 
9.3 
15.2 
61.0 
100.0 
Маңғыстау 
 
56.7 
14.7 
21.9 
12.6 
22.5 
39.0 
94.9 
Алматы
 
қ.
 
0.0 
0.0 
24.4 
13.3 
38.7 
59.0 
0.0 
Астана
 
қ.
 
0.0 
2.3 
24.4 
15.2 
21.2 
69.0 
0.0 
Дереккөз
: 
ЭЫДҰ
 (2014b), 
Ұлттық
 
білім
 
беру
 
саясатына
 
шолу
: 
Қазақстандағы
 
орта
 
білім
, 
OECD
 Publishing, 
Париж
.  
Шағын жинақталған мектептер – осы Шолуда ауылдық жерлердегі
11
 және мектептердің (611 
оқушымен  салыстырғанда  78  оқушы)  және  сыныптардың  (21-мен  салыстырғанда  8,4)  толуы 
бойынша  басқа  мектептерден  едәуір  кішірек  мектептерді  білдіру  үшін  қолданылған  термин
10
. 
2013-2014  оқу  жылында  шағын  жинақталған  мектептер  Қазақстандағы  барлық  мектептердің 
жартысын  (3  639)  құрады,  бірақ  оларда  барлық  оқушылардың  11%-ы  ғана  білім  алды  (284  267) 
(АТО, 2014). Шағын жинақталған мектептердің жартысынан азы (44%) міндетті оқытудың барлық 
циклдері  бойынша  оқытады,  бұл  олардың  көбі  тек  бастауыш  білім  бойынша  (1-4  сыныптар) 
немесе  білім  берудің  негізгі  орта  деңгейі  бойынша  (1-9  сыныптар)  оқытады  дегенді  білдіреді. 
                                                      
11
 Шағын жинақталған  мектептердің барлығы ауылдық жерлерде орналаспаған және ауылдық мектептердің 
барлығы шағын жинақталған  болып табылмайды. Мектеп егер ауылды жере орналасса, ауылдық 
боолып саналады. Кем дегенде 180 оқушысы бар және ауылдық жерде орналасқан мектеп шағын 
жинақталған  мектеп болып саналмайды, ауылдық болып саналады. 180 оқушыдан кем оқушысы 
бар  және  қалада  орналасқан  мектеп,  шағын  жинақталған    деп  саналады,  бірақ  ауылдық  болып 
саналмайды. 

78 
2013-2014  оқу  жылында  аралас  сыныптарда  оқитын  әртүрлі  оқу  жылдары  оқушылары  саны, 
шағын  жинақталған  мектептердің  оқушыларының  (22%)  және  сыныптарының  (27%)  болмашы 
ғана үлесін, ал бүкіл ел бойынша бұл көрсеткіш сыныптардың 6% және оқушылардың 2% құрады 
(АТО, 2014). 
Ел  бойынша  шағын  жинақталған  мектептердің  бөлінуі  бірдей  емес.  Үлкен  қалаларда  олар 
мүлде  жоқ    (Астана  және  Алматы),  кейбір  өңірлерде  (Маңғыстау,  Қызылорда  және  Оңтүстік 
Қазақстан  облыстарында)  олар  мектептердің  жалпы  санының  20%-нан  төмен  (оқушылардың 
жалпы  санының  3%)  болса,  ал  Ақмола  және  Солтүстік  Қазақстан  облыстарында  мектептердің 
жалпы санының 80% және оқушылардың жалпы санының 40% құрайды (АТО, 2014).  2012-2013 
оқу  жылының  статистикалық  деректеріне  негізделген  есептер  (БСБҰО)  шағын  жинақталған  
мектептердің  орташа  өңірлік  көлемдерінде  де  үлкен  айырмашылықтар  бар  екенін  көрсетеді,  бұл 
нормалар еліміздің әртүрлі өңірлерінде әртүрлі қолданылады. Мысалы, Атырау облысында шағын 
жинақталған  және  басқа  да  мектептердің  орташа  көлемі  шамалас  болса,  шағын  жинақталған 
мектептердің орташа мөлшері (134 оқушы) еліміз бойынша көрсеткіштен шамамен екі есе артық. 
Бұдан басқа, Қызылорда облысының шағын жинақталған мектептерінде 34 оқушы оқиды, бұл ел 
бойынша  орташа  көрсеткіштен  екі еседен  артыққа  кем,  ал сыныптар  көлемі  басқа  мектептермен 
салыстырғанда төрт есеге кішкентай. Бұл Қызылорда облысында  шағын жинақталған  мектептер 
мәртебесін берудің анағұрлым қатаң критерийлері қолданылатынын білдіреді. 
Шағын  жинақталған    мектептердің  оқушылары  үшін  сапалы  білімге  қол  жетімділікті 
жақсарту  бойынша  айтарлықтай  бастама  шағын  жинақталған  мектептер  топтарына  қолдау 
көрсететін  ресурстық  орталықтар  құру  болып  табылады.  Әрбір  ресурстық  орталық  әдетте 
ресурстармен  жақсы  қамтамасыз  етілген  мектептерде  орналасады  және  шағын  жинақталған  
мектептердің  аз  санымен  жұмыс  жасайды  және  шағын  жинақталған  мектептердің  оқушыларына 
қолайлы жағдайларда сапалы білім алуға мүмкіндік береді. (3.1-ендірме). 

жүктеу/скачать 3,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: