Мемлекеттік емтихан сұрақтары ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы
ҚР-ның сыртқы саясатының қазіргі кездегі даму деңгейі
жүктеу/скачать 206,77 Kb.
|
| ҚР-ның сыртқы саясатының қазіргі кездегі даму деңгейі.
Жауап: Халықаралық интеграция мен жаһандану дәуіріндегі елдер мен халықтардың экономикалық, саяси және өзге де өзара тәуелділігінің артуына байланысты әлемнің бірде-бір елі, оның ресурстық және күштік әлеуетіне немесе даму дәрежесіне қарамастан, сыртқы күштердің ықпалына ұшырамауы тиіс. Әскери, экономикалық және саяси тұрғыдан қаншалықты қуатты болса да, бірде-бір мемлекет басқа елдерден бөлініп, қазіргі заманның өткір мәселелерін шеше алмайды. Оларға тек тығыз халықаралық ынтымақтастық аясында ғана қарсы тұруға болады. Халықаралық қатынастардың толыққанды субъектісіне айналған жас, тәуелсіз Қазақстан Республикасы үшін қоршаған халықаралық жүйенің сын-қатерлерін дер кезінде қабылдап, оларға лайықты жауап беріп, еліміздің ұлттық мүдделерін бірінші орынға қоятын сыртқы саясатты жүргізу аса маңызды. Бұл себеп болды простор үшін осы зерттеу. Қойылған мәселе тұрғысынан осы баптың шеңберіндегі зерттеудің негізгі мақсаты Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты мен дипломатиясы тұжырымдамасының жалпы құрылымы мен элементтеріне талдау жасау болып табылады. Осыған байланысты Қазақстанның тәуелсіздік жылдарындағы сыртқы саяси функцияларын іске асыру саласындағы жай-күйін, нәтижелері мен жетістіктерін зерттеу, сондай-ақ осы негізде халықаралық интеграция және жаһандану жағдайларында Қазақстан Республикасының сыртқы саясатын одан әрі дамытудың перспективалық бағыттарын анықтау басым міндеттердің бірі болып табылады. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік-құқықтық дамудың қазіргі кезеңінде өзінің сыртқы саясатын барынша табысты жүргізуде. Бүгінде Қазақстан егеменді мемлекет ретінде көптеген халықаралық және өңіраралық ұйымдардың толыққанды мүшесі болып табылады, интеграция саясатын белсенді жүзеге асырады және әлемнің көптеген елдерімен екіжақты және көпжақты әріптестік қатынастарға түседі. Осының арқасында бүгінде Қазақстан Республикасын әлемде жаһандық және өңірлік істердегі негізгі тұрақтандырушы және сындарлы фактор ретінде дәйекті және болжамды сыртқы саясаты бар мемлекет қабылдайды. Бірақ бұл әрдайым болған емес. Егемендік алғаннан кейін Қазақстан Республикасы көптеген күрделі экономикалық, экологиялық, оның ішінде саяси проблемалармен ауыртпалық салынған егеменді мемлекет ретінде өмір сүру жолына түсті. Осылайша, Қазақстан қысқа тарихи мерзімде геосаяси координаттар жүйесіндегі өз орнын айқындаудың, өзінің ұлттық-мемлекеттік мүдделерін қалыптастырудың, осы мүдделерге барабар сыртқы саяси басымдықтар жүйесін құрудың, өзінің сыртқы саяси стратегиясының негіздерін қалаудың табанды қажеттілігіне тап болды. Әлемнің басқа мемлекеттерімен дипломатиялық қатынастар орнатудың, әмбебап және өңірлік халықаралық ұйымдармен диалог орнатудың, Қазақстанды әлемдік шаруашылық байланыстарға қосудың, күрделі геосаяси ортада тұрған жас мемлекеттің нақты қауіпсіздігін қамтамасыз етудің, оның заңды экономикалық мүдделерінің сақталуына қол жеткізудің, сондай-ақ ішкі қайта құрулар үшін қолайлы халықаралық жағдайлар жасаудың маңызы бұдан да кем болмады. Бұл ретте, егер Қазақстанның өнеркәсіптегі, ауыл шаруашылығындағы, ғылым мен білім берудегі жетістіктері кеңестік кезеңде де белгілі болса, онда осы кезеңдегі тәуелсіз тарихымыздың сыртқы саяси беттерін іс жүзінде таза парақтан жазуға тура келді. Жаңа тәуелсіз кезеңнің сыртқы саясатын қалыптастырудағы қиындықтар туралы Президент Назарбаев та еске алды: "бізде сыртқы саяси қызметтің дәстүрлері болған жоқ. СІМ Дипломатиялық емес функцияларды атқарды. Алдында күрделі мәселелер тұрған елді елестетіп көріңізші, бірақ шетелде бірде-бір дипломатиялық өкілдік жоқ, сыртқы саясат мәселелері бойынша ең қарапайым атқарымдар жоқ, сыртқы саясат дәстүрлерін айтпағанда, білікті кадрлар жоқ" [1]. Сондықтан ел басшылығының, сыртқы саяси ведомствоның алдында тұрған міндеттерді қысқа мерзімде доктриналық (ғылыми) деңгейде ғана емес, сондай-ақ жедел ұйымдастыру жоспарында (атап айтқанда Кадрлық құрамға қатысты; шетелдегі дипломатиялық өкілдіктер мен миссияларды ұйымдастыру; біздің елімізде ашылатын шетелдік елшіліктердің жұмысына жәрдемдесу және т.б.) шешу қажет болды. Сонымен қатар, осы уақыт кезеңінде Қазақстан әлемдік саясаттың эпицентрінде болды және оның орасан зор табиғи байлықтарына ғана емес, сонымен бірге бұрынғы Кеңес Одағының ядролық әлеуетінің едәуір бөлігі Қазақстанда болғандығына байланысты оған ерекше назар аудара бастады. Бұдан басқа, көптеген мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың Тәуелсіз Қазақстан туралы дәйекті ақпараты болмады және оның мүмкіндіктеріне, халқына және экономикалық әлеуетіне қатысты ескірген мәліметтерді пайдалануға мәжбүр болды. Жағдайды түбегейлі түзету, Қазақстанды халықаралық аренада танымал ету, бүкіл әлемдік қоғамдастық шегінде елдің оң имиджін қалыптастыру қажет болды. Осындай күрделі жағдайларда мемлекеттің халықаралық саясатын дамыту үшін жауапкершіліктің барлық ауыртпалығын Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті өз мойнына алды. Көптеген шетелдік және отандық сарапшылардың мойындауы бойынша, дәл осы жағдай Қазақстанды әлемдік саяси кеңістікте орнықтыру процесінде көптеген шығындарды болдырмауға мүмкіндік берді. жүктеу/скачать 206,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|