Научный журнал выпуск 5 вопросы психологии. Личность, образование, общество



Pdf көрінісі
бет16/53
Дата31.03.2017
өлшемі3,61 Mb.
#10697
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   53

 
 
Вестник КАСУ
 
85 
ционной  культуры  общеобразовательного 
учреждения  (нормы,  правила,  символы, 
традиции  и  др.)  обусловлен  спецификой 
образовательной деятельности; 
4) профессиональные педагогические 
ценности  кадров  определяют  в  основном 
степень  развитости  организационной  куль-
туры  общеобразовательного  учреждения  и 
влияют на процесс и результат воспитания 
обучающихся. Кроме этого, систему подго-
товки  педагогических  кадров  необходимо 
выстроить  таким  образом,  чтобы  в  содер-
жании  программы  обучения  были  отраже-
ны особенности развития организационной 
культуры  общеобразовательного  учрежде-
ния. 
Оказывая  большое  влияние  на  дея-
тельность  организации  или  учреждения
организационная  культура  выполняет  раз-
личные функции:  
- интегрирующую (объединяющую),  
- нормативно-регулирующую,  
- смыслообразующую,  
- мотивирующую,  

адаптационную  (социализирую-
щую),  
-  охранную  (стабилизирующую,  под-
держивающую),  
- инновационную. 
Организационная  культура  в  дошко-
льном  образовательном  учреждении  нами 
рассматривается  как  фактор,  обеспечи-
вающий  условие  общепринятого,  согласо-
ванного  восприятия  реальности  и  согласо-
ванного группового поведения педагогов и 
сотрудников.  В  научных  публикациях  от-
мечается развитие нового подхода, преодо-
левающего  крайности  чрезмерно  оптими-
стических  воззрений  рационально  -  праг-
матической  концепции  и  скептических 
взглядов  феноменологического  направле-
ния  на  возможности  управления  организа-
ционной культурой. 
Мы  предполагаем,  что  в  функцио-
нальном  отношении  управление  развитием 
организационной  культуры  педагогическо-
го  коллектива  дошкольного  образователь-
ного  учреждения  позволяет  решить  ряд 
следующих  задач,  которые  направлены  на 
то,  чтобы  мотивировать  деятельность  со-
трудников  в  нужном  направлении  и  ритме 
путем  демонстрации  им  прогрессивных 
тенденций  ее  развития,  скоординировать 
профессиональную  деятельность  педаго-
гов,  профилировать  их  деятельность  и  из-
бежать профессиональных иллюзий. 
Организационная  культура  в  дошко-
льном  образовательном  учреждении  нами 
рассматривается  как  фактор,  обеспечи-
вающий  условие  общепринятого,  согласо-
ванного  восприятия  реальности  и  согласо-
ванного группового поведения педагогов и 
сотрудников. 
Мы  предполагаем,  что  в  функцио-
нальном  отношении  управление  развитием 
организационной  культуры  педагогическо-
го  коллектива  дошкольного  образователь-
ного  учреждения  позволяет  решить  ряд 
следующих  задач,  которые  направлены  на 
то,  чтобы  мотивировать  деятельность  со-
трудников  в  нужном  направлении  и  ритме 
путем  демонстрации  им  прогрессивных 
тенденций  ее  развития,  скоординировать 
профессиональную  деятельность  педаго-
гов,  профилировать  их  деятельность  и  из-
бежать профессиональных иллюзий. 
Качество  и  эффективность  образова-
тельного процесса и воплощающей  его пе-
дагогической 
системы 
обеспечивается 
управлением,  его  совокупностью  принци-
пов,  методов,  организационных  форм  и 
технологических приемов. В условиях эко-
номики рыночного типа понятие «управле-
ние»  трансформируется  в  «менеджмент». 
Спецификой  менеджмента  является  ориен-
тация  на  потребности  рынка,  непрерывное 
повышение качества производства, свободу 
в  сфере  принятия  решений,  приоритет 
стратегических целей и программ. Коррек-
тировка  всей  системы  жизнедеятельности 
организации  происходит  под  влиянием  за-
просов  потребителя.  Таким  образом,  до-
школьное  образование  сегодня  носит  ком-
мерческий  «оттенок».  Эта  новая  стратегия 
деятельности дошкольного обучения  несет 
в себе как перспективы, так и риски. Новые 
социально-экономические  условия  ставят 
образовательное учреждение перед множе-
ством проблем, к решению которых многие 
руководители не достаточно подготовлены. 
Смена видения образа дошкольного обуче-
ния  с  «государственного  учреждения»  на 
«конкурентоспособную 
организацию» 
принесет  новые  возможности  в  управлен-
ческой деятельности. 
 

ОРГАНИЗАЦИОННАЯ ПСИХОЛОГИЯ И ПСИХОЛОГИЯ УПРАВЛЕНИЯ 
 
 
Вестник КАСУ
 
86 
ЛИТЕРАТУРА 
1.  Радугин  А.А.  Радугин  К.А.  Введение  в 
менеджмент:  социология  организаций  и 
управления. - Воронеж, 2005. 
2.  Самарцева  О.К.  Организационная  куль-
тура  предприятия 
http://ipmconsult.ru/
 
conferences/ doclad_personal.php 
3.  Сащенкова  Н.  Организационная  культу-
ра  и  ее  влияние  на  эффективность  орга-
низации. - Обнинск, 2001. 
4.  Свистунов  С.  Лидеры  производства 
электронных  игрушек  не  сумели  заклю-
чить  альянс  //  Финансовые  Известия, 
Москва, №43 (394), 17.6.1997. 
5.  Сергеев  В.  “Сэзон-групп”:  союз  бизнеса 
и  культуры.  //  Япония  сегодня,  Москва, 
№3, 15.3.2005. 
6. Собчик Е. Корпоративная культура. Цар-
ское  ли  это  дело?  Из  опыта  работы  с 
крупными  коммерческими  организация-
ми. 
http://www.ug.m/
 
ug_pril/ 
ol/97/ 
39/t4_l.htm 
 

ПСИХОЛОГО-ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ОБУЧЕНИЯ 
 
 
Вестник КАСУ
 
87 
УДК 378 : 159.9 
КӘСІБИ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІ ЖАҢАРТУДЫҢ 
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 
Нәбиев Е.А. 
 
Мамандардың  кәсіби  дайындығы  кө-
бінесе  жоғары  мектеп  оқытушыларының 
біліктілігіне  байланысты.  Жоғары  педа-
гогикалық  кеңістікте  білім  беру  ролінің 
өсуі  осы  маманның  дайындығын  жүзеге 
асырады.  Кез  келген  ұлттық  білім  беру 
жүйесінің дамуы жоғары мектептің жұмыс 
істеу сапасына байланысты, әсіресе осы са-
ладағы  ғылыми  іздеулер  және  білім  беру 
мамандарын  жоғары  мектепте  дайындау 
есебінен,  ол  барлық  басқа  білім  беру  бө-
лімдерінің  ерекше  «тірегі»  болып  қызмет 
жасайды.  
Дүниежүзілік  қауымдастықтың  зама-
науи  әлеуметтік-экономикалық  жағдайы-
ның  дамуы  кәсіби  білім  беру  саласындағы 
ғылыми  зерттеулердің  өзекті  тақырыпта-
рын  негіздеу  факторын  анықтайды.  Осын-
дай факторларға, ең алдымен, келесіні атап 
кету орынды:  
- білімнің жаңа рөлін еліміздің эконо-
микалық  даму  қозғалтқыштарының  бірі 
ретінде түсінуі;  
- «шексіз  білім беру»  шартында кәсі-
би білім беру саласында жаңа өндіріс қыз-
меттерінің пайда болуы;  
- ақпараттық технологиялардың даму 
нәтижесінде  оқудың  ұйымдастыру  үлгісі-
нің өзгеруі;  
-  жоғары  дамыған адами  капиталдың 
ғаламдық  нарықта  пайда  болуы  және  на-
рықтық  механизмдердің  маңыздылығының 
артуы;  
-  оқу  мекемелерінің  үлгілерін  және 
олардың  жеке  меншік  нысандарын  әр  та-
раптандыр. 
Осы  жағдайда  қазақстандық  білім 
беру  жүйесінде  кәсіби  білімнің  жаңа  маз-
мұны мен оның нормативтік-құқықтық рет-
теушілер  (МЖМБС,  ҰБТ,  мамандардың 
әртүрлі сатыдағы үздіксіз білімнің сапасын 
бағалау, біліктілікті мойындау жүйесі және 
т.б.)  міндеттерін  әзірлеу  белсенді  шеші-
луде.  
Сонымен  бірге  педагогикалық  ғы-
лымның «өзін-өзі тану» мәселесі өзекті бо-
лып  табылады.  «Кәсіби  білім  берудің 
әдістемесі мен теориясы» 13.00.00 кешенді 
педагогикалық ғылымның тәуелсіз ғылыми 
мамандығы  болып  танылды.  Осы  ма-
мандық  өзінің  зерттеушілік  келелі  мәсе-
лелерінің  жиынтығы,  өзінің  нысаны  мен 
зерттеу  пәні  бар,  кәсіби  білім  берудің  тео-
риялық  және  әдістемелік  аспектілерді  тал-
дау  бойынша  зерттеу  жұмыстарын  күшей-
туге  бағытталған.  Осы  мамандықты  енгізу 
«ХХ  ғасырдың  90-шы  жылдарының  орта-
сына  дейін  жалпы  білім  беру  мәселесіне 
қарағанда,  жоғары  кәсіби  білім  беру  бой-
ынша  диссертациялар  шамамен  20  есеге 
кем  қорғалды»  (Загузов  Н.И.)  байланысты 
болды.  
Қазіргі  уақытта  осы  ғылыми  ма-
мандық  өзінің  даму  және  қалыптасу  жо-
лында тұр. Кәсіби білім  берудің әдістемесі 
мен теориясы кезінде бастапқы кәсіби білім 
саласында едәуір терең талданғанын ғылы-
ми-педагогикалық  әдебиеттің  сараптамасы 
дәлелдейді  (П.Р.  Атутов,  С.Я.  Батышев, 
А.П. Беляева, Е.А. Климов, А.П. Сейтешев 
және басқалар).  
Бүгін  кәсіби  білім  беру  туралы  ғы-
лым  тек  бастапқы  сатыда  кәсіби  білім  бе-
руді зерделеумен  шектеле алмайды. Уақыт 
талабы  «білім  бүкіл  өмір  бойы»  тезисінде 
айтылғандай,  дипломнан  кейінгі  және  қо-
сымша  кәсіби  білім,  жоғары,  техникалық 
және  кәсіби  білім  беру  (ТжКБ)  саласында 
зерттеулер  өзектілігін  анықтайды,  олар 
соңғы  жылдары  ғалымдардың  да  және  іс-
тәжірибе  -  мамандарының  да  әртүрлі  пән-
дер саласына көп көңіл бөлінуде. 
Бұдан  басқа,  түрлі  мамандардың  кә-
сіби даму барысын болжам жасауын қажет 
етуі,  олардың  болашақ  кәсіби  қызметінің 
объектісін  саралауына  себепші  болу.  Кә-
сіби қызметі объектісінің мәнін зерттеу үз-
діксіз  жүруде,  ғылыми-педагогикалық  бі-
лімді үнемі терең жаңартуды талап етеді.  
Негізгі  қайшылық,  педагогикалық 
ғылымның  жаңа  саласында  шешімі  табы-
луы мүмкін, білім іс-тәжірибесінде педаго-
гикалық идеялардың зор арсеналы білім іс-
тәжірибесінде  жиналған,  қорытындысында 

ПСИХОЛОГО-ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ОБУЧЕНИЯ 
 
 
Вестник КАСУ
 
88 
олар кәсіби білім берудің теориялық негізін 
(базисін)  анықтай  алар  еді,бірақ  тәжі-
рибенің теориялық мәнін түсіну барысы тө-
тенше баяу өтуде. Ол кәсіби білім беру пе-
дагогикасының теориялық негізін жасауын, 
қайшылықтарды,  тенденцияларды,  заңды-
лықтарды  және  қалыптасу  принциптерін 
табуды және бәсекелесуге қабілетті маман-
дарды дамытуды, кәсіби білім беру педаго-
гикасының  санатын  анықтауын  және  дә-
лелдеуін талап етеді. 
Педагогикалық  білім  берудің  жетіл-
діру мәселесі, біздің ойымызша, бүкіл ұлт-
тық  білім  жүйесінің  негізгі  компоненті  бо-
лып  келетіндіктен,  педагогикалық  білім 
беру  «білім  барлығының  негізін  қалаушы» 
және  де «жауапты». Мамандардың жоғары 
педагогикалық  білім  беру  туралы  сұрақ-
тары  басты  назарда  болуы  тиіс,  олар  жо-
ғары  оқу  орындарында  студенттердің  әр-
түрлі  мамандықтары  бойынша  кәсіби  дай-
ындықтарын жүзеге асыруға шақырылған. 
Жоғары  кәсіби  педагогикалық  білім 
берудің  әдістемесі  мен  теориясы  негізгі 
этаптар  мен  тәсілдемелер  анықтауын  бол-
жайды, 
қоғамның 
әлеуметтік-эконо-
микалық дамуын, білімнің, ғылымның өза-
ра  байланысы  мінездемесінің  мәнін  анық-
тауға  көмектеседі,  олар  маманды  сапалы 
дайындауға талаптар анықтайды.  
Дұрысын  айтқанда,  жоғары  кәсіби 
педагогикалық  білім  берудің  әдістемесі 
мен  теориясы  тенденцияларды,  заңдылық-
тарды,  принциптер  мен  бәсекелесуге  қабі-
летті  мамандардың  кәсіби  -  тұлға  болып 
қалыптасу  үлгілері,  олар  өз  кезектерінде, 
түрлі білім беру мекемелерінде кәсіби білім 
берудің  сапасымен  басқару  мазмұнын 
анықтайды.  
Жоғары  кәсіби  педагогикалық  білім 
берудің  әдістемесі  мен  теориясы  тәжі-
рибелік  бағыты  және  қайта  құру  функ-
циясы  әдістемемен  анықталады,  ол  маман-
ның әртүрлі сатыдағы үздіксіз білімінің кә-
сіби  қалыптасуының  білім  беру  техно-
логияларының  мұрагерлік  жиынтығы  бо-
лып ұсынылуы мүмкін. . 
Жоғары  кәсіби  педагогикалық  білім 
берудің  әдістемесі  мен  теориясының  бол-
жамы 13.00.08. ғылыми мамандықтың фор-
муласын құрайтын, нақты - пән зерттеу са-
ласын  дәлелдеуден  тұрады.  Бұл  кәсіби  бі-
лім  берудің  әдістемесі  мен  теориясы  са-
ласында  іргелі  және  қолданбалы  зерт-
теулер, мыналар:  
кәсіби және жоғары педагогикалық 
білім берудің тұжырымдамасы (А.П. Беля-
ева,  В.А.  Болотов,  Г.А.  Бордовский,  В.В. 
Егоров, В.А. Козырев, В.Л. Матросов, Г.К. 
Нургалиева,  А.Н.  Орлов,  Н.Ф.  Радионова, 
Г.Н. Сериков,  А.П.  Тряпицына,  Н.В.  Чека-
лева); 
-  үздіксіз  педагогикалық  білім  жүйе-
сінде  болашақ  маманның  кәсіби-тұлға  ре-
тінде даму тұжырымдамасы (Е.В. Бонда-
ревская,  А:А.  Вербицкий,  А:А.  Воронцова, 
Е.О. Галицких, А.Г. Гогоберидзе, И.Ф. Иса-
ев,  М.А.  Кудайкулов,  А.И.  Савостьянов, 
А.П.  Сейтешев,  Н.К.  Сергеев,  В.В.  Сери-
ков,  В.А.  Сластенин,  Н.Н.  Суртаева,  Н.Н. 
Хан, Н.Д. Хмель); 
педагогикалық ғылымның даму заң-
дылығы  (В.И.  Гинецинский,  Н.И.  Загузов, 
Е.С. Заир-Бек, Г.С. Ильин, В.В. Краевский, 
В.С.  Леднев,  А.С.  Роботова,  В.А.  Сласте-
нин, Н.Д. Хмель); 
-  білім  беру  мәселесінің  пәнаралық 
зерттеулері  М.В.  Богуславский,  Б.С.  Гер-
шунский,  В.А.  Козырев,  Г.Б.  Корнетов, 
И.А.  Колесникова,  А.П.  Литвинова,  В.В. 
Розов, В.П. Зинченко, А.П. Тряпицына). 
Осыған  орай,  кәсіби  білім  берудің 
жетілдіру  жүйесі  үдерісінің  сапасы  кәсіби 
дайындық  үдерісінде  тұлғаның  кәсіби  қа-
лыптасу мен даму заңдылығын талдау дең-
гейімен  анықталады,  кәсіби  білім  берудің 
теориясының  заманауи  даму  кезеңі  негізгі 
сипаттамасы ретінде есептеледі.  
Жоғары  кәсіби  педагогикалық  білім 
беру  теориясының  педагогикалық  ғылым-
ның  саласы  ретінде  қалыптасуы  тарихи, 
әлеуметтік  мәдениетті  және  экономикалық 
алғышарттардың  қамтамасыз  етуінде.  Кә-
сіби  білім  берудің  заманауи  даму  кезеңі 
бастауыш,  орта  және  жоғары  (900  астам) 
деңгейдегі  мамандықтардың  кең  тізілімі-
мен сипатталады.  
Кәсіби  педагогикалық  білім  беру 
жүйесінде  мамандарды  дайындаудың  жаңа 
сапасы ғылымның, іс-тәжірибенің және қо-
ғамның  әлеуметтік-экономикалық  даму-
ының  диалектикалық  өзара  байланысымен 
қамтамасыз  етуінде.  Мамандарды  кәсіби 
дайындаудың  заманауи  талаптарын  іске 
асыру  мақсатында  жоғары  кәсіби  педаго-
гикалық білім беру ерекше маңызды орын-

ПСИХОЛОГО-ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ОБУЧЕНИЯ 
 
 
Вестник КАСУ
 
89 
ға  ие  болуда.  Бакалавр  мен  магистр  дең-
гейінде педагогикалық компоненттің мағы-
насын саралауы жаңа тәсілді сипаттайды. . 
Жоғары  кәсіби  педагогикалық  білім 
берудің даму негізінің іргетасы «13.00.08. - 
кәсіби  білім  берудің  әдістемесі  мен  тео-
риясы» ғылыми-педагогикалық мамандығы 
болып  табылады.  Педагогикалық  ғылым-
ның жаңа даму айналымы әртараптандыру, 
ізгілендіру,  ғаламдану,  мұрагерлік  қағи-
далар  негізінде  кәсіби  білім  берудің  пе-
дагогикалық 
компоненттің 
мағынасын 
анықтаумен байланысты.  
Педагогикалық  компоненттің  мағы-
насын  жүзеге  асыру  технологиясы  кәсіби 
білім берудің ақпараттық - байланыс техно-
логияларын  қолданумен  тұлғаға  бағыт-
талған,  құзіретті,  ақпаратты  және  мар-
кетинг  тәсілдерді  жүзеге  асыруды  қамта-
масыз етеді.  
Кәсіби  білім  берудің  әдістемесі  мен 
теориясы  саласындағы  зерттеу  болашағы 
кәсіби қызметтің заты мен нысаны есебінен 
мамандықтардың  заманауи  тізілімі  негі-
зінде педагогикалық компоненттің мағына-
сын талдап тексеру және теориялық ереже-
лерді  терең  талдаумен  байланысты.  Қазақ-
стан  Республикасының  жоғары  кәсіби  пе-
дагогикалық білім беру теориясы мен іс-тә-
жірибесін  жетілдіру  келесі  болашақтағы 
бағытты одан арғы талдаумен байланысты:  
I.  Педагогтардың  кәсіби  дайындық-
тарының  ұйымдастыруын  жоғары  сатыға 
көтеру:  
- педагогикалық білім берудің сапасы 
мен  қол  жетімділікті  қамтамасыз  ету  мақ-
сатында  аймақтарда  жеке  меншік  түрлері 
және  әртүрлі  деңгейдегі  оқу  мекемелері 
мен  білім  беру  басқармалары  орган-
дарының өзара байланыс жүйесін жасау;  
-  үздіксіз  педагогикалық  білім  беру 
жүйесінің  барлық  сатылары  мен  деңгей-
лерінде  білім  беру  сапасын  бақылауда  ай-
мақтық, республикалық орталықтарды құру 
және енгізу;  
-  жоғары  оқу  орындарының  түлек-
терін жұмысқа орналастыруын реттеу және 
педагогтық  кадрларының  қажеттілігін  бол-
жау жүйесін құру;  
-  жоғары  педагогикалық  білім  беру 
жүйесінің мониторингін жасау;  
II.  Педагогтық  кадрларды  дайындау 
түрі мен мазмұнын жаңарту:  
-  педагогтарды  дайындау  мағынасын 
жоғары сатыға көтеру:  
-  заманауи  оқу  әдістемелерінің  клас-
сификациялауын құру;  
-  жоғары  оқу  орындарындағы  білім 
беру түрлерін жаңарту;  
-  оқудың  модульді,  жобалы,  қашық-
тық әдістемелерін және тағы басқа оқу түр-
лерін жасау; 
-  педагогтарды  ақпараттық  –  байла-
ныс  технологияларын  білім  беруде  қолда-
нуын  үйрету  бойынша  біліктілігін  көтеру 
(арттыру) жүйесін жасау; 
-  кәсіби  білім  берудің  қосымша  за-
манауи түрлерін жасау және іске асыру. 
III.  Педагогикалық  білім  беруді  ғы-
лыми және оқу-әдістемелік жаңартулармен 
қамтамасыз ету;  
-  орта  және  жоғары  кәсіби  педагоги-
калық білім  беруде мемлекеттік білім  беру 
стандартын  жаңарту  оның  іс-тәжірибе  ба-
ғытын  күшейту  және  білім  беру  сатысы 
мен  деңгейлердің  мұрагерлігін  қамтамасыз 
ету мақсатында;  
- жоғары кәсіби білім берудің маман-
дықтары мен дайындықтары бағыттарының 
тізімін  арттыру,  білім  беру  мамандық-
тарының  топтастырушысын,  соның  ішінде 
педагогикалық  білім  берудің,  мемлекет 
және қоғам, білім  беру жүйелерінің қажет-
тілік есебінен;  
- біліктілік талаптарын, кәсіби қызме-
тінің  үлгілерін  жасау,  жоғары  кәсіби  білім 
берудің  мамандықтары  мен  дайындықта-
рының  бағыттарын  жаңарту  есебінен  ма-
мандарды даярлау;  
-  педагогтардың  кәсіби  шеберлік-
терінің  жұмысын  арттыру,  оларға  зерттеу-
шілік  іс-әрекеттеріне  қабілеттілігін  қалып-
тастыру. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР 
1.  Нәбиев  Е.А.  Оқушыларды  техникалық 
тәрбиелеудің  теориялық  -  әдіснамалық 
негіздері.  –  Алматы:  Ғылым, 1996.  -  256 
б. 
2.  Нәбиев  Е.А.  Жоғары  кәсіби  педаго-
гикалық  білім  берудің  дамуы  және  қа-
лыптасуы. - Алматы: Просвещение – Ка-
захстан, 2003. - 170 б. 
3. Нәбиев Е.А., Кусаинов Г.М. Кәсіби және 
жалпы  білім  беретін  мектепті  реформа-
лаудың  тұжырымдамалық  үлгісі.  //  Рес-

ПСИХОЛОГО-ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ОБУЧЕНИЯ 
 
 
Вестник КАСУ
 
90 
публикалық  ғылыми-практикалық  кон-
ференцияның  материалдары:  «Қазақ-
станның жоғары білім беру жүйесінің ре-
формасы:  тұжырымдамалар,  стандарт-
тау,  гуманитарлау».  -  Алматы:  Ғылым, 
1995.- 309 - 312 б. 
 
 
 
УДК 378 : 159.9 
БОЛАШАҚ МҰҒАЛІМДЕРДІҢ БАҒАЛАУ ҚҰЗІРЕТТІЛІГІН 
ДАМЫТУДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ 
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІНІҢ МӘНІ 
Бақытбекқызы Б., Дюсенбаева А.Т. 
 
Қазақстан  Республикасының  Прези-
денті  Н.  Назарбаев  «Әлеуметтік-экономи-
калық  жаңғырту  -  Қазақстан  дамуының 
басты  бағыты»  атты  Қазақстан  халқына 
Жолдауында  «Білім  беру  жүйесін  жаң-
ғырту  барысында  біз  үшін  келесі  іс-ша-
раларды  жүзеге  асырудың  маңызы  зор.  Бі-
ріншіден,  оқыту  үдерісіне  қазіргі  заманғы 
әдістемелер  мен  технологияларды  енгізу. 
Екіншіден, педагогтар құрамының сапасын 
арттырудың  маңызы  зор»,  -  деп  атап  көр-
сеткеніндей, жаңа дәуірдегі жаһандану үде-
рісіне  төтеп  бере  алатын  болашақтың  зи-
ялы  ұрпақтарын  тәрбиелеу  өркениетке  ба-
ғыт алған әрбір мемлекеттің өзекті мұраты. 
Бүгінгі  нарықтық  экономиканың  та-
лабына  сай  бәсекеге  қабілетті  құзыретті 
тұлғаны  тәрбиелеу  қоғамымыздың  өзекті 
мәселесі. Елбасымыз қоғамымыздың жаңа-
руында  жастарымызға  үлкен  үміт  артады. 
Қоғам  дамуының  қарқынды  өзгерістеріне 
бейімделіп  қана  қоймай,  осы  процестерге 
белсенді  әсер  ете  алатын  тұлғаны  қалып-
тастыру  қажеттілігімен  сипатталатын  қо-
ғам  сұранысын  және  тұлғаның  өзін-өзі 
анықтау,  өзін-өзі  іске  асыру  сұраныстарын 
қанағаттандыру өзін-өзі дамытуға бейім, өз 
өмірлік  іс-әрекетінің  мақсатын  анықтай 
алатын және оған жете білетін, мәселелерді 
дербес  шеше  алатын  тұлға  тәрбиелеу  қа-
жеттілігін  туғызып  отыр.  Сөйтіп,  бір 
жағынан  қоғамның,  екінші  жағынан  тұл-
ғаның  өзінің  сұраныстары  және  өзіне-өзі 
менеджмент  негізінде  өз  өмірінің  және 
қоғамдық  өмірдің  өзіне  сенімді,  белсенді 
басқару  субъектісі  бола  алатын  тұлға  тәр-
биелеу  маңыздылығын  негіздейді.  Білім 
беру  үрдісінде  студенттердің  бойында  жо-
баланған  құзыреттерді  қалыптастыру  мен 
дамытуда  оқу  нәтижелерін  бағалау  үр-
дісінің  алатын  орны  ерекше.  Себебі, 
бағалау  оқыту  үрдісінің  барысында,  оның 
өн  бойында  жүретін  үрдіс  және  оның  не-
гізгі  қызметі  білім  нәтижелеріне  жету  дә-
режесін анықтау ғана емес, сол жобаланған 
нәтижелерге қол жеткізу үшін студенттерге 
педагогикалық  психологиялық  қолдау  көр-
сету  де  жатады.  Бүгінгі  мектеп  тәжіри-
бесінде  қалыптасқан  сабақтың  қорытын-
дылау  кезеңі  ретіндегі  бағалаудың  мәні 
өзгергендігін  осыдан-ақ  көруге  болады. 
Бағалауды  жүзеге  асыруда  оқушының 
қызметінің  маңызы  артып  отыр  және 
мұғалімнің  педагогикалық  қолдауының  да 
рөлі  ерекше  орынға  ие  болады.  Оқыту  үр-
дісі  барысында  дұрыс  ұйымдастыралық 
ыту  үрдісі  барысында  дұрыс  ұйымдас-
тырылған бағалау білім берудің тиімділігін 
арттырады,  оқушылардың  оқу  нәтиже-
лерінің жоғарылауына ықпал етеді. 
Бұл оқу-әдістемелік құралдың негізгі 
шешетін  міндеті  –  мұғалімдерге  оқыту  үр-
дісінде  бағалауды  тиімді  ұйымдастыруға 
қажетті  ұсыныстарды  жасау.  Оқу-әдіс-
темелік  құралдың  құндылығы  сонда,  оның 
мазмұны білім саласында көшбасшы болып 
табылатын  Сингапур,  Ұлыбритания  елде-
рінің  бағалау  және  оқу  нәтижелерінің  са-
палы  мониторингісі  салаларындағы  үздік 
тәжірибесін  жалпылау  негізінде  жасалған. 
Шетелдік  тәжірибені  саралау  негізінде 
отандық  мектептің  оқыту  мен  оқу  тәжі-
рибесін жетілдіруге жағымды ықпал ететін 
тиімді  жақтары  анықталып,  оны  ендірудің 
нақты  ұсыныстары  берілген.  Бұл  шетелдік 
озат  тәжірибе  өңделіп,  отандық  мектеп-
терде тарату мақсатында балауды ұйымдас-
тырудың педагогикалық жағдайлары, қағи-
далары мен нақты ұсыныстары ретінде дай-
ындалған.  Ұсынылған  оқу-әдістемелік  құ-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   53




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет