Негізгі мектептіѕ физика курсын оќытудыѕ теориясы мен јдістемесі
жүктеу/скачать 0,66 Mb.
|
| Физиканы оқыту мақсатының таксономиясы.
Дидактикада американ ғалымы Б.С.Блумның және оның әріптестерінің оқыту мақсаттарының таксономиясы ең танымал және кең таралған. Таным саласында Блум мақсаттардың алты категориясын бөліп көрсетеді: білу (ақпарат), түсіну (трансформация, интерпретация, экстраполяция), жаңа жағдайда жалпы ұстанымдарды қолдану, талдау, жинақтау және бағалау. Кез-келген топтамаларда сияқты бұл таксономияда кемшіліктер де жоқ емес. Әсіресе, онда проблемаларды шешу немесе шығармашылық, зерттеулік қызметті жүзеге асыру түрлері сияқты категориялар жоқ. Мынада операциялар, мысалы, талдау және жинақтау осы таксономия бойынша түсінуден кейін орналасады, ал түсіну талдау мен жинақтаусыз мүмкін емес. Сондықтан поляк дидакты В.Оконь келесі таксономияны ұсынады: ақпарат, талдау және жинақтау; түсіну; қолдану; бағалау. Бұл таксономия да қарама-қайшылықтар бар, өйткені талдау мен жинақтау түсінуге енгізіледі, ал бұлар түсінуді қамтамасыз ететін ойлау операциялары. Дидактикада В.П.Беспалько ұсынған оқыту мақсаттарының таксономиясы жалпы мойындалған. Ол оқытудың төрт деңгейін және тиісінше білімді меңгерудің төрт деңгейін бөліп көрсетеді: І – деңгей: бұрын игерілген ақпаратты қайтадан қабылдау кезінде болмыс (тану-танысу) құбылыстарының берілген саласындағы нысандарды, қасиеттерді, процестерді танып-білу; ІІ – деңгей: белгілі іс-қимылды орындау үшін бұрын игерілген бағдарлық негізде дербес ақпаратты еске түсіру мен қолдану жолымен көшіру іс-әрекеті (білу-көшірме). ІІІ – деңгей: нысанның кейбір көптеген үлгісі бойынша іс-қимыл жасау - өнімді іс-әрекет (білу-қолдану); ІV – деңгей: іс-қимыл үшін бағдарлық негізді дербес құрастыру жолымен объектілердің кез-келген көпшілігінде орындалатын шығармашылық іс-қимыл; осы іс-қимыл процесінде объективті жаңа ақпарат алынады. Бұл таксономия жоғары мектептің отандық дидактикасында кең қолдануын алды. Физиканы оқыту мақсаттарының таксономиясы саласында поляк ғалымдары үлкен жұмыстар жасауда. Солардың бірі жоғарыда аталған таксономиялар мен «физика» оқу пәнінің ерекшеліктерін ескеретін, П.Карпинчиктің таксономиясы болып табылады. Аталмыш таксономия физиканы оқытудың нақты мақсаттарын анықтауға мүмкіндік береді. Әсіресе, физика бойынша мемлекеттік білім беру стандартының жобасында оқыту мақсаттары нақты ептіліктер түрінде тұжырымдалады. Оны мына кестеден көруге болады: Кесте 1
жүктеу/скачать 0,66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|