Негізгі критерийлер: Бастапқы (бірінші) деңгей

 

Тиімді жақтары  

Тиімсіз жақтары 



 

АКТ 

насихаттайтын 

шығармашыл 

педагогтардың 

болуы.  



 

Технологияның 

жаңашылдығын 

ойлайтын 

мұғалімдердің дамуы.  



 

АКТ 

қолдануға 

оқушылардың 

қызығушылық 

танытуы.  



 

Компьютерге қолдары жетпейді.  



 

Жалпы АКТ сауаттылығы төмен (10%-

ы  әр  түрлі  курстарда  оқыған, 4-5% 

басқаларына кеңес бере алады).  



 

Бағдарламалық-әдістемелік 

материалдарды жиі қолданбайды.  



 

Ақпараттандыру  оның  ішіндегі  АКТ-

ге жауап беру ешкімге жүктелмеген.  

 

Негізгі критерийлер: Екінші деңгей  



 

Мектепте  1  немесе  бiрнеше  компьютер  сыныптары  (1  компьютерге  25 

оқушыдан) бар.  



 

Компьютерлердің  көпшілігі  әкiмшiлiкте,  жартысы  мамандандырылған 

(зертханалар) кабинеттердегi жұмыс орындарында орнатылған.  



 

Компьютерлердiң көпшiлiгi жергiлiктi желіге топтастырылған.  



 

Интернеттiң  ғаламдық  желiсiне  қосылған  мектептің  файлдық  серверi 

бар.  



 

Барлық  мұғалiмдер  мен  оқушылар  үшiн  компьютерлерге  қолжетімді 

және негiзгi сервистер олардың қажеттiліктерiне сәйкес: басу, сканерлеу, CD-R-

ға жазу және тағы басқалар.  



 

АКТ-ні мектепте - информатика мұғалiмiнен басқа, оқу-тәрбие үрдісінде 

ақпараттық ресурстарды қолданатын ұстаздардың тобы құзырлы.  



 

Педагогикалық ұжым мектептiң ақпараттық орталарын қалыптастыруға 

негізделген жеке бағдарламаларды қолданады.  



 

АКТ-мұғалiмдердiң қызметiнде жаңа оқу формаларының педагогикалық 

iзденістері басқа мұғалiмдерге де жағдай жасайды.  



 

АКТ-ны  сабақтан  тыс  уақытта  үйрену  жүзеге  асырылады  және 

тақырыптық жоспарлаумен байланыстыра алмайды.  



 

Әкiмшiлiк  АКТ  қызметіне  қызығады,  бiрақ  білім  беру  ұйымын 

ақпараттандыру  бойынша  жұмыстың  жүйесi  жоқ,  АКТ  қолдануға  қатысты 

жобалар жасалмаған.  



 

Мектеп сайтының мүмкiндiктерi, жергiлiктi желіде нашар қолданылады, 

негізінен әкiмшiлiкке талап етiлген.  



 

Оқушылар  және  мұғалiмдер  телекоммуникациялық  жобаларда 

эпизодтық түрде қатысады.  



 

Электрондық деректер қоры жасалған, бiрақ тек қана әкiмшiлiкпен талап 

етiлген.  

 

Тиімді жақтары  

Тиімсіз жақтары  



 

Желілік архивтер бойынша 

бағдарламалық қамсыздандыру және 

электрондық оқу материалдары 

ұйымдастырылған.  



 

Ақпараттандыру жауапкершiлiгі 

оқу iсiнің меңгерушiлерінің бiрінің 

міндеттеріне бекiтілген. 



 

Пәндiк кабинеттерде үнемi 

29 

 



 

АКТ-ны жеке мұғалiмдер пәндiк 

сабақтарда үнемi қолданылады. 



 

Компьютермен қолдану 

мүмкiндiктерi бар (күнiне 2 сағаттан 

артық). 



 

Қызметкерлердiң жалпы АКТ 

сауаттылығы 25-40%, қалғандары 10% 

кеңес бере алады. 



 

АКТ-ны қолдануға қабiлеттi 

шығармашылық топ 

ұйымдастырылған. 



 

АКТ-ны қолданудың алғашқы оң 

нәтижелерi бар. 

АКТ-ны пайдалануға мүмкiндiк 

беретін компьютер жоқ. 



 

Интернетке қаржылай рұқсат 

шектелген. 



 

Тәрбиелiк жұмысында АКТ-ны 

қолдану мүмкiндiктерi толық емес. 

 

 

Негізгі критерийлер: Үшінші деңгей  

 



 

Мектепте  бiрнеше  компьютер  сыныптары  бар  (1  компьютерге  20 

оқушы).  



 

Компьютерлер  әкiмшiлiк,  кiтапханаға,  кабинетте,  психологтің  жұмыс 

орындарында  орнатылған,  мамандандырылған  (зертханалық)  кабинеттер, 

компьютерлері бар пәндiк кабинеттердiң көпшiлiктерiнде тұрады.  



 

Интранет жасалған.  



 

Желiге  қосылған  компьютерлердің  басым  көпшiлiгiне  қолжетімді, 

қауiпсiздiктiң  кеңейтілген  тәртiбi  мектеп  файлдық  және  пошталық  сервер, 

Интернеттiң ғаламдық желiсiне рұқсаты бар.  



 

Үздік білім беру ресурстарына қолжетімділік бар Интернет орталығы 

арқылы  оқушылар  үйдегі  компьютерлерімен  мұғаліммен  байланысқа  шыға 

алады.  



 

Барлық  мұғалiмдер  мен  оқушылар  үшiн  компьютерлер  және  негiзгi 

сервистерді  (басу,  сканерлеу, CD-R-ға  жазу  және  тағы  басқалар)  қолдануға 

жағдай жасалған.  



 

Оқушылар  және  ата-аналар,  мұғалімдердің  басым  көпшілігі  АКТ  – 

сауатты.  



 

Мұғалiм жеке оқушының бiлiм беретiн траекториясын құрайды.  



 

Барлық  деңгейлерде  АКТ  –  сауаттылығын  арттыратын  біліктілік 

жүйесі жұмыс iстейдi.  



 

АКТ  негiзінде  –  бағдарламалар,  әдiстемелер  түзетіледi  және  оқу-

тәрбие үдерісінің барлық бағыттарына мазмұнды үйрету ұйымдастырылады.  



 

Әкiмшiлiк  мұғалiмдердiң  АКТ-  сауаттылығын  арттыруға  жан-жақты 

қолдауын жүзеге асырады.  



 

Оқушылар  және  мұғалiм  әртүрлi  деңгейдегі  телекоммуникациялық 

жобаларына қатысады.  



 

АКТ  бойынша  директор  орынбасарының,  жүйелiк  және  торлық 

әкiмшіліктің штаттық бірліктері берілген.  

 

30 

 

Тиімді жақтары  

Тиімсіз жақтары  



 

Жаңа АКТ құру және дайын 

қолданбалы бағдарламалар бойынша 

әкiмшiлiкпен бiрге жүйе 

ұйымдастырылған.  



 

АКТ-ны тақырыптық жоспарлауға 

сәйкес пәндiк сабақтарда үнемi 

қолданылады.  



 

Компьютерлерді қолдануға 

мүмкiндiктерi шектелмеген.  



 

Жалпы қызметкерлердiң АКТ - 

сауаттылығы 50% асады, 20%-ы кеңес 

бере алады.  



 

Әртүрлi облыстарда және оқу-тәрбие 

үдерісінің бағыттары бойынша АКТ-ны 

қолданушы ұстаздардың шығармашылық 

топтары ұйымдастырылған.  



 

Үшiншi деңгейдiң 

техникалық базасын 

сүйемелдеу үшiн қаржы 

жеткiлiксiз.  



 

Желiнiң қорларына 

мәлiметтерді сақтау 

мәселелері.  



 

Білім беру ұйымының

 

бюджеттiк 

қаржыландырылуы қызмет 

көрсетуді ақпараттандырудың 

өсу қажеттiліктерiне сәйкес 

келмейдi.  



 

Бiлiм беретiн ресурстарды 

кіріктіруге қабiлеттi аудандық 

және қалалық желiге 

қосылудың жоқтығы.  



 

Білім беру ұйымының АКТ-ны қолдану 

тәжiри-бесі аудан және қала деңгейінде 

таратылады.  



 

Оқушылар оқу міндеттерін iске асыруы 

үшiн АКТ-ны пайдалануға қызығады.  

 

 

7-

кесте  –  Сауалнама  «Әр  түрлі  бағыттарда  АКТ  құралдарын  қолдану 

қажеттілігі және оны нақты бағалау дәрежесі»  

Педагогтардың АКТ құралдарын 

қолдану бағыты  

ББҰ 

педагогтары  

ББҰ әкімшілігі  

Қолд

а-

намы

н  

Меңгер-

гім 

келеді  

Қолданат

ын 

мұғалім-

дердің %  

ББҰ 

мақсаты

на жету 

үшін  

%  

1 

2 

3 

4 

5 

Сабаққа дидактикалық 

материалдар дайындайды (қағазға 

басылған тестер, тапсырмалар). 

 

 

 

 

PowerPoint 

презентациялар түрін 

құрады және қолданады  

 

 

 

 

Дайын сандық білім ресурстары 

материалдарын жұмыстарында 

қолданады.  

 

 

 

 

Пән сабақтарын компьютерлік 

сыныпта өткізеді. 

 

 

 

 

31 

 

7-

кестенің жалғасы  

1 

2 

3 

4 

5 

Топтық жұмыстарды ұйымдастыру 

үшін сабақта бірнеше 

компьютерлер (ноутбуктер) 

қолданады  

 

 

 

 

Оқушылардың үлгеріміне бақылау 

жасалады (мысалы, электрондық 

кестемен немесе арнайы ортамен). 

  

 

  

  

АКТ мүмкіндіктерін дарынды 

оқушының жеке жұмыстарында 

пайдаланады  

  

  

  

  

Интернетті қолданып сабақ 

өткізеді  

 

  

  

  

  

Өз бетімен сандық білім 

ресурстарын құрады ( 

презентациядан басқа): электронды 

оқулықтар, күрделі құрылымды 

ақпараттық ресурстар, электронды 

тесттер  

  

  

  

  

АКТ-мен кіріктірілген пәндiк 

курстардың меншiктi 

бағдарламаларын құрады  

  

  

  

  

Оқушылар  үшін қашықтан 

курстар жүргізеді  

  

  

  

  

Оқушылармен 

телекоммуникациялық жобаларға 

қатысады 

  

  

  

  

Өз біліктіліктерін қашықтан 

жетілдіреді  

  

  

  

  

Желілік әдістемелік бірлестіктерге 

қатысады  

 

  

  

  

  

 

 

Зерттеудiң  осыған  ұқсас  жұмыс  түрлері  міндетті  түрде  нәтижелерге 

жетелейді.  Бұл  жерде  атап  кететін  жағдай  мектептегі  пән  мұғалімдерінің, 

басшыларының  және  оқушыларының  АКТ  құралдарын  қолданудың  сұраныс 

деңгейінің  маңыздылығы.  Мысал  ретінде  3  білім  беру  ұйымдарында 

жүргізілген сауалнамалардың қорытындысын көрсетуге болады (8-кесте).  

 

 

 

32 

 

8-

кесте  –  Білім  беру  үдерісінде  мұғалімдердің  АКТ  құралдарын  қолдану 

деңгейіне қойылатын талаптар  

 

Педагогтардың АКТ құралдарын қолдану 

бағыттары  

ББҰ 

1, % 

ББҰ 

2, % 

ББ

3, 

% 

Сабаққа дидактикалық материалдар дайындайды 

(

қағазға басылған тестер, тапсырмалар) 

100 

100 

100 

PowerPoint 

презентациялар түрін құрады және 

қолданады  

80 

80 

100 

Дайын СБР материалдарын жұмыстарында 

қолданады  

80 

80 

80 

Пән сабақтарын компьютерлік сыныпта өткізеді 

50 

30 

50 

Топтық жұмыстарды ұйымдастыру үшін сабақта 

бірнеше компьютерлер (ноутбуктар) қолданады 

50 

50 

80 

Оқушылардың үлгеріміне бақылау жасайды 

(

мысалы, электрондық кестемен немесе арнайы 

ортамен) 

100 

80 

100 

АКТ мүмкіндіктерін дарынды оқушының жеке 

жұмыстарында пайдаланады  

100 

100 

80 

Интернетті қолданып сабақ өткізеді 

50 

30 

50 

Өз бетімен СБР құрады ( презентациядан басқа): 

электронды оқулықтар, күрделі құрылымды 

ақпараттық ресурстар, электронды тесттер. 

20 

10 

20 

АКТ-мен кіріктірілген пәндiк курстардың меншiктi 

бағдарламаларын құрады 

30 

20 

30 

Оқушылар үшін қашықтан курстар жүргізеді  

0 

0 

10 

Оқушылармен жұмыс жүргізуде қашықтық 

элементтерін қолданады (оқу форумын 

ұйымдастыру, пошта арқылы үй тапсырмасын 

жіберу) 

30 

10 

20 

Оқушылармен телекоммуникациялық жобаларға 

қатысады 

10 

0 

20 

Өз біліктіліктерін қашықтан жетілдіреді 

10 

10 

15 

Желілік әдістемелік бірлестіктерге қатысады 

5 

0 

10 

 

Өздеріңіз байқағандай, сауалнама параметрлерінің өлшемдерінің арасында 

ерекшеліктер бар. Демек, АКТ-ны ары қарай қолдану векторы және кадрларды 

даярлау бiлiм беру ұйымдарында әр түрлi болады.  

Білім  беру  ұйымдары  алған  нақты  талаптардың  тiзiмi  бұл  деңгейлердің 

қатарын анықтайды.  

 

 

 

33 

 

9-

кесте – Білім беру үдерісінде АКТ құралдарын мұғалімнің қолдану деңгейін 

сипаттау картасы  

 

АКТ-ны 

қолдануғ

а 

дайынды

қ деңгейі  

Деңгейдің қысқаша сипаттамасы 

ББҰ жағдайында 

деңгейлердің мүмкіндік 

талаптары 

1 

2 

3 

 

А

КТ

-ха

ба

ры

 б

ол

у 

Компьютер техникасының бар 

екендiгi туралы мәлiметтердiң 

төменгi деңгейі. 

Мұғалiм компьютер арқылы 

ақпаратпен жұмыстың ерекшелiгi 

туралы бiледi. Мысалы, жалпы 

алғанда мұғалім өзіне қажетті 

мәліметті іздеп, қолдану дағдысы 

толығымен қалыптаспаған.  

АКТ-ның педагогикалық 

мүмкiндiктерiн алғашқы 

деңгейде қолдану, 

мысалы, дайын 

анимацияланған қор, 

сандық фильм, 

мультимедиялық 

презентациямен сабақ 

өткізу. АКТ-ны қолдану 

арқылы сабаққа арналған 

дидак-тикалық 

материалдарды әзiрлеу.  

 

А

КТ

-с

ауа

тт

ы

лы

қ 

АКТ-ны демонстрация 

(презентация ), шығарылған 

құжаттар, дайын СБР деңгейінде 

пайдаланады. Мысалы, ашық 

сабақтың алдағы жұмысының 

нақты тақырыбына байланысты 

сұраныстарын қамтиды.  

АКТ-ны қолданатын 

оқушылар үшiн 

тапсырмаларды 

дайындау, мысалы, 

интернетте ақпарат 

таңдау мен iздестiруге 

қатысты үй жұмыстарын 

беру. 

 

А

КТ

-қ

ұз

ыр

лыл

ық

 

Оқушылардың бiлiмдерiн 

бақылауды ұйымдастыру үшiн 

АКТ-ны пайдаланады (мысалы, 

электрондық түрдегi тесттер). 

Компьютер сыныбында 

интеграцияланған сабақтар 

өткiзедi. Мысалы, виртуалдық 

тәжiрибелердi өткiзу, 

статистикалық мәлiметтердi өңдеу 

үшiн (компьютер сыныбында 

немесе ноутбуктармен топтағы 

сабағында) электрондық кестелердi 

(басқа арнайы бағдарламаларды) 

қолданады. Интернеттен 

мәлiметтердi (соның iшiнде, СБР  

АКТ және заманауи бiлiм 

беру технологияларын 

кіріктіріп қолдану: АКТ-

ның негiзінде 

оқушылармен жоба 

жасау, кіріктірілген 

сабақтар өткізу. 

Сабақтан тыс қызметте 

АКТ-ны қолдану: сынып 

сағаттары, ата-аналар 

жиналыстары. 

Меншiктi қорларды жасау 

үшiн программалық 

қамтамасыз етудi, сандық 

білім беру қорларын,  

34 

 

9-

кестенің жалғасы  

 

коллекциясынан) таба алады. Өз 

өнімдерiн (әдiстемелiк, желiдегi 

СБР) жариялайды. Желілік 

бiрлестiктерге қатысады.  

программалық 

құралдарды белсендi 

өздігінен зерттеу.  

 

 А

қпа

ра

тт

ық 

м

әд

ение

т 

Электрондық пошта арқылы 

кеңестер береді, қосымша сабақтар 

өткізеді, мектеп сайтында, 

форумда үйге тапсырмалар 

беріледі. Өздерінің электрондық 

оқулықтарын, қашықтан оқыту 

курстарын, желілік жобаларды 

жасайды.  

Сандық портфолио 

(өзінің, сыныптың) 

жүргiзу. АКТ 

құралдарының көмегімен 

ғылыми-зерттеу 

тәжiрибесiн өткiзу. 

Мысалы, пән бойынша 

оқыту нәтижелілігіне 

АКТ құралдарының 

ықпалы саласында.  

 

Қорыта келгенде, ұстаздардың дайындық деңгейлерiнен алған градациясы 

және АКТ құралдарын қолдану спектрлеріне тән әрбiр деңгей, АКТ құралдарын 

қолдануға  байланысты  мұғалiмдерге  әдiстемелiк  тұрғыдан  қолдау  көрсету 

бағыттарын анықтауға негiз болады.  

1 

2 

3 

 

 

 

35 

 

Қорытынды  

 

Қазіргі заманда ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың дамуына 

сәйкес  мұғалімнің  АКТ-құзіреттілігін  қалыптастыру  мен  дамыту  қажеттілігі 

туындайды.  Білім  беру  әрекетінде  педагогикалық  үдерістің  барлық 

компоненттерінің өзара байланысын ескере отырып оның ақпараттық моделін 

жобалау  маңызы  артып,  оны  үздіксіз  кеңейіп  жатқан  педагогикалық  және 

ақпараттық  технологияларының  спектрінде  меңгеру  және  қолдану  қажеттілігі 

күшейіп отыр.  

Заманауи  педагогтың  ақпараттық-коммуникациялық  құзіреттілігі  –  бұл 

ақпараттық 

және 

телекоммуникациялық 

технологиялардың 

үлкен 

мүмкіндіктерін  қолдана  отырып,  тұлғаның  оқу-тәрбие  үдерісінде  кәсіби 

міндеттерді сауатты шешуге қабілеттілігі мен дайындығы.  

Педагогтың  ақпараттық-коммуникациялық  құзіреттілігі  сапалы  білім 

берудің тұлғалық-бағдарланған парадигмасын кәсіби әрекетте тиімді пайдалану 

және  пәндік  оқытуды  дамыту  мен  оқытудың  әдістемелік  жүйесін 

қалыптастыруда АКТ мүмкіндіктерін қолдануды қарастырады.  

Ұсынылған  жұмыста  жасалған  мұғалімдердің  АКТ-құзіреттілік  деңгейін 

анықтау және бағалау әдістемесіне:  

-

 

Киркпатрик градациясы (Kirkpatrick, 1994) бойынша мұғалімдердің АКТ-

құзіреттілік қалыптасу деңгейін сипаттау;  

-

 

мұғалімдердің АКТ-құзіреттілігін бағалау критерийлері;  

-

 

мұғалімдердің  АКТ-құзіреттілігін  анықтау  механизмдері  мен  құралдары 

жатады.  

Жасалған  әдістемені,  соның  ішінде  білім  беру  үдерісінде  мұғалімдердің 

АКТ-құралдарын  қолдану  деңгейіне  қойылатын  талаптарды  мұғалімдердің 

АКТ-құзіреттілік  деңгейін,  олардың  жаңа  ақпараттық  технологияларды 

меңгеруге дайындығын анықтауда пайдалануға болады.  

 

 

 

36 

 

Глоссарий  

 

Индикаторлар – қойылған мақсат пен міндеттерді орындауда талданатын 

нақты пареметрлер мен көрсеткіштер.  

Бағдарламаның бағасы (англ. program/policy evaluation) – аналитикалық 

құрал,  тура  тиімділіктірде  өлшеуге  арналған,  нәтижелілік  және  ұзақ  мерзімді 

мемлекеттік 

бағдарламкалардың 

орындалуы, 

салалық 

саясаттарды, 

коммерциялық  емес  секторлардың  жобалары,  корпоративтік  бірлескен 

бағдарлама.  Сәйкесінше  «бағалауды  зерттеу»  –  пәнаралық  зерттеу, 

экономикалық,  саясаттану  әдісіне  сәйкес  ашық  стандарттары  («басқарушы 

қағидалармен») ұлттық және халықаралық қоғамдардың сараптамасы бойынша 

деп танылған.  

Эмпирикалық әлеумет – алғашқы әлеуметтік ақпараттардың техникалық 

және  әдістемелік  жиынтығы.  Эмпирикалық  әлеумет  социография  деп 

түсініледі.  Мұндай  атаулар  нақты  болады,  өйткені  бұл  пәндік  сипаттауды 

кескіндейді.  Оның  негізгі  –  қоғамның  көзқарасын  және  әлеуметтік  үрдістерді 

зерттеу, қоғамның жеке бөлімін сипаттау.  

жүктеу/скачать 0,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: