Инфекция – тура аудармасы жұқтыру.
Инфекциялық процесс – макроорганизмге енген микроорганизмнін арасында журетін физиологиялық курес.Инфекциялық процесстын нəтижесінде адам ауруға шалдығу мүмкін.
Инфекциялық ауру – жұқпалы ауру.Инфекциялық ауру – микрорганизмнің əсерінен болған, адам ағзасының физиологиялық қалыпты қызметінің бұзылуы.Инфекциялық аурулар ерекшеліктері:жұқпалы.инфекциялық дозасы бар.кіру қақпасы бар.себебі бар (этиология) .
Жұқпалы- таралу жолдары болады, инфекцияның көзі бар.Инфекциялық доза- қоздырғыштардың ауру тудыратын ен аз саны. Əр түрлі инфекцияның өзінің дозасы болады.
Кіру қақпасы – қоздырғыштардың макроорганизмге енетын жері, көбінесе шырышты қабықшалар, жаралар.Инфекция қөзі ретінде болу мүмкін – адамдар, жануарлар, су жəне тағам.
Таралу жолдары – аэрогенды жол, алиментарлы жол, фекальды оральды, қарым қатынас, жынысты жол, тұрмыстық қарым қатынас,трансмиссивты, ятрогенды, туа пайда болған.Аэрогенды жол – ауа шан, ауа тамшы.Алиментарлы- фекальды оральды (қір қол арқылы), ластанған тағам арқылы.Қарым қатынас арқылы – тікелей қатынас (жынысты жол), жараға қоздырғыш туседі, ауру жануар адамды тістегенде.Трансмиссивты жол – насекомдар тістегенде.Ятрогенды жол – медициналық құрал жабдықтар арқылы. Туа пайда болған – анасынан ұрыққа плацента арқылы беріледі.Инфекция көзі – эндогенды жəне экзогенды болады.Эндогенды инфекция немесе аутоинфекция – қалыпты микрофлора тудырады.Экзогенды инфекция –
қоздырғышты адам сырттан (науқас адамнан, ауру жануарлардан, сыртқы ортадан ) жұқтырады.Антропоноздар
–тек адамдар аурады.Зооноздар – тек жануарлар аурады.Зооантропоноздар – жануарлар аурады жəне адамдарға жұқтырады.
Сапроноз- қоршаған ортадан жұғатын аурулар.Патогенды бактериялар – қоздырғыш ауру тудыратын бактериялар, нағыз паразиттер.Шартты патогенды бактериялар- оппортунистер адам ағзасының иммунитеті төмендегенде ауру шақырады, адам ның қалыпты микрофлорасы.Патогенды емес- сапрофиттер- ауру тудырмайтын бактериялар.Патогенділік бактериялардың ауру тудыратын қабілеті. Түрлік қасиет.Вирулентілік патогенділіктің Вирулентпіліктын төмендету аттенуация əлсіздету деп аталады.Вирулентілік штамм қасиеті.Адгезия - бактериялар əр түрлі жасушалар, тіндер үстіне жабысады.
Адгезия бактериялардын кірпікшелеріне жəне колонизацияға байланысты. Инвазия - бактериялар тіндер арасына енеді, яғни адам ағзасына енеді, мембрананын сыртқы ақ ұыздары атқарады.Кейбір бактериялар шырышты қабықшаға жара болмасада енедіКапсула - бактериялар адам немесе жануар ағзасында капсула түзеді.Капсула бактерияларды фагоцитоздан қорғайды.
Агрессия ферменттері бактериялар осы ферменттер арқылы тіндер арасына жəне қанға енеді. Мысалы – фибринолизин, гиалоуронидаза, лецитиназа. Фагоцитозды басу факторлары 1.Фагоцитоздан қорғайтын заттар- сыртқы ақұыздар.
Мысалы – М белок стрептококктарда.2. Фагоцитозды тежейтын факторлар - фагоциттердын лизосомальды ферментерын басады. Осындай ферменттері бар бактриялар созылмалы аурулар шақырады. Аяқталмаған фагоцитоз пайда болады