Сабақты талдау талқылау кезеңінде жүреді. Ол зерттеу сабағынан кейін бірден мұғалімдердің бақылаулары мен оқушылардың оқу дәлелдерінің барлық материалдарын қолдана отырып жүзеге асырылады.
Сабақты зерттеудің жоғарыда аталған құрылымы кеңінен танылған, бірақ бүкіл әлемдегі білім беру жүйелері мақсатқа байланысты сабақты зерттеудің әртүрлі түрлері мен модельдерін қолданады. Lesson Study оқу жоспарларын немесе оқу материалдары мен оқулықтарын әзірлеу үшін (Shibata 2011) ең жақсысы болып саналғанымен (Lewis & Tokashi , 2013; Chen& Yang, 2013; Tan-Chia, Fang & Chew Ang, 2013; Kuno, 2015), әртүрлі педагогтердің назарын аударатын ең көп таралған себеп бар (Takashi & Yushida, 2004; Nakano, 2011; Robinson & Leikin, 2012; Kim-Eng Lee & Mun Ling, 2013): өзінің ұжымдық, зерттеу және рефлексиялық сипатының арқасында бұл тәсіл мұғалімдерді оқыту және кәсіби қоғмдастықтар құру мүмкіндіктерін кеңейтеді.
"Сабақты зерттеу/Lesson Study дегеніміз не?" материалдары бойынша
http://lessonstudy.kz/?page_id=10
Сабақ беру тәжірибесін жетілдіру құралы ретінде сабақты зерттеу
Сабақты зерттеу өте тиімді құрал бола алады, оның көмегімен мұғалімдер өз тәжірибелерін жетілдіре алады. Мұны түсінбей, сабақты зерттеу тиімді болмайды, өйткені мұғалімдер оны өткізуге ішкі мотивациясы болмайды. Егер мұғалімнің ішкі мотивациясы болмаса, яғни сабақты зерттеуге қатысу оның тәжірибесін жақсартуға қалай көмектесетінін түсінбесе, оның сыртқы мотивациясы ішкі мотивацияға айналмайды. Бұл мұғалімнің біраз уақыттан кейін сабақты зерттеуді тоқтату қаупі жоғары екенін білдіреді.
Мұғалімнің алдында, әсіресе егер ол мектеп меңгерушісі немесе әдістемелік бірлестіктің жетекшісі болса, әріптестерін сабақты зерттеуге тарту ғана емес, сонымен қатар сабақты зерттеу арқылы олардың сабақ беру дағдыларын жетілдіре алатындығына сендіру міндеті бар. Егер оларда жеке сұраулар болса (мысалы, олар жаңа оқыту әдістерін, тәсілдерін, стратегияларын білгісі келеді), сабақты зерттеу оларға осы қажеттіліктерді шешуге көмектеседі.
Жапонияның ұлттық білім беру саясаты институтының аға ғылыми қызметкері Тошия Чичибтің айтуынша, сабақты зерттеудің үш түрі бар, олардың әрқайсысы белгілі бір жеке сипаттамаларға ие. Осы үш түрден басқа, мектеп немесе мектептегі мұғалімдер қоғамдастығы Сабақты зерттеудің өзіндік түрін таңдай алады. (Тошия Чичибу 2009).
Кетрин Льюис, АҚШ, Миллс колледжінің профессоры, сабақты зерттеу бойынша көптеген жарияланымдардың авторы, оның ішінде сабақты зерттеу туралы "Does Lesson Study have a Future in the United States?"("АҚШ-та сабақты зерттеудің болашағы бар ма?") алғашқы ағылшын тіліндегі жарияланымның авторы, АҚШ-тағы сабақты зерттеудің перспективасын анықтау үшін американдық педагогтар бірнеше сұрақтарға жауап беруі тиіс, сұрақтың бірі: "What are the essential features of lesson study that must be honored when lesson study is conducted in the US (and what are the non-essential features that can be changed?" ("АҚШ-тағы сабақты зерттеу кезінде Жапонияның сабақты зерттеуінің қандай негізгі ерекшеліктерін ескеру керек (және қандай маңызды емес сипаттамаларды өзгертуге болады"). Сонымен қатар ол келесі маңызды сипаттамаларды көрсетеді: “A shared long- term goal” (Жалпы ұзақ мерзімді мақсат), “Important lesson content” (Сабақ мазмұнының маңыздылығы), “Careful study of students” (Студенттерді мұқият зерттеу), “Live observation of lessons” (Сабақты өз көзімен бақылау). СЗ жүргізудің барлық басқа компоненттерін мұғалімдер өз бетінше анықтай алады. (Catherine Lewis).
Осылайша, мектептің немесе мектепішілік мұғалімдер қауымдастығының сабақты зерттеудің "өзіндік" түрін таңдауы оның тұжырымдамасына қайшы келмейді.
Мұғалімдердің жеке педагогикалық қажеттіліктерін қалай анықтауға болады? Біз педагогикалық сұраныстарды 8 шартты бөлікке немесе "кәсіби қажеттіліктерге" бөлуді ұсынамыз:
Тәжірибе алмасу.
Бақылау дағдыларын жетілдіру.
Мұғалімдер арасындағы ынтымақтастық.
Оқытудың жаңа әдістерін/тәсілдерін/стратегияларын білу.
Оқушылардың оқуы қалай жүретінін түсіну.
Пән бойынша өзіндік білім сапасын жақсарту. 7.Сабақты жоспарлау дағдыларын жетілдіру.
8. Кәсіби рефлексия дағдыларын жетілдіру.
Біз бұл жұмысты бір топ мұғалімдермен сабақты зерттеуге кіріспес бұрын жүргізуді ұсынамыз. Зерттеу барысында топтың әр қатысушысы сабақты зерттеу оның кәсібилігін жетілдіруге қалай ықпал ететінін және оның жеке қажеттіліктеріне сәйкес келетіндігін бақылай алады.
Достарыңызбен бөлісу: |