Монография \ 3 «санат» а л м п и 1МП

xeci. Композция, сез жок, сюжетпен тыгыз байланысты: сюжет те, композиция да эдеби шыгарманьщ мазмунын керкем жинактап, мазмунды nimiHre

жүктеу/скачать 12,37 Mb.

Pdf көрінісі

бет	109/217
Дата	24.11.2022
өлшемі	12,37 Mb.
	#52446

1 ... 105 106 107 108 109 110 111 112 ... 217

6ip-6ipiHeH
KipuiiKci3

xeci.
Композция, сез жок, сюжетпен тыгыз байланысты:
сюжет те, композиция да эдеби шыгарманьщ мазмунын
керкем жинактап, мазмунды nimiHre кеинрудщ хуралы
Ьэм тэсш . Оныц устше, булар да мазмун мен niiiiiH, не
такырып пен идея секш и 6ipiHe-6ipi кешш отыратын
нэрселер; меселен, композициялык, бутшдш, тутастык,
жок жерде сюжет те жок. Сюжет — сюжет болу ушш оньщ
барлык кезец-кезенд туп-тугел белгип6ip композицгошык
жуйеге тусш, 6ipnix табуы кажет. Бул да сюже.т пен
композицяга тэн 6ipniK.
Бхрак сюжет пен композициянын осындай езара
6ipniriH тусше тура олардыц 6ip-6ipiHeH езгешелАгш де
ажырата бшген жен. ■
-
Кдндай езгешелж?
Б1рщидден, сюжет кез келген керкем шыгармада бола
бермейщ.
Мысалы, мьша елещц окьш кдрайьпс
бзщдей уяцсын сен ар-уятгьщ
бзшдей киялсын сен табигаттьсн,.
взендей коирепмде агып жатгыц,
Жальшдай квюрепмде жанып жаттьщ.
Кешкшк серуен курып, бакха журт,
Сыр шерттщ ак, жаньщмен акта^ьшып:
Нурымен кездерщнщ кдлды сонда,
,
Жазылып журепме автограф.
(С.Мауленов).
Шабытты жыр, сулу сыр!.. Осы еленде сюжет бар ма?
Жок, сюжет жок- Композиция бар ма? Бар болганда
кдндай!.. Бэршен бурын акыннын, кецш куйшде, жан
теб1решсшде, шггей тутануы мен ушкындауында 6ip турл1
6ip всем ажар, терт кубыласы тепе табиги бутшдйс бар. Тек
осындай iuoci есемдактен рана мынадай саф таза сез1м, шабыт
пен сырга толы жыр туады. Содан соц акьшньщ ойы мен
образында езгеше ундестгк бар: e3i елецге айналдырып
отырган аяулы адамныц уяц мшезш KipuiiKci3 ар-уяткд,
болмыс-б!Тшш
арман секши табитаткд тецеу1 немесе одан
укхдн еырды кеиректеп всем агыска, ол дарыткзн сез
1
мд
1
*
Русские писатели о литературном труде. Л., “ Советский писатель”,
т, 3, стр. 537.
176

кеудеде лапылдаган жалынга тедеу
1
елецнщ езш бшк
эдем ткке, енер туьгндысындагы шебер киыскан мазмун
мен шшшге тэн iunci гармония мен сырткы симметрияга
кетерш экеткен. Акыр аягында акьшньщ шындыкты сурет-
ке, cyperri философиялык угымга айналдыру эрекетшде де
рет-рет!мен тартылган жел1, ер1лген аркау бар. Артык, кеткен,
шашау шыккдн ештеце жок, блен. жуп-жумыр. Осыныц

жүктеу/скачать 12,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 105 106 107 108 109 110 111 112 ... 217