Методические рекомендации по использованию современных ресурсов для образовательного процесса в условиях инклюзии

82 
қолжетімділік туралы ойлар қосымша компонент ретінде емес, бастапқы 
дизайнға енгізілген [76].
Рон Мэйс, сәулетші және мүгедектер арбасын пайдаланушы, алғаш рет 
ғимараттар мен құрылыстарға қолжетімділікті арттыратын принциптер 
жиынтығын сипаттау үшін әмбебап дизайн терминін енгізді. Мэйс 
ойластырылған архитектуралық принциптер мүмкіндігі шектеулі адамдарға 
пайда әкеледі, бірақ сонымен бірге мүмкіндігі шектелмеген адамдарға «жанама 
әсер етеді» деп болжады. Мейстің идеяларын күнделікті өмірде көруге болады, 
мысалы: 
- тротуарлардағы қиғаш бордюрлар мүмкіндігі шектеулі жандарға, сондай-
ақ арбадағы балалары бар ата-аналарға және арбалары бар адамдарға пайдалы; 
- «әмбебап белгілер» (сөзсіз белгілер) басқа тілде сөйлейтін адамдарға және 
оқи алмайтындарға көмектеседі [76].
Әмбебап дизайнның негізін салушылар тротуарлар негізінде физикалық 
құрылымдарды барлық адамдарға қолжетімді етуге ұмтылғаны секілді, UDL 
барлық білім алушыларға, әсіресе икемсіз оқыту жүйелеріне байланысты оқу 
үлгерімінде қиналатын балаларға оқытуды қолжетімді етуге тырысады. Жақсы 
іске асырылған жағдайда UDL білім алушыларға олардың білім беру қызметінде 
қауіпсіздік пен сәттілік сезімін оята алады. UDL барлық білім алушылар өздерін 
бақытты сезінетін, білім алушы ретінде бағалайтын және оқуда жетістікке жете 
алатын оқу ортасын құруға және сақтауға мүмкіндік береді [77]. 
Неврология және басқа салалар бойынша зерттеулерге сүйене отырып, UDL 
жеке оқыту үлгілері әртүрлі екенін және оқыту жүйелері басынан бастап білім 
алушылар арасындағы айырмашылықтарды ескеруі керек екенін мойындайды. 
Бұл тәсіл барлық білім алушылардың үміттерін немесе стандарттарын 
төмендетпей қол жеткізуін және білім беру процесіне қатысуын қамтамасыз 
ететін икемді жағдайларды ынталандырады. 
Ол қалай жұмыс істейді? 
UDL жобалау принциптері барлық білім алушылардың қажеттіліктерін 
қанағаттандыру үшін оқу бағдарламасы, сатып алу, білім беру саясаты бірге 
жұмыс істейтін оқыту тәсілін пайдаланады. UDL-ді алғаш жасаған CAST 
ғылыми-зерттеу ұйымы (Арнайы қолданбалы технологиялар орталығы) 
оқытушыларға, оқу бағдарламаларын әзірлеушілерге және курс дизайнерлеріне 
толыққанды веб-ресурстарды ұсынады. Бұл ресурстарға оқу мақсаттарын, 
материалдарын, әдістерін, бағалауды және саясатты белгілеу бойынша 
зерттеулерге негізделген нұсқаулар, талқылаулар және нақты ұсынымдар кіреді. 
UDL негізіндегі оқу ортасы білім алушыларға білімді ұсынуда және оқу 
процесіне белсенді қатысуға көптеген мүмкіндіктер береді. 
Мұның маңызы қандай? 
Барлық білім алушылар үшін тең қол жетімділікті қолдайтын UDL тетіктері 
бағдарламалық бастамаларға басынан бастап енгізілуі мүмкін, бұл жаңарту 
қажеттілігін қажет етпейтін болады. Балалардың айырмашылықтарын ескере 
отырып жобалау білім алушыларға барлық спектрде көмектеседі. UDL 
құрылымы барлық білім алушылар үшін жоғары стандарттарды белгілейді және 

83 
әрбір білім алушы тиісті оқу тапсырмалары мен қолдауды табуы үшін икемді 
құралдарды қолданады. Осылайша, бұл педагогтерге қажетті мәселелерді 
барынша арттыруға (мысалы, оқу үлгерімінің жоғары стандарттары) және 
қажетсіздерін төмендетуге (мысалы, көңілсіздік пен зеріктіру) жәрдемдеседі. 
UDL сонымен қатар бағалауды қамтиды, өйткені білім алушылар өз пікірін 
қалай жақсы білдіретіндігімен және қалай оқитындығымен ерекшеленеді. 
Нәтижесінде, UDL бағалаудың бірыңғай формасын қолдануға кеңес бермейді, 
оның орнына білім алушыларға бірнеше нұсқаны ұсынуды ұсынады. Ең жақсы 
оқу ортасында білім алушылар оқытудың бірнеше нұсқасымен, ойды білдірудің 
әртүрлі құралдарымен және оқу процесіне қосылудың әртүрлі мүмкіндіктерімен 
кезігеді. Бұл оларға тұрақты негізде жақсы білім алуға септігін тигізеді.

жүктеу/скачать 2,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: