Мухаметжанова Айгуль Олжабаевна Абильдина Салтанат Куатовна «Қазіргі қоғам жағдайындағы тәрбие жүйелерінің дамуы» пәні бойынша
Мектеп дәстүрлерінің сақталуы және дамуы
жүктеу/скачать 0,61 Mb.
|
ko
| 3. Мектеп дәстүрлерінің сақталуы және дамуы. 1918 жылдың күзінде К. И. Май жеке оқу орны ұлттанып, I және II сатылы Бірыңғай кеңес еңбек мектебі болып қайта құрылды, онда жаңа билік жарлығына сәйкес ұлдар мен қыздарды бірлесіп оқыту енгізілді, сондай-ақ баға мен аттестаттар жойылды. Кейінірек 1932 жылға дейін қолданылған бригадалық-зертханалық оқыту әдісі енгізілді.
Соғысқа дейінгі жылдары мектеп директорлары, атауы, оқу ұзақтығы (жеті, тоғыз, он жыл), оның реттік нөмірі (15, 12, 217, 17) бірнеше рет өзгерді. "Май" педагогикалық дәстүрлер 1929 жылдың қысына дейін қандай да бір дәрежеде сақталды, 1929 ж. 15 қаңтардағы" Ленинградская правда " газетінде негізсіз айып тағылған айыптардың жариялануы және баспасөзде ашылған антибуржуаз кампаниясының нәтижесінде педагогикалық ұжым мен басшылық көбінесе ауыстырылды, тіпті кіретін есіктің үстінде барельеф жойылды. 1930 жылдан бастап мектеп меңгерушісі болып К. И. тағайындалды. Поляков, ол жақсы педагогикалық ұжым құрды және мектеп өмірі жолға қойылды. Осы уақытта дене шынықтыру мұғалімі Р. В. Озоль, "Спартак"үйірмесінің ұйымдастырушысы ерекше көзге түсті. Сондай-ақ пионер және комсомол ұйымдары пайда болды. Ленинградтың қоршауын алып тастағаннан кейін, 1944 жылдың қыркүйегінен бастап, ғимаратта сабақтар қайта басталды, тек енді оқу орны 5-ші ерлер орта мектебі деп аталды, ал 1954 жылдан бастап, бірлескен оқытуды қалпына келтіруге байланысты — тек 5-ші орта мектеп деп аталды. 1966 жылы оқу бөлімінің меңгерушісі А. С. Батуринаның бастамасымен мектеп жанында мұражай құрылды, онда мектептің бұрынғы оқушыларының еңбек және жауынгерлік істеріне арналған экспозициямен қатар революцияға дейінгі кезеңге және бірінші директор К. И. Майға арналған стенд болды. Алайда, бұл мұражай ұзаққа созылмады және оның экспонаттары, өкінішке орай, дерлік сақталмады. 1978 жылдан қазіргі уақытқа дейін бұрынғы мектеп ғимаратын РФ ғылым мен техниканың еңбегі сіңген қайраткері, техника ғылымдарының докторы, РАН корреспондент-мүшесі Р. М. Юсупов басшылық ететін Санкт — Петербург информатика және автоматтандыру институты (СПИИРАН) алып жатыр. 1995 жылдың 12 мамырында Ашық салқын күні мектептің аға оқушысы академик Д. С. Лихачев май қоңызының барельефі мен мұражайын ашты. Көп ұзамай ғимаратта тағы бір тақта пайда болды, мұнда 6-шы Арнайы артиллериялық мектептің болуы туралы естелік. Педагогикалық кеңестің бұрынғы мәжіліс залының ғимаратында орналасқан мұражайда мектеп дамуының барлық негізгі кезеңдерін көрсететін экспозиция құрылды. Келесі жылдары мұражайдың ауданы үш есе өсті, оның қорларының саны 2500 — ден астам сақтау бірлігін құрайды - заттар, құжаттар, фотосуреттер, аудио және бейне кассеталар. Осы уақыт ішінде (2006 ж.) оқушылар, педагогтар, ғалымдар, түрлі бірлестіктердің өкілдері, Петербург және Ресейдің басқа қалаларының тұрғындары, сондай-ақ Париж, Лондон, Линц, Турин, Нью-Йорк, Сеул және Ұлан-Батор және тіпті австралиялық Сидней мен Брисбен келген қонақтар мектеп тарихымен танысып, пікір кітабында алғыс жазбаларды қалдырды. Оқушылар ұжымы - тәрбиенің шешуші факторы және біздің қоғам жағдайында бала өмірін ұйымдастырудың негізгі формасы. Жеке тұлғаның дамуы үшін ұжымда қолайлы жағдайдың болуы қажет. Тұлға жан-жақты даму мүмкіншілігін ұжымынан алатын болғандықтан ұжымда тұлғаның бас бостандығы болуы басты шарт болып табылады. Балалар ұжымын ұйымдастыру қажеттігі қоғамның өзі біртұтас ұжым ретінде өмір сүретіндігінен туындайды. Қоғамда ұжымдарды ортақ іс-әрекеттерінің түрлеріне қарай ажыратады. Мысалы, кәсіпшіл ұжымдар (өндіріс, шығармашылық, әскери, оқу орындары), қоғамдық ұйымдар (партиялар, халық конгресі, бірлестіктер, кәсіподақтар), ерікті қоғамдар (ғылыми, ғылыми-насихат, әскери-спорт), өз әрекетімен істеуші ұжымдар( көркемөнерпаздар, коллекционерлер) және т.б. Осы жағдай талабына сай ұжым балаларды қоғамдық өмір мен өндіріске дайындаудың мүмкін болатын бірден-бір құралына айналады. Оқушылар ұжымы баланың өмірін, оқуын, еңбегін жасампаздығын, күш-қуат мәдениетін, ойын ұйымдастырудың ең тиімді құралы. К.И. Майұжымда жеке адам тәрбиесінің қоғамдық бағыттылығын ерекше атады. Ұжымда тек жай ғана мейірімді адам болу жеткіліксіз, ол ұжым мүддесімен өмір сүре білуі қажет. К.И. Майжеке адам тәрбиесінің қоғамдық бағыттылығы тұрғысынан ұжымның кейбір сапасын, яғни белгілерін көрсетті. 1.Ұжым тәрбиенің мақсаты мен объектісі. Жеке адам ұжымнан тыс дамымайды. 2. Ұжым адамдарды жалпы мақсатқа, еңбекке және еңбекті ұйымдастыруға біріктіреді. 3.Ұжым барлық ұжымдармен табиғи байланысты қоғамның бөлігі. 4.Ұжымның өзін-өзі басқару органдары және өкілдері – ұйымдастырушылары болады. Әрбір ұжым – бұл топ, бірақ әрбір топ ұжым бола алмайды. Ұжым контактілі және негізгі болып екіге бөлінеді. Контактылы ұжым – бұл ұжым белгілері бар бастауыш топ. Негізгі ұжым – бұл контактылы ұжымдардың бірлестігі. Мысалы, контактылы ұжым – бұл студенттер тобы, негізгі ұжым – факультет т.б. Біздің елімізде қазіргі қоғамның маңызды ұясы-мектеп ұжымы баланы дамытуда және қалыптастыруда үлкен роль атқарады. Мектептегі оқушылар ұжымы – бұл іс-әрекетімен тұрақты әрекет жасауға, тапсырманы толық орындауға үйрету қажет. Сонымен, біріншіден, тәрбие әдістерінің көмегімен оқушылардың әр түрлі іс-әрекеттері ұйымдастырылады, мақсатқа сәйкес бағытталады, олардың адамгершілік тәжірибесі байыйды; екіншіден, тәрбие әдістерінің көмегімен оқушылардың дүниеге көзқарасы қалыптасады, олар қоғамдық өмірге қатысады, тәрбиенің әлеуметтік мақсаты іске асырылады. Барлық тәрбие әдістері бір-бірімен өзара байланысты, өзара тәуелді. Ешбір әдіс тәрбиенің универсальды құралы бола алмайды. Мысалы, оқушыларды әдептілікке тәрбиелеу үшін көбінесе үйрету әдісі қолданылады, дедік. Егер ұжым адамгершілік мораль элементтерінің ұғымдарымен таныс болмаса жеке адамның санасын қалыптастыру әдісін (әңгіме, әңгімелеу, пікірталас, лекция т.б.) пайдалану керек. Бұл ситуацияда пікірталас және әңгіме әдістерінен гөрі, этикалық тақырыптарға әңгімелеу немесе лекция әдістерін қолдану өте қолайлы. Егер оқушылар ұжымының адамгершілік нормасы жөнінде белгілі түсініктері болса, онда пікірталас немесе этикалық әңгімені қолданған жөн. Ұжым қоғамдық пікірмен сипатталады. Қоғамдық пікір –бұл ұжым мүшелерінің талаптарды, пікірлерді бағалаудағы бірлігі. Бұл бірлікті ұжым кейбір ұғымдар және құбылыстар жайындағы пікірлерді мақұлдайды немесе кінәлайды. Демек, ұжымдық талқылау, бағалау, жариялылық, әрекеттілік – қоғамдық пікірдің негізгі ерекшелігі. Оқушылар ұжымын нығайту мен қалыптастыруда аса маңызды мәселелердің бірі – ұжым алдындағы мақсатты – перспективаны таңдау. Осыған орай, К.И. Май теориялық мұрасына сүйеніп, оның жақын, орта және қашық атты перспективаларын еске түсірген жөн. жүктеу/скачать 0,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|