Мемлекеттік емтихан сұрақтары ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы
Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстанның әлеуметтік модернизациясы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» бағдарламасы
жүктеу/скачать 206,77 Kb.
|
| Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстанның әлеуметтік модернизациясы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» бағдарламасы.
Жауап: Білім беру, денсаулық сақтау, еңбек қатынастары және әлеуметтік қорғау жүйелері үнемі жетілдірілуде, жұмыспен қамту ынталандырылуда, Мәдениет, ақпарат және спорт салалары табысты дамуда. Тұрақты экономикалық өсім қамтамасыз етіліп, қазақстандықтардың әл-ауқаты артуда. Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымының 2015 жылға дейінгі кедейлік деңгейін екі есе қысқарту, жалпыға бірдей бастауыш білім берумен қамтамасыз ету, бастауыш және орта білім беру саласындағы гендерлік теңсіздікті жою жөніндегі Мыңжылдық даму мақсатына қол жеткізді. 2015 жылы Адами даму индексінің рейтингінде (188 ел мен аумақтан) Қазақстан Адами даму деңгейі жоғары елдер тобына сәйкес келетін 56-орынды иеленді. Сонымен бірге, қазіргі әлемде барлық мемлекеттер өздерінің әлеуметтік бағытын анықтауда ескерілуі керек бірқатар жаһандық трендтерге тап болады. Демографиялық сын-қатерлер кешенінде халықтың қартаю үрдісі байқалады. БҰҰ деректері бойынша 60 және одан жоғары жастағы адамдар саны 2050 жылға қарай 2 еседен астамға өседі және бүкіл әлем халқының 22% - ын құрайды. Бұл халықты жұмыспен қамту және еңбек нарығы құрылымындағы сапалы өзгерістерге, жұмыс істейтін адамға жүктеменің артуына ғана емес, сонымен бірге экономикалық өсудің баяулауына әкелуі мүмкін. Табыс деңгейі төмен елдерде халықтың өсу үрдісі және табыс деңгейі жоғары елдерде халықтың өсуінің баяулауы байқалады, бұл жалпы әлеуметтік осал халық санының ұлғаюына алып келеді. Бұл аз дамыған елдерден неғұрлым дамыған елдерге көші-қон ағындарына әсер ететін факторлардың бірі болуы мүмкін. Әлемдегі ең маңызды басымдықтардың бірі халықтың кедейлігін азайту болып қала береді. БҰҰ деректері бойынша 2012 жылы әлемде 1,4 млрд.адам (20%) тіркелген, олар 1,25 доллардан аз өмір сүреді. АҚШ күні. Халық табысының теңсіздігі өзекті болып қалуда. Бай және кедей елдерде жан басына шаққандағы табыс деңгейі арасындағы алшақтық артып келеді. БҰҰ мәліметтері бойынша, соңғы 15 жылда жан басына шаққандағы табыс әлемнің 100-ден астам елінде төмендеді. Әлем халқының 20% - ы кедейлер санатына жатады және әлемдік табыстың 1% - ында өмір сүруге тырысады. Ауыз судың жетіспеушілігі және халықтың өмір сүруі үшін қалыпты санитарлық жағдайларды қамтамасыз ету де маңызды әлемдік проблемалардың бірі болып табылады. 1,1 млрд. адамның таза суды пайдалану мүмкіндігі жоқ. 2025 жылға қарай 1,8 млрд. адам елдер мен өңірлерде тұратын болады, абсолютті су тапшылығы сезіліп, әлем халқының 2/3 бөлігі шектеулі сумен жабдықтау жағдайында өмір сүруі мүмкін. Азық-түліктің қажетті қорларын өндіру және оларды қайта бөлу проблемалары аштықты арттырады. Әлемде 1 миллиардқа жуық адам созылмалы аштықты бастан кешуде. БҰҰ есептеулеріне сәйкес, 2030 жылға қарай бүкіл халықты азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін әлемдік азық-түлік өндірісі екі есе өсуі керек. Индустриялық-инновациялық даму аясында уақыттың технологиялық сын-қатерлеріне үлкен мән беріледі. Әлеуметтік-экономикалық дамудағы инновациялардың рөлін күшейту өнеркәсіптің дәстүрлі салаларындағы жұмыстан көрсетілетін қызметтер саласындағы және ғылымды қажетсінетін салалардағы жұмысқа көшуге және соның салдарынан орташа біліктілікті талап ететін жұмыс орындарының санын қысқартуға ықпал етеді. Соңғы әлемдік экономикалық дағдарыс көптеген дамыған елдерді әлеуметтік саясатты жүзеге асырудағы мемлекеттің рөлін қайта қарастыруға итермеледі. Бүгінде Еуропа мен Азияның бірқатар елдері, АҚШ өздерінің "әлеуметтік даму модельдерін"жетілдіру жолдарын іздестіруде. Тұтыну моделіне негізделген экономикалық жүйе қаржы дағдарысынан кейін шайқалды. Әлеуметтік әл-ауқат қоғамын құрған мемлекеттерде қазіргі уақытта әлеуметтік дағдарыс өсуде: әлеуметтік төлемдер қысқаруда, зейнеткерлік жас өсуде, жұмыссыздық өсуде. Елдің үдемелі индустриялық-инновациялық дамуы жағдайында және жаһандық даму үрдістерін ескере отырып, Қазақстанның әлеуметтік моделі де жаңғыртуды талап етеді. "Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам" мақаласында Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев Әлеуметтік жаңғыртудың жаңа кезеңін белгілейтін елді әлеуметтік дамытудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасын әзірлеу қажеттілігін айқындады. Тұжырымдама 2050 жылға қарай Қазақстанның әлемнің ең дамыған 30 мемлекетінің қатарына кіруі жөніндегі стратегиялық мақсатқа қол жеткізуге ықпал ететін болады. Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан әлеуметтік бағдарланған мемлекеттің құрылысын бастады. Елдің әлеуметтік моделін қалыптастыруда үш негізгі кезеңді бөліп көрсетуге болады. Жақында жарияланған ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың "Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай жиырма қадам" атты жаңа бастамасы елдегі үн қатуға себеп болды. Ұлт Көшбасшысы ойластырылған және қисынды түрде құрылған бағдарламада: Әлеуметтік бағдарламаларды жүзеге асыруда басымдық бар, оларды кейінге қалдыруға болмайды. ХХ ғасырдың бұрынғы тұжырымдамалары – Батыс Еуропа мен АҚШ-та жарты ғасыр бұрын қалыптасқан" тұтынушылық қоғам", КСРО-дағы социализм сәтсіз болды. Тұтыну идеологиясы жаппай әлеуметтік масылдыққа әкеліп, жаһандық экономикалық дағдарыстың себептерінің бірі ретінде жойқын болды. Нұрсұлтан Назарбаев қандай балама ұсынады? Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы (ЖВТ) идеясы. Адамзаттың бәрін виртуалды қаржы институттары емес, адам еңбегі жасайды. "Сондықтан нақты өнімді еңбекті біз әлеуметтік жаңғырту саясатының негізіне қоюға тиіспіз", - деп есептейді Мемлекет басшысы. Бұл қоғамның зияткерлік және саяси өмірінің барлық салаларына бағыну керек сыртқы қарапайым идеяны насихаттау. ЖВТ бағдарламасындағы бес негізгі басымдық – әлеуметтік заңнаманы жаңарту, әлеуметтік-еңбек қатынастарының тиімді моделін қалыптастыру, өмір сапасының қазақстандық стандарты, әлеуметтік жаңғыртудың ақпараттық-мәдени құрамдасы, әлеуметтік процестерді мемлекеттік басқарудың тиімді жүйесі. Сәуле Сұлтанова- "Нұр Отан"ХДП мүшесі: - Мемлекет Басшысының "Қазақстанды әлеуметтік жаңғырту: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай жиырма қадам" бағдарламалық мақаласында айтылған жаңа идеялар бүгінде қазақстандық қоғамда жалпыға бірдей қолдау табуда, өйткені оларда жасампаздықтың орасан зор күші бар. Ал ең бастысы-әрқайсымыздың өмірімізді ертеңгі күнге сеніммен толтырады. Нұрсұлтан Назарбаев өз сөзінде жаһандық тұрақсыздық жағдайында біздің қоғам қандай болуы тиіс, біздің іске асырылмаған мүмкіндіктеріміз бен резервтеріміз қандай деген сұрақтарға жауап береді. Мемлекет басшысы әрдайым анық, нақты, тұжырымдамалық және жарқын мысалдармен біздің қоғамға қол жеткен жетістіктермен өзін – өзі алдаудың қажеті жоқ екенін айтты және дәлелдеді, өйткені бұл тек аралық нәтижелер, ал барлық үлкен жұмыс-алда. Ұлттың еңбек ету қабілеті мен денсаулығы – бір қатардың ұғымдары. Оларды тек ортақ күш-жігермен қамтамасыз етуге болады. Мемлекет басшысының медициналық қызметкерлердің дәрігерлік қателіктері үшін жауапкершілігін күшейту қажеттігі туралы айтқан сөздерін толық бөлісемін. Біз бұл жүкті жұмыстың бірінші күнінен бастап алып жүреміз. Нұрсұлтан Назарбаевтың бағдарламалық мақаласы-Қазақстан Президенті соңғы жарияланымдар мен сөйлеген сөздерінде айтқан стратегиялық идеялардың қисынды жалғасы. Жаңа үндеуде Ұлт Көшбасшысы құқықтық базаны жетілдіру, сапалы жаңа әлеуметтік стандарттарды қалыптастыру, әлеуметтік-еңбек қатынастарының тиімді моделін әзірлеу бойынша нақты ұсыныстар жасайды. Барлық ұсыныстар Үкіметке, Парламентке, "Нұр Отан" ХДП-ға, жауапты ведомстволарға нақты тапсырмалармен бекітіледі. Сонымен қатар, бұл масылдық көңіл-күй мен әлеуметтік инфантилизмді жоюға, еңбек қызметі мен игілікке ұмтылуға тиіс барлық қазақстандықтарға үндеу. Қазақстандық қоғамның басты назарында жаңа білім алуға, кәсібилікті арттыруға, отан игілігі үшін жұмыс істеуге ұмтылатын Еңбек адамы болады. жүктеу/скачать 206,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|