5.1 сурет - Берілгендерді жию мен басқарудағы таратылған жүйелер құрылымы төменде келтірілген «Төменгі» деңгейдегі контроллерлермен, сонымен қатар «төменгі» деңгейдегі контроллер мен «жоғары» деңгейдегі ЭЕМ арасындағы берілгендермен айырбас үшін әртүрлі желі сымдары пайдаланады: өрілген бу, талшықтық-оптикалық желі сымы, радиоарна.
Таратылған басқару жүйесі аймақтық таралған көп құрылғыларды технологиялық процестерді автоматтандыру жағдайында қолданылады, араларындағы байланыс әртүрлі желі сымы арқылы іске асатын оператор пульті және бағдарламанатын логикалық контроллерлер. Контроллерлерге технологиялық процесті басқару үшін көптеген функциялар қойылған,. Басқару пультіне – адам-машина интерфейсінің негізгі функцияларын іске асыру.
Контроллерлердің арасында сигналдарды тарату келесі түрде іске асады: техпроцестің тәуелсіз түйіндеріне қатысты барлық сигналдар бір контроллермен өңделеді.
Көп құрылғы орнатылған, бір шкафта басқарылатын ТП АБЖ-нің орталықтандырылған құрылымымен салыстырғанда, қосалқы бөлшектерге функцияларды тарату құрылымы арқылы бөліп беруде бірнеше артықшылықтар бар. Негізгі артықшылықтары келесілер:
- басқа құрылғының немесе оның арасындағы байланыстың дұрыс еместігіне байланысты контроллерлердің технологиялық реттеуді және қорғаныс функцияларын,сонымен қатар өз жұмысын жалғастыруы арқасында жүйенің өміршеңдігі;
- құралғылар арасындағы байланыстың ұзақ уақыт бомауынан, мысалы басқару пульті істен шыққанда, керек жағдайда автоматтандыру затын автоматты түрде қауіпсіз жағдайға ауыстыруы мүмкін;
- ұзындықты азайту, номенклатура санын, соның салдарынан, кабель бағасы мен зат жанында орнату мүмкіндігі болғанда монтаждауда жұмыс көлемін азайту;
- берілгендерді жіберу өндірістік интерфейсі RS-485/RS-422/CAN қолданысында және оптоталшықтық желі байланысында базаланатын арна байланысы мен барлық жүйенің үлкен кедергіге төтеп берушілігі;
- жұмыс істеп тұрған бөліктің және автоматтандыру затының эксплуатациядан шығармай кезең бойынша жүйені жұмысқа енгізу.
Таратылған басқарылатын жүйенің кемшілігі болып аппараттық құрылғының және бағдарламалық қамтамасыз етудің қымбаттылығы, жөндеудегі және әртүрлі құрылғылар жұмысының сәйкес келудегі қиындық болып табылады.