Microsoft Word 1 География doc
Ұлттық экономиканың өсу қарқыны ІЖӨ бойынша, % есебімен
жүктеу/скачать 16,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Вестник КазНУ.
- Орталық Азияның ІЖӨ-нің көлемі 2000-2008 жж. (млрд. долл., номиналдық баға бойынша) /5/
| Ұлттық экономиканың өсу қарқыны ІЖӨ бойынша, % есебімен
Елдер 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Қазақстан 9,5 9,3 9,6 9,7 10,7 8,9 3,2 Қырғызстан 0,5 7,0 7,0 6,5 3,1 8,2 5,4 Өзбекстан 4,2 4,4 7,7 7,0 7,3 9,8 9,0 Тəжікстан 9,1 11,0 10,3 6,7 7,0 7,8 7,9 Түркіменстан 19,3 16,0 12,0 6,0 7,0 11,5 10,5 Орталық Азия елдерінің жер көлемінің аумағы, географиялық орны, əлеуметтік- демографиялық пен табиғи-ресурстық жəне экономикалық-əлеуметтік потенциалы əртүрлі деңгейде болуына байланысты, ішкі жалпы өнім (ІЖӨ) көлемі бірдей емес. Қазақстанда ІЖӨ-нің аймақтағы үлесі 2000 жылы 46,6 % болса, 9 жыл арасында (2000-2008 жж.) 21,1%-ға өскен, оның аймақтағы үлесі 67,7% жеткен (3-кесте). ІЖӨ-нің өсу қарқыны жоғары болуына ең басты себебі – шикізат ресурстары: мұнай, газ, қара жəне түсті металл рудалары жəне одан өңдеп шығаратын өнімдердің əлемдік бағасының өсуіне байланысты. Мысалы, мұнайдың бір баррелі 40 доллардан 120 долларға Вестник КазНУ. Серия географическая. 2010, №2 (31) 14 (2007) дейін жетті (2009 жылы – 80 доллар). Орталық Азия аймағы елдерінің экспорттық əлеуетінің құрылымында 60–70%ды шикізат ресурстары алады. Керісінше, бұл жылдар арасында Өзбекстанның үлесі 35,1%-дан (2000 ж.) 13,0%-ға дейін (2008 ж.) кеміген, Түркіменстанның үлесі осы ретте12,7%-дан 14,8%-ға өскен, ал Қырғызстан үлесі 3,1%-дан 2%-ға төмендеген. Аймақтағы жалпы ішкі өнім 5 есеге өсіп, 205,6 млрд долларға жетті. 3-кесте Орталық Азияның ІЖӨ-нің көлемі 2000-2008 жж. (млрд. долл., номиналдық баға бойынша) /5/ Елдер 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Қазақстан 18,3 22,1 24,6 30,8 40,7 57,1 81,0 104,8 139,0 Түркіменстан 5,02 6,9 12,2 11,4 14,2 17,1 21,4 18,9 30,6 Өзбекстан 13,8 11,5 9,5 8,6 9,2 14,3 14,2 28,0 26,8 Тəжікстан 1,0 1,1 1,2 1,5 2,1 3,08 3,3 3,6 5,1 Қырғызстан 1,2 1,4 1,6 1,9 2,2 2,6 2,8 3,02 4,1 Орталық Азия, барлығы 39,3 43,0 49,1 54,2 68,4 94,2 122,7 158,3 205,6 . ІЖӨ-нің өсу қарқынын есептеуде немесе анықтауда əртүрлі əдістемелер қолданылады. Ол əр елдің ақшасының валюталық курсына, экспортқа шығаратын тауарлардың əлемдік бағасына, экспорт көлемінің ІЖӨ-гі үлесіне т.б. факторларға байланысты. Сондықтан, əлем елдерінің ІЖӨ-нің өсу қарқынын халықтың сатып алу қабілеті паритетін (САП) анықтау арқылы, яғни, белгілі бір тауар мен қызмет етудің екі, немесе, бірнеше валютаға қатысты сатып алу қабілетімен есептеледі (4-кесте). 4-кесте жүктеу/скачать 16,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|