шыгу мумкш емес. внерде де солай. Айталык, Кунанбай.
Адамга тэн жаксылы-жаманды не кдсиет болса, сонын
бэрш 6ip вз1не жинап алган осынау курдел^ кесек
тулганы тек
жагымсыз образ деуге бола ма? Жок;,
болмайды. Олай болса, эдебиеттеп адам образын да
элпдей топтау — тым шартты нэрсе.
Образдыц турлерш белллеудщ (йрнеше (эдклж, тектж,
тэсшдЬс) факторлары бар. Керкемдйс эдю тургысынан
келгенде, образ ей турл1
романтикалык, образ, реалистйс
образ. Эдеби тек тарахшнан келгенде, образ уш турлк
эпикалык, образ,
лирикалык; образ,
драмалык образ. Ал
жалпы жасалу тэсшдерше бакрак» образ тагы да (лрнеше
турге:
юморлык образ, сатиралык образ, фантастикалык,
образ, трагедиялык образ, геройлык образ т.б. Осылардыц
эркдйсысыныц езше тэн ерекшелжтер1 бар, оны бшу
эдебиетшге ауадай кджет.
Эдебиеттеп керкемдак эдас, непзшен е й
турт (роман
тизм, реализм), бул мэселеге 6i3 осы ецбепмхздщ акыргы
тарауында арнайы токгаламыз. Бул жолы тек осынау кер-
кемдж эдас туршсынан аныкхагандагы образдыц ей турше,
бул екеушщ ерекшелтне гана азырак, назар аударып е т е к т з .
Романтикалык образ — эдебиеттеп адам бейнесшщ
байыргы турлергшц 6ipi. Бул образдыц алгаипсы yminepi
баягы кене дуние эдебиетшде, оныц “epi енген топырагы,
epi байлык, крры” боп табылатьш мифте, кала берсе, кай
халыктыц болса да ауыз эдебиетшде жатыр. Эркщнан алга,
алыскд, арманга асыккдн хальщгыц кцялы да телегей-тещз.
Ал романтикалык образдыц непзш де кцял жатады.
Романтикалык, образ ем1рдеп болтан немесе бар дерекген
repi емАрде ез1рше жок, 6ipaK болатын дерекке непзделеда.
Крзак, эдебиетшдеп романтикалык,
образдыц ежелп Typi
халык ертегшер
1
мен ацыздарында, батырльщ дастандары
мен тарихи жырларында жасалды. Сонау Желаяк; пен
Керегеннен, Саккулак пен Таусогардан бастап Алдар Кесе
мен Асанкдйгыга дешн, одан Алпамыс пен Крбылацдыга,
Таршн мен Кдмбаргадешн казак фольклорындагы роман
тикалык образдыц
He6ip гажайып улгшерш керуге болады.
Абайдан берп жаца, жазба эдебиепм1зге келетш болсак,
Шэкэр
1
М Кудайбердаулы мен Мазгауия Абайулыныц, Ыгыл-
ман Шереков пен Мухамеджан Сералиннщ, Султанмахмут
Торайгыров пен Магжан Жумабаевтыц поэма-дастанда-
рында да талай тамаша романтикалык образдар жасалган.
Сэбит Мукдновтыц Сулушашы мен Жумагали Саинньщ
Кулэндасы, Эбдш дэ Тэж1баевтыц Абылы мен К,асым
122
Аманжоловтьщ Абдолласы — кдз1рп кдзак, эдебиетшдеп
кептен-кеп романтикалык образдардьщ жекелеген кддау-
кддау улплер! гана. Эйтпссе, бул т!з1м узара бередо.
Романтикалык, образ — кдй жанрдыц туындыларыцца
болса да молынан ксздесетш, образдыц дэстурл!, кдлып-
таскдн rypi. Bip гана Еабит Муареповтщ 63i прозадагы
аналар бейнесшен драматургиядагьг Акдны мен
Достарыңызбен бөлісу: