Агглютинация (.agglutinatio — жабысу) — арнайы антиденелердің (агглютининдер) əсерімен корпускулдық антигендердің (бактериялар, қан клеткалары, басқа клеткалар)
бір-біріне жабысуы жəне тұнба (агглютинат) жасауы. Қанның қызыл жəне ақ түйіршіктері бір-бірімен кейбір жұқпалы ауру қоздырғыштарыныц (мысалы грипп парагрипп вирустары)
əсерінен де жабысады. Бактерия жəне вирустар туғызатын ауруларды анықтау үшін кеңінен қолданылады.
Агглютинация немесе микробтардың жабысуы, ағзада агглютининдердің барымен белгіленеді. Осы серологиялық реакция жануарларда жəне адамдарда бруцеллез ауруын анықтағанда (Райт, Хеддельсон реакциялары), сүзек, сальмонеллез ауруларын (Видаль реакциясы) анықтағанда қолданады.
Аглютинация реакциясы:Реакцияны өткізу үшін қажетті заттар: қан сарысуы, антиген, физиологиялық ерітінді.Қолданылуы: Агглютинация реакциясының əр түрлі нұсқаларымен қолданады: жəйілім, беттеу жəне т.б.
Ауруларда антиденелер анықтау үшін жəйілім агглютинация реакциясын қояды: аурудың қанының езілген сарысуына өлтірілген микробтардың суйықтығын
қосады. +37 градуста бірнеше сағат ұстап жаратылған тұнбаны байқайды. Агглютинацияның сипаттамасы жəне жылдамдығы антигеннің жəне антидененің түрімен байланысты. Мысалы О- жəне Н-антигендердің ерекше антиденелермен қарым қатынасу ерекшеліктері: О- диагностикуммен (жылытумен өлтірілген бактериялар)
агглютинация жапалақтары ұсақ болады, Н- диагностикуммен (формалинмен өлтірілген бактериялар) агглютинация жапалақтары ірі болып реакция тез өтеді.
Жұмыс барысы:Аурудан адамнан бөліп алған қоздырғышты анықтау үшін беттеу агглютинация реакциясын қояды. Осы реакцияда диагностикалық антиденелермен қолданады, басқаша айтқанда қоздырғыштың серотипін анықтайды.
Беттеу реакциясын шыны үстінде өткізеді. Диагностикалы иммунды сары судың 1:10 немесе 1:20 көлемі артырылған бір тамшысына ауру адамнан бөлініп алынған қоздырғыштың таза дақылын қосады. Жапалақты тұнба пайда болса, келесі реакцияны диагностикалы сарысудың көлемін тағы да арттырып, əрбір мөлшерге қоздырғыш бар дақылдың 2-3 тамшысын қосып сынауықтарда өткізеді.
Жапалақты тұнба түскен реакцияның мөлшеріне қарап реакцияны бағалайды.