Национальной академии наук республики казахстан

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 3. 2015  
 
 
17 

 
обеспечение прав и свобод человека; 

 
национальная и международная безопасность; 

 
экология; 

 
народонаселение или установление демографического равновесия планеты; 

 
научно-техническая революция и использование ее результатов для преодоления отсталости; 

 
международное  сотрудничество  в  борьбе  с  преступностью  и  другими  антиобщественными 
явлениями. 
Необходимо отметить, что этот подход, хотя и дает возможность определенной классификации и 
дальнейших  исследований,  все-таки  является  весьма  усеченным.  Его  нельзя  напрямую  и 
непосредственно интерпретировать для выделения объектов правовой интеграции, так как В.В. Лазарев 
говорил в рамках этого подхода несколько о другом – о сферах и направлениях мировой политики. И 
хотя  в  отношении  этих  направлений  или  объектов  правовая  интеграция  действительно  является 
достаточно  интенсивной,  этот  подход  не  позволяет  взглянуть  на  ситуацию  целиком.  Он  вытекает  из 
определенного  подхода  в  понимании  самой  сущности  глобализационного  процесса,  то  есть  другие 
подходы выделяют другие сферы, в которых влияние глобализации и правовой интеграции также очень 
велико.  Ярким  примером  является  подход,  который  рассматривает  глобализацию  как  процесс 
усложнения экономических отношений. Мы действительно видим, что в экономической сфере правовая 
интеграция  проявляется  очень  сильно  и  есть  основания  рассматривать  массив  экономических 
отношений (и соответствующую часть законодательства) как объект правовой интеграции. Однако, эта 
сфера  не  рассматривается  в  подходе  В.В.  Лазарева,  так  как  он  использует  другое  понимание 
глобализации. Следовательно,  при  рассмотрении  вопросов  по  объектам  (или  направлениям)  правовой 
интеграции  необходимо  учитывать  разные  подходы  в  понимании  глобализации  в  целом  (ее  целей  и 
задач, в частности). 
Ниже представлены примеры направлений правовой интеграции, которые, являясь объективными 
требованиями развития общества и вызовами на пути прогресса глобализации, обуславливают развитие 
правовой  интеграции  и  изменяют  определенные  части  правовой  системы  государств,  то  есть  
воздействуют на объекты правовой интеграции. Выделены примеры наиболее актуальных и интересных 
сфер  правовой  интеграции:  сфера  экономического  сотрудничества,  основы  публичного  управления  и 
регулирования общественными отношениями. 
Экономическое  сотрудничество  является  одним  из  самых  важнейших  направлений,  как  общей 
глобализации, так и правовой интеграции. Повышение интенсивности международных хозяйственных 
связей естественным образом переходит в тесное переплетение хозяйственных структур. Этот процесс 
влечет  за  собой  цепную  реакцию  правовой  интеграции  по  самым  разным  вопросам  и  не  только  в 
экономической  сфере.  Экономические  отношения  как  основа  правовой  интеграции  играют  большую 
роль  как  на  международном  уровне,  так  и  на  региональном.  В  последние  десятилетия  сама 
глобализация рассматривается как процесс, обусловленный экономической интеграцией.  
Сегодня существуют два основных пути правовой интеграции в сфере экономических отношений: 

 
развитие права Всемирной Торговой Организации (ВТО); 

 
региональные экономико-правовые интеграционные процессы. 
Глобальная  экономическая  интеграция  означает  развитие  единой  системы  регулирования 
международных отношений. Ведущую роль в этом процессе играет Всемирная Торговая Организация – 
как  продолжение  регионального  инструмента  -  Генерального  соглашения  по  тарифам  и  торговле. 
Членство  в  этой  организации  государств  с  отличными  друг  от  друга  экономико-политическими 
системами  обуславливает  образование  общеобязательных  правил  международного  экономического 
права. Таким образом, правовая интеграция в сфере экономики на глобальном уровне проходит через 
право  ВТО.  Доктрина рассматривает  эти два  процесса  как два  взаимосвязанных  направления  единого 
процесса  –  глобализации,  хотя  и  отмечается  факт  того,  что  иногда  деятельность  наднациональных 
региональных образований может не совпадать с общим направлением глобализации экономики, а сам 
региональный  правопорядок  может  претендовать  на  «самостоятельное  значение  в  международно-
правовой системе». 
Интересным  является    мнение  В.В.  Мельникова  о  том,  что  «одной  из  основных  тенденций 
региональной  экономической  интеграции  в  ВТО  является  образование  вокруг  одного  или  группы 
наиболее  развитых  государств  интеграционных  зон,  которые  воплощаются  в  разных  международно-
правовых  формах,  что  определяется  различной  степенью  интенсивности  интеграционных  процессов в 
конкретных  регионах  Земного  шара»  [5].  Однако,  в  своей  работе  В.В.  Мельников  занимает  немного 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
18  
иную  позицию,  рассматривая  развитие  международного  права  и  регионального  права  как  два 
различных механизма и инструмента правовой интеграции.  В частности отмечается то, что  «наличие 
двух  видов  международно-правовых  механизмов  регулирования  международных  экономических 
отношений (ВТО и РИО) вызывает вполне обоснованные опасения «деформации» или «фрагментации» 
международного экономического правопорядка». 
Процессы  правовой  интеграции  затрагивают  всю  правовую  систему  государства  и  приводят  к 
заимствованию различных правовых традиций у других систем, особенно в системе государственного 
управления.  Деятельность  государственных  органов,  принципы  работы,  структура  государственного 
аппарата и многие другие аспекты системы государственного управления являются объектом внимания 
на международном уровне. Примером может служить широкое распространение в правовых системах 
мира  института  Омбудсмена  или  Уполномоченного  по  правам  человека,  что  наглядно  служит 
результатом  правовой  интеграции  и  развития  права.  В  этом  отношении,  значительное  влияние 
оказывает  развитие  международного  права  и  сотрудничество  государств  на  международном  уровне. 
Сегодня  международное  сообщество  устанавливает  различные  стандарты  деятельности  и 
функционирования  различных  властных  структур,  что  не  может  не  оказывать  влияния  на  правовую 
систему государства, а также на саму работу этих властных структур.  
Универсализация  принципов  работы  и  построения  государственного  аппарата  и  заимствование 
соответствующих  правовых  традиций/принципов  является  аспектом  правовой  интеграции,  так  как 
наличие и работа этой определенной властной структуры отражается в национальном законодательстве 
и универсализация государственных структур влияет и на универсализацию правового обеспечения их 
деятельности. 
В  качестве  примера  объекта  такой  правовой  интеграции  и  сближения  правовых  систем  (и  даже 
правовых семей) может служить сравнительно-правовой анализ развития института конституционного 
контроля  в  странах  мира.  А.А.  Клишас,  на  основе  проведения  комплексного  сравнительно-правового 
анализа,  отмечает  глобальную  тенденцию  к  универсализации  указанного  института  в  правовых 
системах  мира  [6].  Указывается,  что  этот  процесс  универсализации  обусловлен  «с  одной  стороны, 
общим  признанием  концепции  правового  государства  и  разработкой  не  только  его  «аморфных» 
телеологических  и  аксиологических  составляющих,  но  и  сугубо  юридико-технических  элементов,  с 
другой  -  развитием  идеи  верховенства  права  и  его  важнейшего  источника  –  Конституции».  Институт 
конституционного  контроля  известен  практике  более  чем  164  государств  и  отличается  своей 
вариативностью.  Автор  отмечает,  что  до  середины  двадцатого  века  существовавшие  институты 
конституционного контроля можно было относить к двум основным формам/моделям: «американской» 
и «европейской».  
В  заключение  подчеркнем,  что  в  настоящее  время  процессы  глобализации  привели  к  тому,  что 
обозначилась  тенденция  к  появлению  многочисленных  «смешанных»  (гибридных)  форм  (Бразилия, 
Греция  и  др.),  в  которых  в  той  или  иной  комбинации  сочетаются  определенные  черты, 
институционально  присущие  различным  моделям  судебного  и  квазисудебного  контроля.  Это 
выражается  в  том,  что  в  правовых  системах  региона,  длительное  время  тяготевшего  к  той  или  иной 
модели  конституционного  контроля  (например,  в  Латинской  Америке),  формируются  системы, 
выходящие за рамки не только основных, но и наиболее распространенных гибридных моделей.  Этот 
пример  показывает  результат  правовой  интеграции,  что  выразилось  в  распространении  определенных 
правовых принципов и их единого (одинакового) понимания в правовых системах мира.  Он напрямую 
демонстрирует  пример  сближения  правовых  семей,  их  взаимодействие  и  образование  конструкций, 
имеющих черты обеих подходов. 
 
ЛИТЕРАТУРА 
 
 [1]  Чолахян  А.В.  Влияние  международного  права  на  российскую  правовую  систему  //  Сборник  Материалов 
Всероссийской научной конференции студентов, аспирантов и молодых ученых.  – 22-24 апреля 2012. – Уфа: БашГУ. – 
307 с. 
 [2] Тиунова, Л. Б.О понятии правовой системы // Правоведение. – 2005. – № 1. – C.23-30. 
 [3]  Чолахян А.В. Соотношение российских и мировых правовых систем. – Дисс. на соиск. уч.степ.к.ю.н. – Саратов. 
–2008. – 157 с. 
 [4] Лазарев В.В. Общая теория права и государства: Учебник. – 2-е изд. – М.: Юристъ, 1996. – 451 с. 
 [5]  Мельников  В.В.  Международно-правовое  регулирование  региональной  экономической  интеграции  в  ВТО.  –
Дисс. на соиск. уч.степ.к.ю.н. –   М., 2008. – 145 с. 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 3. 2015  
 
 
19 
 [6]  Клишас  А.А.  Конституционный  контроль  и  конституционное  правосудие  в  зарубежных  странах.  –  Дисс.  на 
соиск. уч.степ. д.ю.н. – М., 2007. – 317 с. 
 
REFERENCES 
 
 [1]    Cholakhian  А.V.  Influence  of  the  international  law  on  the  Russian  legal  system  //    Materials  of  Russian  Scientific 
conference  of  the  students,  post graduates  students  and  young  scientist.  –  April 22-24,  2012. –  Ufa:  Bashkir  State  university.  – 
307 p. 
 [2] Тiunova L.B. About the definition of the legal system // Pravovedenie. – 2009. – № 1. – P.23-30. 
 [3] Cholakhian А.V. Correlation of Russian and international legal systems. – Diss. on PhD. – Saratov. – 2008. – 157 p. 
 [4] Lazarev V.V. Theory of law and state: Textbook. – 2-nd edition. – М.: Jurist, 2006. – 451 p. 
 [5] Мelnikov V.V. International and legal regulation of the regional economic integration in WTO. – Diss. on PhD.–   М., 
2008. – 145 p. 
 [6]  Klishas  А.А.  Constitutional  control  and  constitutional  justice  in  the  foreign  countries.  –  Diss.  on  Doctoral  degree  in 
jurisprudence. – М., 2007. – 317 p. 
 
ҚҰҚЫҚТЫҚ ИНТЕГРАЦИЯ ЖӘНЕ ЗАҢНАМАЛЫҚ ПРОЦЕССТЕРДІҢ 
СУБЪЕКТІЛЕРІ МЕН ОБЪЕКТІЛЕРІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
 
Аюпова З.К., Құсайынов Д.Ө. 
zaure567@yandex.ru 
Кілттік  сөздер:  әлеуметтанулық  әдіс,  құқықтық  интеграция,  әлеуметтанулық  пікір,  интеграция,  қоғамның 
жүйелілігі, жаһандану, ұлттықтан жоғары, құқықты гармонизациялау, құқықты унификациялау, мемлекеттік аппарат. 
Ескертпе.  Құқықтық  интеграцияның  субъектілік  бастамасы  мен  негіздері  қоғамыдық  қатынастардың  және 
қоғамдық жүйелердің (жалпы адамзаттың) толығымен алғанда даму өзгері процесстерінде белгілі бір жүйелерде көріңіс 
тапты:    мемлекеттерде  (билік  жүйесі,  қоғамның  азаматтық  институттарын  реттеуде),  региондық  мемлекет  аралық 
байланыстарда  (ұлттықтан  жоғарға  қасиеттерге  ие  ұйымдарда)  және  халықаралық  ұйымдарда  (мемлекет  аралық  және 
үкіметтік  емес  сипаттарда).  Құқықтық  интеграцияның  тікелей  субъектісі  болып  нақты  қоғамның  өзі,  қо,амда  болып 
жатқан  барлық,  әртүрлі  дәрежелердегі  ұйымдар  мен  қоғамдық  қатынастар  жатады:  мемлекет,  азаматтық  қоғам 
институттары, мемлекеттік аппараттың кейбір бөлігі, региондық құрылымдар мен халықаралық ұйымдар. 
Конвергенциядағы институционалды бастауларды субъекттілік пен тепетен ретінде қарау дұрыс болмас еді, себебі 
субъекттілік  пен  субъект  бірігіп  конвергенция  жалған  түрде  институционалдық  қасиетке  ие  ретінде  көрсетіледі. 
Конвергенцияның субъект  ретінде теқ  қана  әлеуметтік субъект  көрсетілуі  керек, ол- кәсіпкерлік. Біздің ойымызша бұл 
бағытты қолдау жөн сияқты, себебі ешқашанда құқықтық интеграциядағы субъективтілік бастау мен институционалдық 
арналарды біріктіріп қарауға болмайды. Құқықтық жүйенің заңнамалық және интеграциялық процесстерінде қай бөлігі 
кеңінең қатынасатындығы туралы мәселе ол интеграцияның объектісі мәселесі, сондықтан да интеграцияның субъектісі 
жағдайлары мен оны бірге қарастырмау керек.  
Құқықтық  интеграцияда  және  құқықтың  даму  эволюциясында  субъективті  бастаулардың  мен  орны  қандай?  Бұл 
сұраққа жауап беру үшін біз интеграциялық процесстең ішкі мазмұнына терең үңілуіміз керек, себебі ол жалпы ғаламдық 
процесстің бір бөлігі болып есептеледі. Сондықтанда ол қоғамдық қатынастардың өзің-өзі реттеу қызметін атқарады. Тек 
осы  себептердің  негізінде  қоғамдық  қатынастардың  өзің-өзі  реттеу  мүмкіндіктері,  нақтырақ  айтқанда  қоғамның  жүйе 
ретіндегі қасиеттері, құқықтық интеграцияның бастаулары мен қайнар көзі болып есептеледі.     
 
AYUPOVA Z.K.  
DOCTOR  OF  JURIDICAL  SCIENC1ES,  PROFESSOR,  CHAIR  OF  INTERNATIONAL  LAW,  DEPARTMENT  OF 
INTERNATIONAL RELATIONS 
Kazakh national university named after Al-Faraby, Kazakhstan, Almaty 
Legal integration and questions of formation of subjects and objects of the legal processes  
 
KUSSAINOV D.U.  
DOCTOR  OF  PHILOSOPHY  SCIENC1ES,  PROFESSOR,  CHAIR  OF  SOCIO-HUMANITARIN  DISCIPLINES, 
DEPARTMENT OF HISTORY 
Kazakh national pedagogical university named after Abai, Kazakhstan, Almaty 
 
 
 
Поступила 06.05.2015 г. 
 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
20  
N E W S 
OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN 
SERIES OF SOCIAL AND HUMAN SCIENCES 
ISSN 2224-5294 
Volume 3, Number 301 (2015) 
 
Economy of Kazakhstan in the cyclic to paradigm  
of long-term technical and economic development 
 
Dnishev F.M.,
1
 Korgasbekov D.R.
2 
Dastan1205@mail.ru
 
1
Chief researcher of Institute of economy KS MES RK. 
2
PhD of University of  International Business, city of Almaty. 
 
Key  words:  technology,  innovative  technology,  cycle  of  economic  development,  technological  revolution, 
paradigm of cyclic development. 
Summary.  This  article  is  about  the  cyclic  paradigm  of  development  of  world  economy,  also  the  stages  of 
technological revolutions and the characteristic of technological  ways . We  know that a  technological trajectory of 
Kazakhstan  is  defined  in  this  summary.  The  analysis  of  investment  on  technological  ways  on  industry  spheres  is 
made. As the main way of development is shown the increase in the fifth and sixth technological way in spheres of 
the industry.  
 
Қазақстан экономикасы ұзақ мерзімді техника-экономикалық 
дамудың циклдық парадигмасы мәнінде 
 
Дінішев Ф.М.,
1
 Қорғасбеков Д.Р.
2 
Dastan1205@mail.ru
 
1
ҚР БжҒМ ҒК Экономика институтының бас ғылыми қызметкері, э.ғ.д., профессор. 
2
Халықаралық Бизнес Университетінің PhD докторанты, Алматы қаласы. 
 
Негізгі  сөздер:  технология,  инновациялық  технологиялар,  экономикалық  даму  циклы,  технологиялық 
революция, циклдық даму парадигмасы. 
Аңдатпа.  Мақалада  әлемдік  экономика  дамуының  циклдық  парадигмасы,  технологиялық 
революциялардың  кезеңдері,  технологиялық  қалыптардың  сипаттамалары  қарастырылған.  Қазақстанның 
технологиялық  траекториясы  анықталып,  өнеркәсіп  салаларына  технологиялық  қалыптар  бойынша 
тартылған инвестициялар  талданған және дамудың басты жолы ретінде өнеркәсіп салаларында бесінші мен 
алтыншы технологиялық қалыптардың үлесін арттыру көрсетілген.  
 
Заманауи  әлемде  даму  парадигмасы  көп  жағдайда  жаһандық  технологиялық  қозғалыстардың 
әсерінен жиналады. Технологиялық олқылықтар, әсіресе ақпараттық-коммуникациялық технологиялар, 
биотехнологиялар  және  нанотехнологиялар  экономикалық  даму,  өмір  сүру  сапасын  жақсарту  және 
қоршаған  ортаны  қорғау    салаларында  мүмкіндіктерін  кеңейткен.    Жаһандану  әлемдік  технологиялық 
теңсіздіктің  жаңа  жолдарын  ашады,  көптеген  мемлекеттер  жаңа  техноллогияларды  алуға  және 
қолдануға  мүмкіндіктерін  кеңейтуде.  Технологиялық  дамудың  географиясы  кеңейуде,  индустриалды 
дамыған  мемлекеттерден  тұратын  технологиялық  көшбасшылар  тобына  дамушы  мемлекеттерде 
қосылуда, әдемде жаңа орталықтар және технологияның даму желілері пайда болуда.  
Соңғы онжылдық әлемнің дамуының кардиналды өзгерістерімен есте қалды. Адамзаттың басынан 
өтіп  жатқан  терең  қозғалысты  айтатын  сипаттамалар,  тіршілік  қызметінің  барлық  бағытында    ғылым 
мен  техниканың  бұрын  соңды  болмаған  әсерінің  күшейуі,  табиғат  және  қоғам  қарым-қатнасы 
сипатының  өзгеруі,    әлемнің  өзара  байланысы  мен  бір  тұтастығының  өзара  күшейіп  келе  жатқан 
тенденциясы  –  жаңа  ғаламдық  сипаттардың  таусылмас  тізбесі.    Ресурстық  құрылымының  интенсивті 
кеңейуімен  жүргізілетін  бұрынғы  өсу  парадигмасы  әлемдік  дағдарыс  көрсеткендей  өзін-өзі  жояды. 
Алда ғылыми-технологиялық құраушылардан тұратын дамудың жаңа түріне ауысу міндеті тұр.  
Заманауи  әлемнің  қазіргі  жағдайын,  өткені  мен  болашағын  ойластырудың  әдістерін  іздеу 
барысында, экономикалық ғылымда әртүрлі тәсілдер дамуда.  

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 3. 2015  
 
 
21 
Э. Тоффлердің «Үшінші толқын» атты өте әйгілі кітабында  адамзат өркениетінің тарихындағы ең 
үлкен үш төңкеріліс бөліп көрсетілген [1, с.21]. Бірінші толқын  неолитиялық революциядан басталды 
және  аграрлық  өркениеттің  басталуын  қалыптастырды.  Индустриалды    өркениет  –    өнеркәсіптік  
революция  екінші  толқынның  басталуы  болды.    XX  ғасырдың  төртінші  ширегінде  үшінші  толқын  – 
постиндустриалдық өркениет қалыптасты.  
Ұзақ мерзімді әлеуметтік-экономикалық динамикаға бағдарлану Н.Д.Кондратьев [2], И.Шумпетер 
[3], Г.Менш [4], К.Фримен [5] және т.б.  аттарымен байланысты ұзын толқындар теориясы шеңберінде 
дамитын  үлкен  өркениеттер  циклының  ритмдік  ауысуы  көз  қарасы  негізіндегі  елестетулерімен 
толықтырылады.  Бұл  теория,  алғашқы  өндірістік  революциядан  бастап  экономикалық  дамудың  
жылдамдауы  және  баяулауы  кезеңдерінің  кезегімен,  баға  динамикасында,  капитал  пайыздарында, 
банктік  депозиттерде,  жалақыда  және  де  аз  мөлшерде  көлемдік  көрсеткіштердің  физикалық  және 
бағалық өзгерістерінде көрінетін фактілік бақылаулардың негізінде пайда болған. Жарты ғасырда (45-60 
жыл)  бір  қайталанатын  шаруашылық  конюктурасының  тербелісі  кондратьев  толқындары  немесе 
циклдары деген атқа ие болған. Экономикалық көрсеткіштердің динамикалық сипаттарына қарай ұзын  
толқындардың (циклдардың) өрлеу фазасы  және құлау фазасы немесе «төмендетуші» (төмен жүруші) 
және «жоғарылатушы» (өрлеуші) толқындар болып қарастырылады.   
Бізді  бұл  теорияда  экономикалық  белсенділіктің  өзімен-өзі  тербелісі  емес,  бұл  тербелістердің 
экономиканың  технологиялық  құрылымының  жаңаруымен  және  технико-экономикалық  даму 
бағытының  өзгеруімен  жалғасатын    жағдайлары  қызықтырады.  Бұл  аспектіде  жоғарыда  аталған 
авторлардың  көз  қарасы  бойынша,  олар  ұзақ  мерзімді  тербелістердегі  негізгі  рөлді  кеңейтілуі  ұзақ 
мерзімді толқынға көшуге ыңғайланатын, бір мезгілде пайда болатын және  экономиканың көшбасшы 
секторларын шығаратын базистік жаңа енгізілімдер кластеріне береді. Әдетте өрлемелі толқын кезінде 
немесе  оған  дейін  5-10  жыл  бұрын  ғылыми  іргелі  ашылым  жасалады,  соның  негізінде  20-30  жыл 
өткенсоң  құлау  фазасында  базистік  өнертабыстар  жасалады  және  олар  құлдырау  және  жандану 
фазаларында техникалық жаңа енгізілімдерді енгізуге жол ашады.  
Технологиялық  және  құрылымдық  төңкерілістердің  қайталанымдылығы,  экономикалық  дамуды 
жалпы  технологиялық  қағидалармен  өндірістік  бірлікті  біріктіретін,  сәйкесінше  қоғамдық  тұтынуға 
және  өмір  сүру  бейнесіне  бейімделетін  өндірісті  ұйымдастыру  және  еңбек  мәдениеті,  технологиялық 
түйіндес  өндірістердің  макроэкономикалық  кешенінің  ауысатын  және  қалыптасатын  үрдісі  ретінде 
қарастыруға  мүмкіндік  береді.  Экономикалық  дамудың  мұндай  интерпритациясының  негізінде 
(К.Перес)  [6]  технико-экономикалық  парадигма  және  (С.Глазьев)  [7]  технологиялық  қалыптар 
тұжырымдамасы құрастырылған.  
Осы  тұжырымдаманың  негізінде  жүргізілетін  зерттеулердің  нәтижесінде  әртүрлі  мемлекеттерде 
болып  жатқан  технологиялық  өзгерістердің  бірбағыттылығы,  ұлттық  технико-экономикалық  даму 
траекториясының  ұхсастығы,  технологиялық  өзгерістердің  және  макроэкономикалық  тербелістерді 
синхронизациялау  тенденциясының  ұхсастығы  анықталған.  Бұл  нарықтың  жаһандануы,  оның  жалпы 
әлемдік болуы  және  экономиканы интернационализациялау  нәтижесінде қамтамасыз  етіледі. Капитал, 
жұмысшы  күші,  жеке  тауарлар  ағысы  себебінде  базистік  ғылыми-техникалық  жаңа  енгізілімдердің 
жаһандық таралуы әлемдік экономикалық жүйеге біркелкі серпін  береді.   
Технико-экономикалық  парадигма  –  іскерлік    тәжірибенің  «қалыпты»  үлгісін  анықтайтын  және 
экономикалық  дамудың  мүддесіндегі  нақты  технологиялық  революцияны  тиімдірек  қолдану  әдісін 
бейнелейтін технологиялық, экономикалық және ұйымдастырушылық қағидалар жиынтығын құрайды. 
Технико-экономикалық парадигманың құрамы қозғаушы, тасымалдаушы және қабылдаушы салалардан 
турады.  Жасалған    технико-экономикалық  парадигма  тұжырымдамасына  сәйкес  Карлотта  Перес  200 
жыл  ішінде  болған  5  технологиялық  революцияны  бөліп  көрсетеді[
Ошибка!  Закладка  не  определена.
]. 
Брак  оның  ұсынған  кезеңдерінде,  бәсекеге  қабілеттілік  тұғырнамасын  қалыптастыруды  анықтайтын 
технологиялық  замандардың  құрылымын,  оқиғаларды  негіздеуде  К.  Перестің  өзінің  мойындауынша 
даулы  кездері  де  бар,  брак  жалпы  алғанда  осы  кезеңдер  әртүрлі  технологиялық  замандардағы 
Қазақстанның технологиялық траекториясына және технологиялық динамикасына қатысты  бақылаулар 
және  салыстырулар  жасауға  мүмкіндік  береді  (Кесте-1).    Технологиялық  революцияның  екінші 
толқынынан бастап Қазақстан әлемдік индустриалды-технологиялық динамикаға қосылды. Екінші және 
үшінші  толқындар  кезеңінде  Қазақстанда  мерзімі  жағынан  жалпы  әлемге  жақын  жаңа  технологиялық 
құрылымдардың  элементтері  пайда  болды.    Төртінші  толқын  Қазақстанда  сол  уақыттың  алдыңғы 
қатарлы  елдерімен  бірге  басталды,  брақ  кейіннен  біртіндеп  әлемдік  технологиялық  даму 
траекториясынан алшақтау орын алды, бұл 20 

жүктеу/скачать 5,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: