Логистика саласындағы функцияаралық жанжалдар және оның туындау себебі

Жанжалдардың дамуы компанияның стратегиялық мақсаттарына қол жеткізуден ауытқуға, мистикалық ойлаудың жеңісіне және ең жақсы жағдайда компания қызметінің жекелеген бөліктерінде оның жұмысының жүйелік тиімділігіне нұқсан келтіретін жергілікті оптимумдарға қол жеткізуге әкелуі мүмкін. Сондықтан компанияны басқарудың жасырын кезеңдегі мүдделердің алшақтығын анықтау және оларды жеңу және алдын-алу шараларын қабылдау қабілеті үлкен маңызға ие. Бұл, әсіресе, корпоративтік стратегияның орындалуына қол жеткізу үшін әртүрлі функционалды бөлімшелердің мақсаттарын келіспей, ағындарды түпкілікті басқаруды жүзеге асыра алмайтын компаниялардың логистикалық қызметіне қатысты.

Компаниядағы бизнесті дәстүрлі ұйымдастырушылық және функционалды бөлу (құрылымдық бөлімшелерді бөлу: өндіріс, тарату, сату, маркетинг, сатып алу, қаржы және т.б.) құрылымдық бөлімшелер арасында логистикаға қатысты параметрлер бойынша жанжал жағдайларының туындауына әкеледі. Көп жағдайда мұндай параметрлер: өнімді сатып алу көлемі, қойма желісіндегі қорлардың көлемі, тапсырысты орындау циклінің құрамдас бөліктерінің ұзақтығы, логистикалық функциялар мен операцияларды орындауға арналған бюджет, қорларды басқару жүйелерінің параметрлері, сатып алынатын, сақталатын және бөлінетін өнімдердің ассортименті, тұтынушылық сервис сапасының көрсеткіштері (жеткізу сенімділігі, Тапсырыс параметрлерін орындау дәлдігі, қорлардың қолжетімділігі) және т. б. Егер компанияның ұйымдық құрылымында логистика бөлімі болмаса, жанжалды жағдайларды шешу дәстүрлі түрде ұжымдық түрде (бөлім басшыларының жедел жиналыстарында) немесе директивалық жолмен (жоғарғы басшының, мысалы, атқарушы директордың немесе оның орынбасарының бұйрығымен) шешіледі. Егер Логистикалық қызмет болса, осы қақтығыстарды шешу тиісті логистикалық менеджерге, функционалды үйлестіруге жауапты болуы мүмкін. Сонымен бірге, логистикалық менеджер жоғарыда айтылғандай, SBE директорымен бірге әрекет етеді.
Мысалы, біз бірнеше ықтимал қақтығыс жағдайларын сипаттаймыз (олар, әрине, әлдеқайда көп):

1) сатып алу жиілігі: сатып алу бөлімі мен қойма арасындағы жанжал. Сатып алу бөлімі ірі партияларда сирек сатып алулар жасауға тырысады. Бұл ретте жеткізушілермен жақсы қарым-қатынасты сақтау мақсатында және қосымша жеңілдіктер алу үшін сатып алу жеткізушілерге ыңғайлы кесте бойынша жүзеге асырылуы мүмкін. Қойма өзінің қуаттылығын біркелкі жүктеуге, демек, өнімді ырғақты қабылдауға мүдделі. Жанжалдың негізгі себебі-қорларды басқару жүйесінің болмауы, сондай-ақ компания аясында оларды бірыңғай (интеграцияланған) басқаруды жүзеге асыратын субъект.

2) Ыдыс және жеткізуші: сатып алу бөлімі мен қойма, сатып алу бөлімі мен көлік бөлімі арасында. Сатып алу бөлімі жеткізушілерден жеңілдіктер мен қосымша жеңілдіктер алуға тырысып, контейнерлердің параметрлеріне және бірыңғай жүк бірліктерін қалыптастыру үшін тасымалдаушының болуына ерекше мән бермейді. Көлік бөлімі Көлік құралдарын барынша толық жүктеуге және тиісінше тасымалдау шығындарын қысқарту мақсатында рейстер жиілігін азайтуға ұмтылады. Қойма көлік құралын түсіру кезінде заманауи механикаландыру құралдарын қолдануға, түсіру жұмыстарына дайындық уақытын азайтуға, ең аз ауыстырып тиеу санына және т.б. осылайша, осы қақтығыстың негізінде жатқан көлік құралдарының контейнерлері мен жүк сыйымдылығының параметрлерін үйлестірудің болмауы логистикалық шығындардың айтарлықтай өсуіне әкеледі.

3) жеткізу циклінің ұзақтығы: маркетинг бөлімі мен көлік бөлімі арасындағы қақтығыс. Маркетинг бөлімі қызмет көрсетудің жоғары деңгейін сақтау мақсатында жеткізушілерден қоймаға және қоймадан сатып алушыларға тауарларды тез жеткізуге мүдделі. Компанияның көлік бөлімі көлік шығындарын азайту үшін ең үнемді бағытты таңдауға тырысады.

Функционалды емес қақтығыстарды басқару тәсілдерін анықтау үшін қақтығыс жағдайларының тақырыптарын анықтау қажет, бұл өз кезегінде клиенттердің тапсырыстарын орындау барысында байланысты қызметтердің өзара әрекеттесу бағыттарын бөлусіз мүмкін емес.

Бизнес ұйымдарының бөлімшелері арасындағы қақтығыстардың негізгі себептеріне мақсаттар мен мүдделердегі қайшылықтар, шектеулі ресурстар мен функционалдық өкілеттіктер үшін күрес, қызметтердің өз функцияларын орындамауы немесе тиісінше орындамауы, топтар арасындағы коммуникациялардың кемшіліктері, тұлғааралық қақтығыстар жатады.

Сызықтық функционалды ұйымдық құрылымы бар өнеркәсіптік кәсіпорындар үшін тауар ағындарын басқарудағы функционалды емес қақтығыстардың әдеттегі қатысушылары-сатып алу қызметі, өндіріс бөлімі, маркетинг қызметі, сату қызметі, көлік бөлімі және қойма бөлімі, қаржы бөлімі.

Компания ішіндегі қақтығыстардың жиі кездесетін себептерінің бірі-компаниялардың ұйымдық (құрылымдық) бөлімшелерінің өз функцияларын орындамауы немесе тиісінше орындамауы. Қызметтердің (сауда компаниялары үшін) қарама-қайшы мақсаттары мен мүдделеріне байланысты қақтығыс жағдайларының мысалдары (логистикаға қатысты параметрлер бойынша) кестеде келтірілген.