Научно-методический журнал Scientific and methodological journal 2009 жылдың қыркүйек айынан бастап шығады Издается с сентября 2009 года
жүктеу/скачать 3,44 Mb. Pdf көрінісі
|
| Қорытынды.
Қазақстанның үшінші жаңғыруы жағдайында нақты мақсатқа же- туге, білім алуға, сапалы өмір сүру салтын дамытуға, кәсіби және тұлғалық жағынан үздіксіз жетілуге ұмтылуда андрагогикалық білімнің әдіснамалық негіздерін транспәндік деңгейде ғылыми салалардың синтезінің заңдылықтарын ескере негізінде кешенді зерттеудің басымдығы айқын екені ақиқат. көп пікірталас алаңында талқыланды. 1990 жылдардан бастап андрагогика бойынша екі бағытта зерттеу жүргізілді. Бірінші бағыт «андрагогика» ұғымының шығу себептерін, оның ғылыми пән ретінде негіздеуге ұмтыл- ды. Екінші бағыт андрагогиканы оқу контек- сті жағына назардың жеткіліксіздігін сынға алды [7]. XXI ғ. алғашқы онжылдығына андрагоги- каның қалыптасу барысын зерттеудің ба- сымдылығы байқалды. Андрагогиканың өзгешелігі мынада болды: андрагогика ере- сектерге арналған білімнің ұстанымдарын, әдістері мен құралдарын ашып көрсетеді және оның әлеуметтендірушілік қызметін күшейтеді. Жаңа ғасырда андрагогиканың пәндік аймағын анықтауда әр түрлі бағдарлар орын алды, атап айтқанда: – ересектерді оқыту практикасына бағдар- ланған білім, ересектерді оқыту және өмірлік тәрбие туралы ғылым (Reischmann); – ересектерді оқытуды жақсартудың бала- малы үлгісі (Heimstra, Sisco); – өмірдің ерте кезеңдерінде тұлғаның өз бетінше білім алуы мен өзін-өзі рет- теу қабілетін дамытудың құралы ретінде білімнің мүмкіндіктерін арттырады; – андрагог өзінің кәсіптік іс-әрекетінде андрагогикалық принциптерді басшылыққа алатын кәсіпқой-маманның позициясы (Вершловский С.Г.); – андрагогика оқу пәні және мамандық ре-тінде (Змеев С.И.); – білім туралы ғылымның жаңа саласы (Громкова М.Т.); – ересектердің білімдік іс-әрекетінің заңдылықтарын анықтайтын және оларды зерттейтін ғылыми-практикалық сала (Ва- силькова Т.А.); – білім алушылардың қосымша кәсіптік білімін ұйымдастыруға ықпал ететін, әлеу-меттік-мәдени тәжірибенің ерек- ше шеңбері ретінде өз бетінше білім және білім туралы тұтас ұғымды құратын, тұлғаның қалыптасу контексті ретінде ұрпақтан ұрпаққа мәдениетті беруді (транс- ляциялауды) қамтамасыз ететін әлеу- меттік-педагогикалық білімнің саласы (Дорожкин Е.М.); – ересектерді оқытудың теориясы мен әдіснамасы, ересектердің әр түрлі категори- – адам тұлға ретінде қалыптасуы ба- рысында тез бейімделгіш әрі білім алуға қабілетті болып саналады, сонымен қатар кейбір сирек жағдайларда білімі мен қабілеттерін өте жоғары дәрежеге дейін жетілдіре алу мүмкіндігіне ие; – адамның тұлға ретінде қалыптасуы ке- зінде әрбірінің жеке іс-қимылы мен жетіс- тікке жету жолындағы күресуіне мүмкіндігі бар; – мінез-құлық сезім мен эмоцияларға, сондай-ақ ақылға қонымды және ұтымды пікірге негізделген; адамдар үнемі бақытқа қол жеткізуге ұмтылады; – ересектерге білім беру адамдарға қоғамда өмір сүруге мүмкіндік береді және сонымен бірге оларға қоғамды жетілдіру жолдарын үйретуге септігін тигізеді; – осы күнге дейін демократиялық идея адамның табиғаты мен ересектерге білім беру қағидаттарымен сәйкес болып келді. С.Г. Вершловский ұсынған андрагогика- ның қалыптасу кезеңдеріне назар аударсақ, бірінші кезеңге тән белгілер «есейгендік» әлеуметтік-психологиялық феноменін зерт- теу, ересектерге арналған білім туралы жаңа саланың қалыптасуы болса, екінші кезеңде (1960-1970 ж.ж.) білімдік үдерістің субъектісі ретінде ересек адамның позици- ясы туралы ұғымның нақтылануы; «ере- сектер білімі» ұғымының көпмәнділігінің анықталуы; андрагогиканы елдің әлеуметтік және мәдени дамуының құралы ретінде зерт- теуге бағытталуы; үшінші кезеңге (1980- 1990 жж.) білім саласындағы ересектердің жетістіктеріне талдаудың басымдылығы; жеке білім беру үдерісіне тән ұстанымдардың қалыптасуы (топтық жұмыс, серіктестік қарым-қатынастар т.с.с.); ересектерге бі- лім беруде қызметкердің функционалды міндеттемелер шеңберінің кеңеюі; ересек- терге білім беру жүйесінің қалыптасуы тән болды; ал төртінші кезеңнің өзіндік сипат- ты бар [6]. «Ересектерге арналған білім» тұжырымдамасы батыстық андрагогикадағы көп пікірталас туындатқан дербес ғылыми бағыт ретінде өткен ғасырдың 70-ші жылда- ры тарих сахнасына шықты. Батыстық мәдениет қойнауында андра- гогика өткен ғасырдың 70-80 жылдарында ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯ /ПЕДАГОГИКА И ПСИХОЛОГИЯ /PEDAGOGICS AND PSYCHOLOGY №2, 2018 Педагогиканың және психологияның әдіснамасы мен теориясы/ Методология и теория педагогики и психологии /Methodology and theory of pedagogyand psychology 46 47 анализ методологических принципов в зарубежной и отечественной андрагогике. Рассма- триваются направления, закономерности и принципы андрагогического образования в раз- личных социокультурных контекстах. В рамках непрерывного образования определяются социально-экономические и культурные предпосылки развития методологии образования взрослых. Определены приоритеты и предметное поле методологии андрагогического об- разования. В статье уточняются методологические основы андрагогического образования в контексте третьей модернизации Казахстана. Ключевые слова: образование в течение всей жизни, образование на протяжении всей жизни, непрерывное образование, образование взрослых, обучение взрослых, дополнитель- ное образование взрослых. Abstract Menlibekova G.Zh 1 ., Seidina M.Z 2 ., 1-2 Eurasian National University named after L.N. Gumilev. жүктеу/скачать 3,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|