Методика оценки икт- компетентности учителей методические рекомендации

 

2-

кестенің жалғасы  

1 

2 

3 

4 

Кәсіби- 

іс-әрекеттік 

(АКТ 

құралдары 

мен 

интерактивтік 

технологияны 

ғылыми-

әдістемелік 

тұрғыдан 

қолдана білу 

деңгейімен 

сипатталады)  

АКТ 

құралдары 

мен 

интерактивтік 

тақтаның 

дидактикалық 

мүмкіндіктері

н көрнекі 

құралдарды 

жасау мен 

оны оқу 

үдерісінде 

әдіс-тәсілдер 

ретінде 

қолдану аясын 

меңгерту, 

Интернет-

технологияны 

және білім 

беру 

порталдарын 

педагогикалы

қ 

қызметтеріне 

қолдану 

технологиясы

н игерту  

өздігінен 

қолданбалы 

программалық 

құрал-дардың 

мүмкіндіктерін 

игеру және оны 

бағдарлы бағытқа 

қолдану аясын 

зерттеп, енгізу 

әдістерін меңгерту; 

мектеп пәндерін 

оқытудың сапасын 

арттыруда түрлі 

әдіс-тәсілдерді 

қолдану, пән 

мұғалімдерінің 

біліктілігін 

көтеруде 

қашықтықтан 

оқыту 

технологиясын 

қолдана білуді 

меңгерту және 

тыңдаушылардың 

курстан кейінгі 

жұмыстарын 

орындап, 

мониторинг 

жүргізу әдістерін 

үйрету  

Мультимедиялық 

электрондық оқу-

әдістемелік кешендерін 

жасау, байқаудан 

өткізу, мазмұнына 

түзетулер енгізу және 

талдау әдістерін 

меңгерту, пәндерді 

оқытуға цифрлық білім 

ресурстарын енгізу 

әдістерін үйрету, пән 

мұғалімдерінің озат 

педагогикалық 

тәжірибелерін зерттеп, 

оны тарату әдістерін 

меңгерту, желілік 

әдістемелік көмектер 

алу технологиясын 

үйрету. Желілік 

педагогикалық өзара 

қарым-қатынас 

тәсілдерін меңгерту  

Рефлексивтік-

жобалық 

(АКТ 

құралдары мен 

интерактивтік 

технологияны 

қолдану 

деңгейін 

бағалау 

қабілеттілігі 

мен оны 

жетілдіруді 

жобалаумен 

сипатталады)  

АКТ құралдары 

мен 

интерактивтік 

технологияны 

қаншалықты 

деңгейде 

меңгере 

алатындықтары 

туралы бағалау, 

субъективтік 

көзқарастарын 

ортаға сала 

білу.  

АКТ құралдары мен 

интерактивтік тақта-

ның дидактикалық 

мүмкіндіктерін 

педагогикалық 

қызметтеріне 

қаншалық деңгейде 

қолданып жатқандығы 

туралы өзін-өзі 

бағалау, АКТ 

бойынша біліктілік-

терін арттырудың 

өзіндік траекториясын 

құра білуді меңгерту. 

 

Мультимедиялық 

электрондық оқу-

әдістемелік кешендерінің 

мазмұнына эксперттік 

талдау жүргізіп, бағалай 

білуді меңгерту Пәндерді 

бағдарлы бағытта 

оқытудың мазмұндық 

құрылы-мына талдау 

жүргізіп, онда кездескен 

мәселе-лерді шешу 

жолдарын іздестіру 

дағдыларын меңгерту.  

20 

 

3-

кесте – Педагогтың АКТ-ны қолданып, кәсіби міндеттерін жүзеге асыруы  

 

 

Иә 

қолданамын 

Кейде 

қолданамын Қолданбаймын

 

АКТ-ны қолданып сабақ жоспарын 

жасаймын 

 

 

 

Оқушылармен АКТ-ны қолданып сабақ 

дайындаймын 

 

 

 

Оқыту мақсатында бағдарламаларды 

таңдаймын 

 

 

 

Интернеттен оқу материалдарын 

іздеймін  

 

 

 

Оқушының даму мониторингі үшін АКТ 

қолданамын 

 

 

 

Сабақ түсіндіруде АКТ тиімді 

қолданамын 

 

 

 

Әріптестермен немесе ата-аналармен 

қарым қатынаста АКТ қолданамын  

 

 

 

Оқушыларға көмектесу үшін Интернет-

технологияны (мысалы, электронды 

пошта, форум және т.б.) қолданамын 

 

 

 

web-

сайт жарамдылығын бағалай 

аламын, жасаймын және қолданамын 

 

 

 

 

4-

кесте – Күнделікті тәжірибемде сандық білім ресурстарын (СБР) қолдану  

 

 

Иә 

қолданамын 

Кейде 

қолданамын  Қолданбаймын

 

1 

2 

3 

4 

Мәтіндік редактордың көмегімен 

шығармаларды, сөздерді теремін 

 

 

 

Компьютерлік презентацияны сабақта 

қолданамын 

 

 

 

Оқу тапсырмаларын, мультимедиялық 

технологияларды, мысалы, 

бейнефильмдер мен анимацияларды 

және т.б. қолданамын  

 

 

 

Мектеп оқушыларының оқу 

тапсырмаларын орындауы үшін 

желілік құралдарды қолданамын. 

Мысалы, 

 

 

 

 

21 

 

4-

кестенің жалғасы  

1 

2 

3 

4 

мәселенi талқылау үшiн интернет-

форумдар қолданылады. 

 

 

 

Мектеп оқушылары нәтижелерiн 

көрсету үшiн интернет-сайттарын 

құруға арналған оқу тапсырмалары. 

 

 

 

Оқу тапсырмаларын орындау үшiн 

виртуалдық зертханаларды қолдану 

 

 

 

Компьютерлік зертханаларды 

орындауға арналған оқу 

тапсырмалары. 

 

 

 

Электрондық оқулықтардағы оқу 

тапсырмаларын орындау. 

 

 

 

Арнайы программалық құралдар 

көмегiмен тестілеу. 

 

 

 

Графикалық редакторларды 

қолдануға арналған оқу 

тапсырмаларын орындау. 

 

 

 

Электрондық кестелерді қолдануға 

арналған оқу тапсырмаларын 

орындау. 

 

 

 

Геоақпарат жүйелерiн қолдануға 

арналған оқу тапсырмаларын 

орындау. 

 

 

 

Сандық тренажерлермен жұмыс. 

 

 

 

Сандық аспаптармен жұмыс 

(сканерлермен, сандық фото және 

бейнекамералар, микроскоптармен, 

әуендік пернетақталар тағы сол 

сияқтылар).  

 

 

 

Ұзақ мерзiмдi (2-шi аптадан артық) 

оқу жобаларымен жұмыс 

 

 

 

Қысқа мерзiмдi оқу жобаларымен 

жұмыс. 

 

 

 

 

 

 

22 

 

3  Мұғалімдердің  акт-құзыреттілік  деңгейлерін  анықтау  және  бағалау 

әдістемесі  

 

Алғашқы  факторлардың  корреляциялық  коэффициенттерiнiң  матрицасы, 

ең  жоғарғы  шындыққа  ұқсастығының  әдiсiмен  39  есептелген  айнымалыны 

қарап шығамыз.  

 

5-

кесте – Мұғалімдердің АКТ-құзырлылығын анықтау және олардың деңгейін 

бағалау әдістемесі

  

 

Фактор  

Саны  

1 

2 

Фактор № 1  

 

1. 

Сiздiң мектебіңізде оқушылардың шығармашылық 

тапсырмаларын электрондық формада жасайтын тапсырмалар саны 

(шамамен алғандағы пәндер саны)  

 

2. 

Сiздiң мектебіңізде оқушылардың оқу тапсырмаларын 

электрондық формада жасайтын тапсырмалар саны (шамамен 

алғандағы пәндер саны)  

 

3. Сiздiң мектепте қандай сандық оқу материалдарын қолданады? 

 

4. Мұғалімнің Интернет арқылы сандық оқу материалдарын таба 

алуы  

 

5. Сіздің мектебіңіздегі оқу жобалары ...  

 

6. Мектеп құжаттарының электрондық түрде сақталуы қандай 

деңгейде және оған қолжетімділік бар ма?  

 

7. АКТ-ны қолдану міндеттері әкiмшiлiк деңгейінде талқыланған 

ба?  

 

8. Электрондық пошта арқылы мұғалімдер мен оқушылар 

арасындағы байланыс деңгейі қандай?  

 

9. Оқу пәндерi мен информатиканың байланысы мектебiңiзде бар 

ма?  

 

10. Информатика мұғалімдерінен басқа АКТ-маманы бар ма?  

 

11. АКТ-ны қолдану қорытындылары шығарылып отыра ма?  

 

12. Сiздiң мектебiңiздегi құжаттар компьютер арқылы дайындала 

ма?  

 

13. Сiздiң мектебiңiзде программалық қамтамасыз етудiң желілік 

орталықтандырылған файлдық архивтері қолданыла ма?  

 

Фактор № 2  

 

14. Жалпы мұғалiмдердiң саны мен компьютер санының қатынасы. 

 

15. Бiр компьютерге келетін мұғалiмнің саны. 

 

16. Оқушылардың санына келетін графиктік құрылымдар санының 

қатынасы.  

 

17. Оқушылардың санына қолжетімділік компьютерлер санының 

қатынасы.  

 

23 

 

22. 

Мектептегi оқушылардың Интернеттi қолдануы.  

 

23. 

Мектебіңіздегі форумдар және телеконференциялар.  

 

24. 

Интернетке қосылу жылдамдығы. 

 

25. 

АКТ арқылы мұғалiмнiң жасаған демонстрациялық 

материалдары кеңінен қолданыла ма? 

 

26. 

Компьютер оқу аспаптарының бар болуы: станок, зертханалар 

және тағы басқалар.  

 

27. 

Пәндер бойынша қосымша және факультативтiк жұмыс үшiн 

арнайы программалық қамтамасыз ету (информатикадан басқа) 

деңгейі.  

 

28. 

Сiздiң мектепте пәндер бойынша (информатикадан басқа) негiзгi 

оқу жұмысы үшiн программалық қамтамасыз етудің деңгейі.  

 

29. 

Бiр әкiмшiлiкке келетін компьютердiң саны.  

 

30. 

Виртуалды конструкторлар, компьютер орталарын, тестік 

жұмыстарды сабақтан тыс уақытқа сiздiң мектебiңiздiң мұғалiмдерi 

қолдана ма?  

 

31. 

Деректер қорынан электрондық түрдегi оқу материалдарын 

оқушылар мен мұғалiмдердің қолдану үлесі.  

 

32. 

Ұстаздардың жұмысын техникалық тұрғыда қолдау, жабдық 

және программалық қамтамасыз ету сiздiң мектебiңiзде қай 

деңгейде ұйымдастырылған?  

 

33. Мектепте компъютер желiсіне қосылған компьютерлер үлесі.  

 

34. 

Пәндер бойынша оқу жоспарларына АКТ-ны тиiмдi қолдану 

тәсілдері талданып, енгізілген бе?  

 

Фактор № 4  

 

35. Бiр оқушыға тиісті компьютерлердің саны.  

 

36. 

Оқушылардың санына аудиоқұралдар санының қатынасы.  

 

Фактор № 5  

 

37. 

Ақпараттандыруға жауапты маман сiздiң мектебiңiзде бар ма?  

 

Фактор № 6  

 

38. 

Сiздiң мектепте сандық оқу материалдарын игерген мұғалiмдер 

және оқушылар саны.  

 

39. 

Программалық қамтамасыз етудiң орталықтандырылған 

архивтері сiздiң мектебiңiзде қолданыла ма?  

 

 

5-

кестесің жалғасы   

18. Компьютер сыныптарын қоса есептегендегі компьютерлерi бар 

кабинеттер үлесі. 

 

19. Оқушылардың санына қолжетімділік бейнеқұралдар санының 

қатынасы.  

 

Фактор № 3 

 

20. Мектеп мұғалімдерінің АКТ- сауаттылығының үлесі.  

 

21. Мектептегi мұғалiмдердiң Интернеттi қолдануы.  

 

24 

 

Фактор  №1.  Бұл  фактор  мектептiң  техникалық  базасын  құрайтын 

ақпараттық-технологиялық  ортасын  сипаттайтын  барлық  айнымалыны 

жинақтады. Мұндай № 4, 5, 6, 7, 39 айнымалылар мектеп бойынша аппаратты 

құралдардың құрамын, санын және үлесін сипаттайды. Осы факторға сәйкес ең 

үлкен  жүктеменi  мұғалiмдер  және  оқушылар  үшiн  компьютерлердiң 

ашықтығының  деңгейлерiн  суреттейтiн  №  1-3  айнымалы  құрады.  Бұл 

фактордың жоғарғы мәнi компьютерлер, бейне және аудиокешендер ғана емес, 

өздерiнiң осы құралдарды еркiн түрде қолдана алуы байқалады.  

№ 1-шi фактор (аппаратты құралдардың ашықтығы) мектептiң ақпараттық-

технологиялық ортасының аппаратты құралдарының ашықтығын сипаттайды.  

Фактор № 2. Бұл фактордың негiзгi мазмұны оқу барысындағы СБР және 

АКТ-ны  қолдануының  институцияланған  үдерістерін  сипаттайтын  айнымалы 

тапсырманы  бередi.  Бұл  туралы  (орталықтандырылған  деректер  қорынан 

сандық  бiлiм  беру  қорларын  қолдану)  №  8  айнымалы  (мектеп  құжаттарының 

электрондық  нұсқаларын  сақтау  және  оған  қолжетімділік  берілу  тәртібі) 

айтады,  №10,  №11  және  13  (программалық  қамтамасыз  етудi  қолдану 

орталықтандырылған және торлық орталықтандырылған архивтері және сандық 

бiлiм  беру  қорлары).  Бұған  белгiлi  №  12  және  14  айнымалы  (ұйымдық 

құрылымды  жасау  ақпараттандыру  үдерісінің  дамуы  және  техникалық 

тұрғыдан қолдау қамтамасыз ететiн) сәйкес болады.  

№ 2-шi факторымен келесі айнымалылар байланысты:  

•

 

мектептегі оқу жобаларының болуы (№ 9);  

•

 

ұжымның материалдарды қолдануына программалық қолдау көрсету (№ 

15) пайыздық үлесі;  

•

 

сандық  бiлiм  беру  ресурстарын  (№  16)  әр  түрлi  пәндер  бойынша 

пайдалану үлесі;  

•

 

мұғалiмдердің (№ 26) Интернет арқылы материалдарды алып, қолдануы 

туралы;  

•

 

құжаттарды компьютер арқылы әзiрлеу (№ 32);  

•

 

форумдар және (№ 31) телеконференциялардың өткiзілуi;  

•

 

(№ 17) мектептегі компъютер желiсіне қосылған компьютерлер үлесі:  

№  2-шi  фактордағы  айнымалы  оқу  барысында  АКТ-ны  жүйелi  түрде 

қолдану ондағы сапалы өзгерiстердiң пайда болуын көрсетедi.  

№3-шi  фактор.  Бұл  Интернеттi  қолдануын  сипаттайтын  №  18—20-шi 

айнымалы.  Оқу  барысында  Интернетті  қолдану  оқушылардың  АКТ-

белсенділігін көрсетіп, сабаққа деген қызығушылығын арттырады.  

№  4-ші  фактор  (№16,  22-27)  айнымалылар  сандық  білім  ресурстарын 

қолдану мүмкіндіктерін сипаттайды.  

№ 5-шi фактор. Мектепте АКТ мамандарының үлесін сипаттайды.  

«Өрлеу ҰБАО» АҚ электрондық оқыту жүйесі бойынша сертификатталған 

тренерлердің  біліктілікті  арттыру  курстарын  өткізу  барысында  шығыс 

сауалнама жүргізілген (6-кесте).  

Сауалнаманы  жүргiзудiң  қорытындысы  бойынша  қатысушылардың  68%-

79%  пән  бойынша  оқу  үдерісіне  электрондық  оқытуды  енгізудің  қажеттілігін 

25 

 

айтса, екіншілері курстың мазмұнының өзектiлiгiн 70,2% - 83% атап көрсетсе, 

үшіншілері  өздерінің  кәсiби  қызметтерiнде  67%  -  79,2%  қолдану 

маңыздылығын түсінетіндерін көрсеттi. 

 

 

6-

кесте – Сауалнама «Электронды оқыту (e-learning) жүйесін енгізуді ғылыми-

әдістемелік  тұрғыдан  қамтамасыз  ету»  тақырыбында  курс  нәтижесінің 

потенциалының құзырлылығын бағалау (шығыс диагностика)  

 

 

Оқыту нәтижесін бағалау  

Нәтижен

ің 

құндылы

ғы және 

мәні  

 

Қанша-

лықты 

бүгінге 

нәтиже 

қалып-

тасады  

Нәтижені 

қалыптаст

ы-руға 

мұғалім 

қаншалықт

ы дайын  

(0-

9 балл)  

1 

2 

3 

4 

1. 

ҚР білім беруді дамытудың 2011-

2020 

жылдарға арналған мемлекеттік 

бағдарламаның негізгі ережелерін 

білуі  

7,8 

7,1 

6,6 

2. 

Оқу-тәрбие үдерісін басқару 

жүйесін технологияландыру және 

автоматтанды-руды енгізу 

технологиясын білуі 

7,2 

6,6 

6,3 

3. 

Жеке электрондық білімдік 

әдістемелерді құрудың мәні  

7,4 

6,7 

6,6 

4

. Электрондық құжаттар алмасу 

техноло-гияларын қолдану білімі 

және дағдысы 

7,2 

6,9 

6,7 

5. 

Оқу-тәрбие үдерісінде қашықтан 

оқыту әдістемесін сауатты және 

рациональды түрде қабілетті 

қолдануы  

7,3 

6,7 

6,7 

6. 

Оқу-тәрбие үдерісінде 

интерактивтік технологияларды 

қолдану дағдысы  

7,3 

6,8 

6,6 

7. Пән бойынша қашықтан оқыту 

курсының мазмұнын және 

құрылымын тәжірибедегі білуіңіз 

және дағдыңыз 

7,7 

7,1 

7,4 

8. 

Білім беру ұйымдарында 

электрондық журналды қолданудың 

маңызы  

 

7,0 

7,3 

6,8 

26 

 

6-

кестенің жалғасы  

1 

2 

3 

4 

9. 

Электрондық портфолионы, 

күнделікті және журналды толтыру 

үшін ақпараттарды жинау, 

жүйелеудің тәжірибелік дағдысы  

7,3 

6,9 

6,7 

10. 

Ақпараттың үлкен мағынасын 

«бүктеу» жоғалтпайтын, көлемді 

ақпарат блогына түйіндеме жасау 

қабілеті  

6,9 

6,7 

6,6 

11. 

Жетістікке жету жағын көрсете 

отырып, өз жұмысын, өзін көрсете 

білу қабілеті  

7,7 

7,1 

7,5 

12. 

Өткізілген іс-шаралар 

тиімділігінің мониторингісін жүзеге 

асыру үшін статистикалық және 

математикалық әдістерді қолдану 

мүмкіндігі  

7,7 

7,1 

7,8 

13. Қашықтан оқыту формасын іс-

жүзіне асыру бағдарламалық 

модулдерін оқу материалдарымен 

толтыра білуі  

7,4 

6,6 

6,6 

14. 

Электронды оқыту барысында әр 

түрлі бақылау формасын қолдану 

мүмкіндігі  

7,3 

6,9 

6,5 

15. 

Сіздің пәніңізге негізделген 

мазмұны, ғылымдағы мәні, жалпы 

мәдениеттілік мәнділігі  

8,2 

7,5 

7,1 

16. 

Өзін рөлдерге байланысты қайтадан 

басқара білу мүмкіндігі (фасилитатор, 

көшбасшы, команда мүшесі, бақылаушы 

және т.б.)  

7,8 

7,6 

7,3 

17. 

Электронды оқыту жүйесінде өз 

шығармашылығын жоспарлай, оның 

нәтижелерін болжай білуі  

7,5 

7,1 

6,6 

18. 

Ұжымдық жұмысқа белсене 

араласуға дайындығы, бірлескен 

шығармашылық дағдысы  

7,5 

6,5 

7,1 

19. 

Өз ісінің, жетістіктерінің, сәтсіздіктің 

себебін анықтау, жетістікті айқын 

бағалауды саралау қабілеті  

7,7 

7,3 

7,1 

20. 

Оқу үдерісіне электрондық оқытуды 

енгізу бойынша алынған білімдерді 

кәсіби қызметке әсерін бағалау  

8,1 

7,7 

7,3 

Сізге ұсынылған сауалнаманың 

қиындық деңгейін бағалаңыз  

1 

2 

3  4  5  6 

7 

8 

9 

27 

 

Кiріс  тестінің  жауаптарымен  салыстырғанда  келесі  заңдылықтар  қатарын 

ерекшелеуге болады:  



 

Егер  курстық  іс-шараға  дейін  қатысушылардың  10%-ы  өзінің  кәсiби 

қызметiнде қолдануын бағаласа, ал шығыс сауалнамада 48% құрады.  



 

Егер  курстық  іс-шараға  дейін  қатысушылардың  пән  бойынша 

ақпараттық технологиялардың оқу-тәрбие үдерісіндегі қолдану маңызын 35%-ы 

көрсетсе, ал курс соңында олардың көрсеткіші 60.2%-ға дейiн жетті.  

Төмендегі берілген кестелердің көмегімен мектепті ақпараттандыру деңгейін 

белгілейді:  



 

АКТ құралдарымен қамту;  



 

кадрмен қамту;  



 

АКТ  құралдарын  қолдануға  қол жеткізу  және бағыты  (жұмыс орнын 

компьютерлендіру);  

•

 

бастауыш,  орта  және  жоғары  мектептердің  оқу  үдерісінде,  сонымен 

бірге жалпы мектепте АКТ-ны қолдану:  



 

бірыңғай ақпараттық мектепті құру;  



 

сандық білімдік ресурстарды қолдану.  

Жоғарыда ұсынылған сараптаманың білім беру ұйымын ақпараттандырудың 

жағдайы  мұғалімнің  АКТ-дайындық  деңгейін  анықтайды  және  педагогтардың 

АКТ-құзырлылық  біліктілігінің  стратегиясын  белгілейтін  сауалнаманың 

жиынтығы:  



 

Бастапқы (бірінші) деңгей.  



 

Екінші деңгей.  



 

Үшінші деңгей.  

 

жүктеу/скачать 0,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: