Microsoft Word Лекциялар жинағы Физик doc



бет13/42
Дата17.11.2022
өлшемі0,56 Mb.
#50806
түріЛекция
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   42
N қуат физикалық шама, ол ∆А жұмысының осы жұмысты істеуге кеткен ∆t уақытқа қатынасына тең.
N A
t
Егер дене F күшінің әсерінен тұрақты υ жылдамдықпен қозғалатын болса, онда қуат мына формуламен өрнектеледі

N A
Fs S Fυ,


t t s
демек қуат күш проекциясы мен дене жылдамдығының көбейтіндісіне
тең.

Егер куат тұрақты болса, онда белгілі бір уақыт аралығындағы істелінген жұмыс былай анықталады
A N0t ,
демек жұмыс N=N0; t=t1; t=t2 түзулерімен шектелген тік төртбұрыштың ауданына тең. Егер айнымалы қуат үшін N=N(t) тәуелділік графигі берілген болса, онда жұмыс N=N(t) қисығымен шектелген фигураның ауданына тең болады


Суретте көрініп тұрғандай, t=t2t1 уақыт аралығы екі суретте де бірдей болса да 1-суреттегі фигураның ауданы 2-суреттегі фигураның ауданына қарағанда үлкен. Сондықтан бірінші жағдайдағы жұмыс артық.


Айнымалы қуат жағдайын (бірдей t уақыт аралығында бірдей емес жұмыс орындалады) қорытындылай келе лездік қуат түсінігі енгізіледі:

N  lim
A d A


t0 t d t
Егер лездік қуат тұрақты болмаса, онда

N A

Fs S Fυ


t t s
формуласы <N> орташа қуатты анықтайды.
Қуттың өлшем бірлігі – ватт (Вт): 1 Вт – 1 с уақыт аралығында 1 Дж-ға тең жұмыс істеу кезіндегі қуат (1 Вт = 1 Дж/с).

    1. Кинетикалық энергия. Жылдамдықтың өзгеруі кезіндегі жұмыс Дененің кинетикалық энергиясы оның механикалық қозғалысының

өлшемі болып табылады және осы денені қозғалысқа келтіру үшін істелінген жұмыспен анықталады.

Егер F күші тыныштықта тұрған денеге әсер ететін болса және оны υ жылдамдықпен қозғалтатын болса, онда ол жұмыс істейді, ал қозғалыстағы дененің энергиясы жұмсалған жұмыстың шамасына дейін өседі. Осыдан дененің, жылдамдығын 0 ден υ дейін арттыруға кеткен уақыт аралығында



жүріп өткен жолындағы F күшінің жұмысы дененің кинетикалық энергиясын арттыруға жұмсалады


dA dEк .
Ньютонның екінші заңының F mdυ скалярлық өрнегін пайдалана
d t
отырып және екі теңдікті де ds орын ауыстыруына көбейте отырып мынаны
dυ

аламыз


υds

dt


болғандықтан


m dsFds dA dt


және
dA mυdυ  dEк .


υ mυ 2

Eк mυdυ  .
2

0
Бұдан, υ жылдамдықпен қозғалатын, массасы т дененің кинетикалық энергиясы

Eк
mυ 2
2 .

Формуладан көрініп тұрғандай, кинетикалық энергия дененің массасы мен жылдамдығына тәуелді, демек жүйенің кинетикалық энергиясы оның қозғалыс күйінің функциясы.
Формуланы қорыту кезінде қозғалыс инерциялық санақ жүйесінде қарастыралады деген болжам болған, олай болмағанда, Ньютонның заңын қолдану қажет емес болар еді. Бір біріне қатысты қозғалатын әр түрлі инерциялық санақ жүйелеріндегі дененің жылдамдығы және кинетикалық энергиясы әр түрлі болады. Бұдан, кинетикалық энергия таңдап алынған санақ жүйесіне тәуелді болады.



    1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   42




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет