Музыка сабағында ән орындау іс әрекетін ұйымдастырудағы Final музыкалық бағдарламасын қолданудың тиімділігі
Курс жұмысының практикалық маңызыздылығы
жүктеу/скачать 69,13 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Курс жұмысының идеялығы.
- Курс жұмысының әдістері
- Курс жұмысын зерттеудің әдіснамалық негізі
| Курс жұмысының практикалық маңызыздылығы. Бастауыш мектептің музыка сабағында ән орындау іс әрекетін ұйымдастырудағы final музыкалық бағдарламасын қолдануса сабақтар жаңаша ұйымдастыру, мұғалімнің рөлі мен қызметінің артуына жағдай жасау, теориялық, ғылыми-педагогикалық және психологиялық зерттеулерге сүйене отырып, оқушылардың құзыреттілігін қалыптастыру, ақпараттық технологиялар мен инновациялық оқыту әдістері арқылы оқушыларды ізгілікке, елжандылыққа, саналыққа, адамгершілікке, имандылыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу қажеттілігі туындайды. Осы адами қасиеттерге тәрбиелеуде ұлттық халық музыкасының алатын орнын көптеген ғалымдар өз ғылыми еңбектерінда зерделеген. Ғылыми еңбектерге талдаулар жасаған кезімізде әрбір ғалым өзінің ғылыми жұмыстарында ұлттық музыканың мектеп оқушысына берер тәрбиесінің мол екендігін баяндаған. Осы тұрғыда бастауыш сынып оқушысына музыка пәнінің оның тәрбиесіндегі ролі мен маңызы зор.
Курс жұмысының идеялығы. Қазіргі мектеп жағдайындағы білім берудің ұлттық моделіне өту, оқыту мен тәрбиелеудің соңғы әдіс -тәсілдерін, жаңа инновациялық педагагикалық технологияны игерген, музыкалық қабілеті жоғары, қабілетті және нақты тәжірибелік іс -әрекет үстінде өзіндік даңғыл жол салуға икемді, шығармашыл педагог – зерттеуші, ойшыл мұғалім болуын қажет етеді. Сондықтан музыка сабақтарында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін арттыруда дидактикалық материалдарды пайдалану олардың музыкалық қабілеттерін артып қана қоймаймыз, оқушыларға ұлттық тәрбие де береміз. Курс жұмысының әдістері: 1. Ғылыми-теоиялық және әдістемелік әдебиеттерге шолу. 2. Музыка мұғалімдерінің озық іс– тәжірибелерімен танысып, зерттеу. 3. Әр түрлі әдістер (бақылау, эксперимент, әңгіме, сұрақ-жауап, математикалық-статисткалық) қолдану. Курс жұмысын зерттеудің әдіснамалық негізі: ғылыми–педагогикалық әдебиеттер. Курс жұмысының құрылымы: кіріспе, екі бөлім, қортынды және эксперимент жұмысы, пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады. 1. БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ӨНЕР САЛАСЫНДАҒЫ ПӘН - МУЗЫКА 1.1. Музыка сабағы және оның негізгі бағыттары Музыка сабағының құрылымы мен мазмұны. Музыка сабағының мəні оқушылардың оқу-танымдық қызметін ұйымдастыруды құрайды. Сабақта оқу-тəрбие процесінің барлық негізгі компоненттері (міндеттері, мазмұны, оқыту əдістері) ұсынылуы тиіс. Əр сабақ өзінің ішкі логикасына ие. Сабақты ұйымдастырудың маңызды шарты оқушылардың міндеттері, мазмұны, əдістері, оқыту түрлері мен дайындық деңгейі арасында сəйкестікті орнату болып табылады [12]. Музыка сабағы-мектептегі музыкалық білім берудің негізгі формасы. Білім беру түріндегі мекемелерде (мектептер, лицейлер, гимназиялар) "Музыка" оқу пəні музыкалық білім берудің жалғыз пəні болып табылады. Оқу пəні бола отырып, музыка сабағы барлық мектеп пəндеріне қойылатын талаптарға жауап береді [6]: - тəрбие, оқыту, дамыту міндеттерін шешуге бағытталған; - оқушылармен ұжымдық, топтық жəне жеке сабақ түрлерін үйлестіреді; - оның мазмұны басшылыққа қабылданған бағдарламамен анықталады, сонымен қатар сабақ өткізудің нақты шарттарына, балалардың музыкалық тəжірибесі мен қабілетіне, жалпы білім беретін мекемелердің бағытына қарай мұғалімнің оны іске асыруға шығармашылық тұрғыдан көзқарасын қарастырады жəне жол береді. Мектепте музыка сабағының жəне басқа пəн мұғалімдерімен ұқсастығы бар [6]: - оқу жоспарына кіретін барлық пəндер жалпы мақсатын біріктіреді: жан-жақты дамыған тұлғаны қалыптастыру; -кез келген мектеп сабағын құру негізінде психологиялық-педагогикалық заңдылықтар жатыр; - сабақ оқушылардың жалпы даму заңдылықтарын ескере отырып құрылады; - музыка сабағы, басқа мектеп сабағы сияқты, жалпы дидактикалық принциптер негізінде құрылады: оқыту, қол жетімділік, көрнекілік т.б.; - сынып белгілі бір жас тобы оқушыларының бір құрамы, барлық оқушылар үшін міндеттілігі, сабақтың ұзақтығы, жаңасын хабарлау, бекіту, қайталау, өткен материалды меңгеруін тексеру; - əр түрлі жұмыс түрлерін пайдалану кезінде (мұғалімнің əңгімесін тыңдау, əн айту, музыка тыңдау) сабақ тұтас болуы тиіс; - музыка сабағында басқа да мектеп сабақтарында қолданылатын оқытудың негізгі əдістері қолданылады. Музыка сабағының мақсаты нақты сабақта тəрбиелеу мен оқытудың нəтижесі болып табылады жəне музыкалық өнердің заңдылықтарын анықтаумен жəне оның өмірмен өзара байланысымен байланысты. Сабақтың мақсаты етістіктердің көмегімен нақты жəне қол жеткізуге болады: анықтау, қалыптастыру, көрсету, анықтау, ашу жəне т. б. Сабақтың міндеттері: Білім беру, тəрбие жəне дамыту. Білім беру міндеттері музыка туралы бұрын алған білімдері мен түсініктерін бекітуге, музыкалық шығармаларды талдаудың жаңа түсініктерін, шеберлігі мен дағдыларын қалыптастыруға, музыканы тыңдау мен орындау дағдыларын қалыптастыруға, музыкалық-шығармашылық дағдыларды дамытуға бағытталған. Тəрбие міндеттері əр түрлі стильдер мен бағыттардағы музыкаға, халықтық жəне кəсіби музыкаға қызығушылықты жəне сүйіспеншілікті тəрбиелеуге, оқушылардың музыкалық-эстетикалық талғамын тəрбиелеуге бағытталған. Дамытушы міндеттер музыкалық қабілеттерін, музыкалық қабілеттері мен дағдыларын, музыкалық-шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған. Музыка сабағының мазмұны Қазақстан Республикасының мемлекеттік білім беру стандартымен жəне сабақ репертуарын құрайтын, оқуға ұсынылатын музыкалық шығармалардың тізбесін анықтайтын музыка бойынша оқу бағдарламасымен анықталады. Музыка сабағының репертуары үш бағыттағы: ұлттық, ұлтаралық жəне əлемдік музыкалық шығармалардан тұрады: - көркемділік жəне еліктірушілік; - педагогикалық орындылығы; - тəрбиелік маңыздылығы. Музыка сабағының мазмұны оқу материалының мазмұнын меңгеруге бағытталған түрлі оқу, соның ішінде музыкалық іс-əрекет процесінде ашылады. Заманауи арнайы жабдықтар музыка сабағын өткізу үшін қажетті белгілі бір эмоционалдық атмосфераны құруға ықпал етеді. Музыка сабағының табысты өтуі жабдықтың сапасына, заманауи дайындығына жəне шебер қолданылуына байланысты. Музыка сабағының жабдығына кіреді [15]: - техникалық құралдар; - фонохрестоматия; - музыкалық аспап; - көрнекі құралдар; - көрнекілік-дидактикалық құралдар. Оқытудың техникалық құралдарына əртүрлі орындаудағы музыкалық шығармалармен (оркестр, хор, ансамбль) таныстыруға көмектесетін аудио жəне бейнеаппаратура жатады, олардың əр түрлі музыкалық аспаптардың дыбысы мен адам дауысының мəнерлілігі туралы ой-өрісін кеңейтуге мүмкіндік береді. ТСО сабақта əндерді, балалардың импровизациясын орындауға, өзінің орындалуын тыңдауға жəне талдауға мүмкіндік береді. Фонохрестоматия Музыка сабағында тыңдауға арналған шығармалардың дыбыс жазбасы болып табылады. Музыкалық аспап (фортепиано, баян, аккордеон, домбыра) музыканың жанды орындалуын естуге мүмкіндік береді, сыныпта эмоционалдық атмосфера жасайды, мұғалімге жеке эпизодты қайталауға немесе шығарманың басына қайта оралуға мүмкіндік береді. Музыка сабағында жабдықтарды дұрыс жəне ақылға қонымды пайдалану музыкалық тəрбие міндеттерін табысты шешуді қамтамасыз етеді. Музыка сабағы Музыкалық білім беруді ұйымдастырудың негізгі нысаны болып табылады, ең алдымен оқушылардың музыкалық өнермен араласуын білдіреді [13]. Музыка жүйесіндегі мұғалім-мұғалім-оқушылар, музыка өнері мен оқушылар арасындағы делдал болып табылады. Оқу іс-əрекеті барысында мұғалім балаларға музыканың өмірмен байланысын анықтауға, музыкалық қабылдауды дамытуға, шығармаларды мəнерлеп орындау дағдыларын қалыптастыруға көмектеседі. Музыка мұғалімінің басты міндеті балалардың эмоционалдық, рухани қарым-қатынасын орнату болып табылады, соның арқасында тəрбие міндеттері, оқушының жеке тұлғасын дамыту процесі барынша толық жүзеге асырылады. 1.2. Ән айтуға үйрету әдістемесі Музыка сабағы - оқушының оқу-танымдық, рухани-танымдық қасиеттерін өсіруге арналған арнаулы сабақ. Басқа сабақтар сияқты, мұнда да оқу-тәрбие жұмысының негіздері: тапсырма беру, мазмұн-мағына, оқыту әдістемесі қолданылады. Әр сабақ өзінің ішкі логикасымен кұрылады. Сабақтың мақсаты - оқушылардың дайындық деңгейімен берілген тапсырманың, мағынаның, әдістеме мен оқыту түрінің сәйкестігімен орындалады. Алдымен сабақтын мақсаты мен мазмұнын анықтап алған ұстаз содан кейіноқытудың формасы мен әдістемесін таңдап алады. Бұл таңдау сабақтың түріне, мазмұндық ерекшелігіне қарай жүргізіледі. Музыка сабағы негізінен үш бөлімнен тұрады [15]: ән үйрену; музыка таңдау; музыкалық сауатты ашу. Оқушылар - ұстаз - музыка - міне осы үш нәрсе сабақтың арқауын құрайды. Ұстаздың басты міндеті өзі құрған жоспарына сәйкес оқушыларға музыканың мағынасына, айтайын деген көркем ойына терең үңіліп, өмірдің музыка өнерімен байланыстылығын сезінуге, музыкалық білімнін негізін қабылдауға, шығармашылық үрдіске баулуға үйрету екенін тағы да атап өтпекпіз. Ән-күй сабағының басты мақсаттары: оқушылардың музыка өнеріне деген практикалық қызығушылығын сезімдік тұрғыда дамыта білу, жеке бастың рухани негізін қалыптастыру болғандықтан ұстаздың адами-сезімдік қасиеті, адами тәжірибесі өте үлкен орын алатынын ұмытпаған жөн болады. Сабақ барысындағы тақырыптардың өзара байланыстылығы ұстаз шеберлігіне байланысты өрбиді. Бұл байланыстылық музыка пәнініңоқу бағдарламасының мазмұндылығына, сабақ такырыптарына, музыкалық материалдарға, музыкалық оқытуда қолданылатын әдістемелік амалдарға байланысты іске асырылады. Осы айтылғандарды ескере отырып, сабақ барысындағы тақырыптық ауысулар музыкалық материалдың біртұтас мағынада жүруіне, оқушылардың музыка өнеріне деген жанды қатынасына негізделіп тұруы керек. Жасөспірімдерді ән айту өнеріне тәрбиелеу неғұрлым ерте басталса, соғұрлым нәтижелі болатыны дәлелденген шындық. Ән салу адам жанының сұлулығына, ой мен ақыл кабілетінің арта түсуіне тікелей әсер етеді, тіпті баланың физиологиялық дамуына да септігін тигізеді. Ән үйретпес бұрын, оқушыларды денесін бос, тік ұстауға, басты қалай ұстап, ауызды қалай ашу керектігін, яғни денені ұстау қалпын анықтап үйрету қажет. Сосын демді қалай дұрыс алу керектігі айтылуға тиісті. Әннің түрі мен екпініне байланысты іштен дем алуөнерінің еркін қалыптасуы ұстаздың тиянақты еңбегіне байланысты дамиды. Демді әннің аяғына дейін жеткізе білу, яғни ауаны үнемді пайдалану - әнші шеберлігінің негізі деуге болады. Демді ұзақ шығаруға сүйене отырып, дауысты дыбыстарды дөңгелете алуға дағдыландыру - әнші тәрбиелеудің басты мақсаты. Ән үйрету кезінде дауысты және дауыссыз дыбыстарды дұрыс айтып үйретіп, дикцияға көп мән берілгені жөн. Әнді таза, анық айту үшін оқушыларға арнайы жаттығулар беру керек. жүктеу/скачать 69,13 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|