Микроскопиялау кезеңдері
Вирустардық жасушамен өзара əсерлесу кезеңдері
жүктеу/скачать 123,73 Kb.
|
Вирустардық жасушамен өзара əсерлесу кезеңдері.Иесшщ жасушасымен вирус арасындагы езара эрекеттесу - ете курдел1 процесс. Осындай эрекеттесудщ нэтижeciндe ешмдц абортивт1 жэне интегративН инфекциялардыц 6ipeyi дамиды. Вирустардыц репродукциялануы. Вирустардыц репродукциялану (лат. reproduce - езше уксасты ещцру) циклы келеш сатылардан турады: 1) жасушата жабысу(адсорбция); 2) жасушага ену; 3) шешшу; 4) вирустык ДНК немесе РНК-ц репликациялануы; 5) вирустык геномныцтранскрипциялануы; 6) в и русты к акпараттыц (матрицалык) РНК-ц транслокациялануы; 7) вирустык белш ектердщ (вирионныц) курастырылуы; 8) вирустыц жасушадан шыгуы. Алташкы уш этапын 6ipiKTipin «репродукцияланудыц ерте стадиялары» деп атайды. Бул стадиялар кезшде вирустык генетикалык материал жасушаныц THicTi бел1мдершде экпрессиялануга дайындалуы керек, ейткеш жасушадан тыс вирионныц геномы корганыс кабыкш амен корш алган, осындай куйде ол белсенд1 емес. Оны белсенд1ру ymiH кабыкш асын жойып,нуклеин кышкылын босату керек. Бул стадияларды репродукцияланудыц экслипс-фазасы, ягни вирионныц жогалып кету стадиясы деп атаган. Ойткеш ол кезде болатын процестер белпшз болатын. Адсорбция (жасушага жабысу). Адсорбция - ол жасушаныц вирионмен инфицирленушщ 6ipiHiui сатысы, ягни бул кезде вирион жасушалык беткейлерге жабысады, ap6ip вирус жасушаларыныц бэрше емес, кейб1реулерше гана адсорбциялану кабшеттипп болатыны белплi. Ол Keft6ip вирустардыц акуызында «вирустык рецепторлар»деп аталатын тшсН аминкьшщылдык реттш ктердщ болуымен байланысты. Вирустык рецепторлар «пркеуцп» деп аталатын акуыздардыц курамы нда болады, жасуш алык рецепторларды танып алу жэне олармен езара эрекеттесу кызметш аткарады. Эдетте, бул функция кебшесе гликопротеин болып табылатын капсидтщ беткейлж акуыздарыныц катысуымен орындалады. Осындай 56 о ц у л ы ц беткейлж акуыздар вирионныц сырткы жагында ерекше курылымдарды калыптастыра алады: аденовирустарда - фибриллалар, пара- жэне ортомиксовирустарда - гемагглютинин тженекшелерц тоговирустарда - икосаэдр типтес торшалар жэне т.б. Вирустар тшмд1 адсорбциялану ушш жасушалар беткешндеп тиicтi курылымдармен, ягни жасушалык рецепторлармен спецификалык реакцияга тусу1 керек. Жасушалык рецепторлар - жасушаларга вирус молекуласын таныстыру жэне оньщ шине тасымалдау максатында езара эрекеттесуге катысатын табиги акуыздык молекулалар. Жасуша бeткeйлepi б1ркатар иондар мен макромолекулаларды тасымалдауга кажегп кептеген рецепторлармен жабылган. Олардыц саны б1р жасушага шакканда 104-ден 105-ге дeйiн болады. Вирустар оларды взшщ максатында пайдалануга бeйiмдeлгeн, жасуша беткейлершде эрб!р вирустыц езше сэйкес рецепторлары болады ( 2 . 3 кесте). Кестеде керсетшгендей вирустар езш щ эволюциялык даму процеш кезшде кэд1мп жасушалык рецепторларды пайдалануды уйренген. Вирус - спецификалык рецепторларды аныктап алу вирустыц жасушага енуше жол бермеу ушш олардыц ингибиторларын пайдалануга мумкшдж бepeдi. Мысалы, каз!рп кезде тумау (грипп) ауыруын емдеу ушш грипп вирусыныц нейраминидазасын тежейтш препарат - занамивир (осельтамивир) табысты колданылады. жүктеу/скачать 123,73 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|