3-параграф. 2-жартыжылдық 15. Дене шынықтыру негізгі қимылдарды қамтиды: 1) жүру: зал бойымен топтасыпқарама-қарсы қабырғаға дейін жүруге;арқаннан және биік емес заттардан (биіктігі 5 см) аттай жүруге; еденге қойылған арқан бойымен бірінің соңынан бірі жүруге, еденге қойылған баудың бойымен түзу жол бойынша жүруге; еденге жайылған мата (ені 30 см) үстімен жүруге үйрету; 2) жүгіру: зал бойымен қарама-қарсы қабырғаға қарай топтасып жүгіруге; бір-бірінің артынан көрсетілген бағыт бойынша жүгіруге; тәрбиешінің артынан бір-бірден, топтасып жүгіруге үйрету; 3) секіру: педагогтың, бірінің бірі қолынан ұстап, аяқтың ұшымен секіруге үйрету; 4) лақтыру, қағып алу, дәлдеп лақтыру: допты тәрбиешіге, бір-біріне лақтыруға; шарларды (0,5-1 м қашықтықта) бір-біріне сырғытуға; әуе шарын лақтыруға және ұстап алуға; допты екі қолымен шеңберге лақтыруға үйрету; 5) еңбектеу, өрмелеу: гимнастикалық қабырға бойымен еркін тәсілмен өрмелеуге; түсті сызықтар арасындағы жол бойымен кедергілерден өте еңбектеуге; еден бойымен еңбектеуге; арқанның астымен өрмелеп өтуге үйрету; 6) тепе-теңдік сақтау: шектелген кеңістік бойымен, бір ұшы еденнен 15-20 см биіктікке көтерілген (ұзындығы 1,5-2,0 м, ені 20-25 см) еңіс тақтай бойымен жүруге және ересектің көмегімен онымен төмен түсуге; ішінен бүйіріне, арқасына, арқасынан бүйіріне, ішіне қарай аударылуға үйрету; 7) жалпы дамытушы жаттығулар: жаттығуларды педагогпен бірге орындау: бас қимылы - оңға-солға бұру, алға-артқа иілу; қол қимылы - алға, жан-жағына, жоғарыға, иыққа, белге қою, кеуде тұсында айқастыру, жанына қарай созу; кеуде тұсында, бастан асыра шапалақтау; бүгу және жазу; саусақтарды жұдырыққа түю және жазу; қолды белге қойып, бір аяқты топылдату; екі аяқты топылдату. 16. Күтілетін нәтижелер: 1) дене жаттығуларын орындауға ынта білдіреді; 2) жаттығуларды педагогтың әрекетіне еліктей отырып орындайды; 3) тәрбиешінің артынан топтасып жүреді, жүгіреді; 4) бірінің артынан бірі көрсетілген бағыт бойынша жүгіреді; 5) допты лақтырады; 6) жол бойымен және ізін баса жүреді; 7) тақтайдан секіреді; 8) педагогтың қолынан ұстап аяғының ұшымен секіреді; 9) кілем, тақтай бойымен еңбектейді; 10) арқанның, орындықтың астынан өрмелеп өтеді. 17. Мәдени-тазалық дағдылары: 1) тамақтану дағдыларын қалыптастыру: өздігінен орындыққа (өз орнына) отыру және тұра білуін қалыптастыру; тостаған, қасық ұстай алуы дағдысын жетілдіру; 2) тазалық дағдыларын қалыптастыру: санитария және тазалық заттарын тани алуын қалыптастыру; ересек адамның бақылауымен қол жууға ағып жатқан суға қолын тосуға, алақанды бір-біріне үйкелеуге үйрету; ересек адаммен ұсынылған ашылған беторамалына сүртіне алуын үйрету; балада түбекке сұрана алуын, өз түбегінің тұрған орнын білуін, өз түбегіне ғана отыруын бекіту; 3) ұқыптылық дағдыларын қалыптастыру: балаға ересектің көмегімен сурет бойынша өз шкафын таба алуын үйрету; ересектің көмегімен дәретханаға барған соң,тамақтанар алдында және кір болуына қарай қол жуу дағдысын бекіту; 4) киіну және шешіну дағдысын қалыптастыру. 18. Күтілетін нәтижелер: 1) өздігінен және ересектің көмегімен үстел басынан тұрып кете және отыра алады; 2) ересек адамның көмегімен жуынудың қарапайым әрекеттерін орындайды, аққан суға қолын тосады, алақанды бір-біріне үйкелейді; 3) ересектің бақылауымен тостаған мен қасықты ұстай алады; 4) өз түбегінін орнын біледі және тек қана өз түбегіне отырады; 5) ересектің көмегімен сурет бойынша өз шкафын таба алады; 6) ересектің көмегімен киімін шеше алады.