Мемлекеттік емтихан сұрақтары ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы
Терроризм, өңірлік қауіпсіздік мәселелері және олармен күрес шаралары " Қазақстандық жол» еңбегінде
жүктеу/скачать 206,77 Kb.
|
| Терроризм, өңірлік қауіпсіздік мәселелері және олармен күрес шаралары " Қазақстандық жол» еңбегінде.
Жауап: Ғасырлар тоғысында әлем қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелеріне жіті назар аударуды талап ететін уақыттың жаңа жаһандық сын-қатерлеріне тап болды. Ескі қауіп-қатерлермен қатар, жаңалары да белгіленді: халықаралық терроризмнің өршуі, әскери қақтығыстар, жаппай қырып-жою қаруының таралуының жалғасуы, экологиялық және гуманитарлық апаттар, есірткінің заңсыз айналымы және т. б. Бұған ислам фундаментализмінің рөлі мен әсерінің артуы, саясаттағы этноцентризмнің көрінісі және онымен байланысты ұлтаралық қатынастардың шиеленісуі, саяси ықпал ету салаларын бөлу тұрғысынан Орталық Азия өңіріндегі ірі геосаяси топтардың ұлттық мүдделері мен мақсаттарының анық еместігі жатады. Аймақ аумағында террористік және басқа да қылмыстық топтар белсенді жұмыс істейді. Ықтимал қауіп мемлекеттің тәуелсіздігі мен аумақтық тұтастығына күмән келтіретін радикалды сепаратистік ұйымдардан туындайды. Бұл жағымсыз үрдістерді елемеу аймақтағы ішкі саяси жағдай үшін ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін. Кедейлік пен кедейлік терроризмнің пайда болуына жағдай туғызатын және терроризм өз кезегінде саяси тұрақтылыққа қауіп төндіретін бірқатар дамушы елдерге тән қатал шеңбердің пайда болу қаупі бар. Бірақ жаһандық және өңірлік қауіпсіздікті нығайту үшін күресті ұлттық және халықаралық күштер мен нақты стратегияны ұштастыра отырып, барлық объективті және субъективті факторларды ескере отырып, жекелеген аспектілер бойынша тиянақты емес, жоспарлы түрде жүргізу керек. Бұл бағыттағы бағдарламалық ережелерді Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің іргелі еңбектерінде және күнделікті практикалық қызметінде нақты тұжырымдады. Қазақстанның өңірлік қауіпсіздікті нығайтуға деген ұмтылысын Н.Ә. Назарбаев ядролық қарусызданумен үздіксіз байланыстырады. Бұл Орталық Азия өңірі үшін ерекше маңызға ие болды, өйткені "ядролық мәртебенің болуы, -деп атап өтті Н.Ә.Назарбаев, - Еуразиядағы, әсіресе оның орталық бөлігіндегі қақтығыстық әлеуеттің өсуі үшін жеткілікті шарт болып табылады. Ядролық қаруға ие болу бізді тек күш тұрғысынан реттеуге мәжбүр етеді. Әсіресе, Қазақстанмен тікелей байланысты мемлекеттермен келіссөздер процесінде. Осылайша, атом қаруының және тиісті жеткізу құралдарының болуы Қазақстанның халықаралық саясат пен өзара қарым-қатынас процесінде кез келген мәселені және кез келген проблеманы шиеленістірер еді. Орталық Азияның ядролық қарумен қаныққан өңір ретіндегі мәртебесі (4-ші ядролық әлеует) әлемнің осы бөлігіндегі саяси ахуалды сөзсіз едәуір шиеленістірер еді, тұрақты жарылыс шиеленісі ахуалын туғызар еді және қандай да бір қақтығыстар туындаған кезде бейбіт жолмен реттеу процестеріне ықпал етпес еді". Тәуелсіздік алғаннан кейін ҚР КСРО-дан ең ірі ядролық арсеналды мұра етті. Біздің еліміздің аумағында Семей полигоны жұмыс істеді. Нұрсұлтан Назарбаев өзінің "әлем эпицентрі" атты кітабында ядролық қарудан бас тарту туралы шешім қабылдау қаншалықты оңай болмағаны туралы әңгімелейді. [1] 1989 жылы 30 мамырда КСРО Халық депутаттары съезінің трибунасынан ол бүкіл әлемге жалғасып жатқан Ядролық сынақтарға алаңдаушылық білдірді. Бұл сөз сол кездегі кеңес басшыларынан бас тартуға және 1989 жылы 9 маусымда КОКП ОК Саяси бюросына айыптауға себеп болды, бірақ Қазақстанның жас көшбасшысы шегінуді ойламады. Оның бастамасы бойынша сол жылдың қараша айында Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Үкіметке және КСРО Халық депутаттарына Семей полигонындағы ядролық жарылыстарды дереу тоқтату туралы үндеу қабылдады. Қазақстан Компартиясы Н.Ә.Назарбаевтың табанды талабынан кейін, 1990 жылғы 20 маусымда XVII съезд бұл шешімді қолдады. 1991 жылдың 29 тамызында Президент Семей полигонын жабу туралы тарихи Жарлыққа қол қойып, Қазақстанның ядролық қарусыз саясатының негізін қалады. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін бірден Н.Ә. Назарбаев ел ішінде және жетекші әлемдік державалардың шетелдік қайраткерлерімен көптеген консультациялар, қоғамдық пікірталастар мен түрлі форматтағы келіссөздер өткізу бойынша шын мәнінде титаникалық жұмысты бастады. Қазақстанның Кеңестік ядролық мұрадан бас тарту шешімі тағдыршешті болды, өйткені біздің елімізге мемлекеттердің өркениетті қоғамдастығында өзіне лайықты орын алуға мүмкіндік берді. Қ.К. Тоқаевтың бейнелі ескертуі бойынша, антиядролық ұстаным-Қазақстанның халықаралық қоғамдастықтағы визит карточкасы. Қазақстанның ядролық қарудан өз еркімен бас тартуы-әлемдік практикадағы бірегей жағдай. Бұл туралы 2010 жылғы сәуірде Қазақстанға жасаған сапары кезінде Семей полигонындағы ядролық жарылыстың эпицентрі- "граунд зеро" деп аталатын жерге барған БҰҰ Бас хатшысы Пан Ги Мун мәлімдеді. Ол Семей тарихы - ядролық қарусыздану қажеттілігінің айқын дәлелі екенін атап өтті. Бұл ретте барлық елдердің, әсіресе ядролық державалардың басшыларын республикамыздың үлгісімен жүруге шақырды. БҰҰ Бас Ассамблеясының 64-сессиясы Н.Ә.Назарбаевтың 29 тамызды Ядролық сынақтарға қарсы іс-қимылдың халықаралық күні деп жариялау туралы бастамасын қолдауының терең символдық мәні бар. 1997 жылдан бастап Біріккен Ұлттар Ұйымының "Қазақстандағы Семей өңірінің халқы мен экологиясын оңалту және экономикалық дамыту мақсатындағы халықаралық ынтымақтастық және қызметті үйлестіру"атты 5 қарары қабылданды. Осы құжаттарды бірауыздан қабылдау халықаралық қоғамдастықтың проблеманы шешуге Үйлестірілген тәсілдің қажеттілігін мойындағанын куәландырады. БҰҰ Бас Ассамблеясының 66-сессиясында Қазақстан Семей полигоны бойынша жаңа ұсыныс жасады. Бір қызығы, егер бұрын мәселе гуманитарлық көмек көрсету контекстінде қаралған болса, онда 66-шы сессия барысында ол тұрақты даму контекстінде талқыланды, бұл осы саладағы серіктестіктің түбегейлі жаңа сапалық деңгейге көтерілгенін көрсетеді. жүктеу/скачать 206,77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|