Непрерывного педагогического образования, рассмотрены вопросы роста
Қ.О.БІТІБАЕВАНЫҢ АВТОРЛЫҚ МОДЕЛІН ПАЙДАЛАНА ОТЫРЫП
жүктеу/скачать 8,45 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Гульнар Омерзаковна Хасенова
- РОЛЬ ПРИМЕНЕНИЯ ТЕХНОЛОГИЙ ЛИЧНОСТНО- ОРИЕНТИРОВАННОГО ОБУЧЕНИЯ КАК ЗДОРОВЬЕСБЕРЕГАЮЩЕЕ НАПРАВЛЕНИЕ В УСЛОВИЯХ ИНКЛЮЗИВНОГО ОБРАЗОВАНИЯ
- Наталья Владимировна Цой
Қ.О.БІТІБАЕВАНЫҢ АВТОРЛЫҚ МОДЕЛІН ПАЙДАЛАНА ОТЫРЫП, ОҚУШЫНЫҢ ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҒЫН ДАМЫТУ ӘДІСТЕРІ 596
Аталған баяндамада функционалдық сауаттылық, Қазақстан Республикасының еңбегі сіңген ұстазы Қ.О.Бітібаеваның авторлық моделін пайдалана отырып, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту әдістері туралы сөз қозғалған. Жаңа технологияны меңгеруде басты құрал білім болып табылады. Мақсат – оқушылардың алған білімдерін жай ғана иеленіп қоймай, оларды орынды жерде қолдана білуге басты назар аударту. Және функционалдық сауаттылық түрлері көрсетіліп, оны дамыту үшін тиімді әдіс-тәсілдер қатары көрсетілген. Түйін сөздер: функционалдық сауаттылық, жаңа технология, Ұлттық жоспар.
Елбасы 2012 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауында мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту мақсатында бес жылдық ұлттық жоспар ұсынған болатын. Ол жоспардың мақсаты – Қазақстанда білім сапасын жетілдірудегі, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі атқарылатын іс-шаралардың жүйелілігі мен тұтастығын қамтамассыз ету. Ұлттық жоспарды орындаудың нәтижесінде 2017 жылға қарай қазақстандық мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту үшін мынадай жағдайлар жасалатын болады: Ұлттық жоспардың мақсаты – Қазақстан Республикасындағы мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту үшін жағдай жасау. Ұлттық жоспардың міндеттері: 1. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамытудың отандық және халықаралық практикасын зерделеу. 2. Мектеп оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту бойынша шаралар жүйесін іске асырудың тетіктерін анықтау. 3. Білім мазмұнын жаңғыртуды қамтамасыз ету: стандарттар, оқу жоспарлары мен бағдарламалар. 4. Білім беру процесін оқу-әдістемелік қамтамасыз етуді әзірлеу. 5. Мектеп оқушыларының білім сапасын бағалау және мониторинг жүргізу жүйесін дамыту. 6. Мектептің және қосымша білім беру жүйесі ұйымдарының материалдық-техникалық базасын нығайту. Жалпы алғанда, Ұлттық жоспарды жүйелі және одан әрі іске асыру Қазақстанның ұлттық білім беру жүйесінің бәсекеге қабілеттілігін және функциялық сауаттылығын дамуына мүмкіндік береді. «Функционалдық сауаттылық» ұғымы алғаш рет өткен ғасырдың 1960 жылдары ЮНЕСКО
құжаттарында пайда
болды және
кейіннен зерттеушілердің қолдануына енді. Функционалдық сауаттылық, кеңінен алғанда, білім берудің (бірінші кезекте жалпы білім беруді) көп жоспарлы
597
адамзат қызметімен байланысын біріктіретін тұлғаның әлеуметтік бағдарлану тәсілі ретінде түсіндіріледі. Функционалдық сауаттылық – адамның сыртқы ортамен қарым- қатынасқа түсе алу қабілеті және сол ортаға барынша тез бейімделе алуы мен қарым-қатынас жасай алу деңгейінің көрсеткіші. Олай болса, функционалдық сауаттылық тұлғаның белгілі бір мәдени ортада өмір сүруі үшін қажетті деп саналатын және оның әлеуметтік қарым-қатынас жасауын қамтамасыз ететін білім, білік, дағдылардың жиынтығынан құралады. Ал кең мағынасында ол тек білік пен білімділік әлеміне барудың жолы ғана емес, ол – ұлттың, елдің немесе жеке адамдар тобының мәдени және әлеуметтік дамуының өлшемі. Осындай сапалық сипаты тұрғысынан қарағанда функционалдық сауаттылық жеке адамды дамытудың тетігі ретінде қолданылады. Сауаттылық – адам бойындағы тұрақты қасиеттердің бірі. Ал функционалдық сауаттылық адам бойында тек белгілі бір білімді жинақтағаннан кейін ғана көрініс табады. Функционалды сауатты тұлға болып қалыптасу үшін тұлға белгілі бір білім қорын жинақтап қана қоймай, оны әлеуметтік, саяси, қоғамдық, мәдени, экономикалық өмірде кездескен жағдаятқа сай қолдана білуі керек. Жүйелеп айтқанда, тұлғаның жасына, мамандығына қарамай, өмір бойы білім ала отырып, бүгінгі жаһандану дәуіріндегі заман ағымына қарай ілесе жүріп, меңгерген білімді күнделікті өмірде, тұрмыста қолдана алуы және үнемі дағдыға айналдырып, жетілдіріп отыруы. Сонда тұлға нені басшылыққа алуы керек? Ол үшін тұлға функционалдық сапалар жайында білуі керек:
598
Функционалдық сауаттылықты жүзеге асырудың бірнеше жолын көрсетуге болады:
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартын, оқу бағдарламаларын басшылыққа ала отырып, білім беру арқылы; Бағдарламалардың орындалуы, сабақ үрдісінде бағдарламаға сай, сұрыпталған, өңделген оқулықтардың жүруі – оқушы сауаттылығын арттырудың бірден-бір кепілі.
Функционалдық сауаттылықты жүзеге асырудың келесі тетігі – оқыту нысандары мен әдістері. Оқушылардың оқу белсенділіктерін, пәнге деген қызығушылығын арттырып отыру үшін, шыңдай түсу үшін қолайлы әдіс- тәсілдер ретін дұрыс таңдаудың маңыздылығы жоғары. Әр пән мұғалімі өз сабағында тиімділігіне қарай түрлі көрнекілік құралдарын қолдану, сұрақ-жауап, талдау, жинақтау, ажырату, тақтаға жазу, айтқан ойды мысалдармен дәлелдеу, сөздікпен жұмыс, проблемалық сұрақтарға жауап беру, нақтылы және жалпылама тапсырмалар беріп, шағын шығармашылық жұмыстарды орындату, оқушының бірін-бірі сынауы, өзіндік пікір білдіруі, баяндама жасауы, ғылыми зерттеу жазып қорғауы т.б. алуан түрлі әдіс-тәсілдерді қолдануы керек. Қ.О.Бітібаеваның пәнді оқыту технологиясының әдіс-тәсілдерін пайдалана отырып, оқушы бойына жоғарыда атап өткен функционалдық сапаларды дарытуға болады. Функционалдық сауаттылықтың жалпы сауаттылық, компьютерлік сауаттылық, информациялық сауаттылық, коммуникативтік сауаттылық, шет тілдерін білудегі сауаттылық, тұрмыстық сауаттылық, төтенше жағдай кезіндегі сауаттылық, қоғамдық-саяси сауаттылық сияқты түрлерін барын ескерсек, ол оқушының бойынан, ең алдымен, шығармашылық тұрғыда белсенді іс-әрекет жасауынан көрініс табады. Бұл тұрғыда ұстаз ұсынған технологияның зерттеу, іздендіру, топтап, жұптап оқыту әдістерінің ерекшелігі зор. Бұл әдістерді пайдалану – берілетін білімнің ғылымилығын арттыруда, берілетін білімді қосымша материалдармен байытуда, оқушыларды өз беттерінше іздендіруде, тапқан мағлұматын іріктеп, түртіп, сабақ процесінде қолдана білуде, оқушылардың өз беттерінше қорытынды шығару дағдыларын жетілдіруде өте пайдалы. Сондай-ақ, тақырып бойынша, нақыл сөздер бойынша туындыларды, өлеңдерді топтастыру да оқушының ізденімпаздық, шығармашылық қабілетін арттырудың бірден-бір жолы болып табылады. Сөздік жұмыстарымен жұмыс жасай отырып, өзге пәндермен пәнаралық байланыс жасай отырып, оқушының білім өрісін кеңейтуге болады. Оқушының шығармашылық қабілетін шыңдау үшін берілетін тапсырмалар жүйесіне мыналарды жатқызуға болады деп санаймын: мақал- мәтел, жұмбақ, өлең шумақтарын, ертегілер құрастыру, сюжетті сурет бойынша ойтолғау, шығармалар жазу, пейзаж жазу, автор идеясын өрбіту және т.б. ХХІ ғасыр – техника ғасыры. Ол мамандығына, жасына қарамай, компьютерді жетік меңгеруді, онлайн арқылы жұмыстар жасай білуді, интернет 599
желілерін, өзге салаға қатысты техниканы қажет ететін біліммен қамтамасыз етілуі керек. Қ.О.Бітібаеваның пәнді оқытуға байланысты ұсынған технологияның әдіс-тәсілдерін АКТ-ны пайдалана отырып та жүзеге асыруға болады. «Т» кестесі, тест-интервью, бейнелі сөздерді табуға арналған немесе салыстыру, сәйкестендіру кестелерімен жұмыс жасағанда, АКТ элементтерін, интерактивті тақтаны пайдалансақ, түрлі видеокөрсетілімдер көрсетіп, аудиожазбалар тыңдатсақ, оқушының рухани дамуына, оқуға деген белсенділігін арттыруына жағдай жасар еді. Оқушының кез келген ортаға тез бейімделіп кетуі үшін, сыртқы ортамен еркін қарым-қатынас жасай білуі үшін, өмір сүруі үшін сөйлеу тілін дамытудың орны өзгеше. Оны, екінші сөзбен, оқушының коммуникативтік құзыреттілігін дамыту деп түсіндіруге болады. Құзыреттілік – бұл алынған білімдер мен біліктерді іс-жүзінде, күнделікті өмірде қандай да бір практикалық және теориялық мәселелерді шешуге қолдана алу қабілеттілігі. Ол, ең әуелі, жаза білу, оқи білу, оқығанын түсіне білу түрінде мектептегі оқыту үрдісінде қалыптасады. Ал, коммуникативтік құзыреттілік – қажетті тілдерді, қоршаған адамдармен және оқиғалармен әрекеттестікте болу тәсілдерін білуді, топта жұмыс жасау дағдыларын, ұжымдағы әр түрлі әлеуметтік рөлдерді меңгеруді қамтиды. Оқушы хат жаза, анкета толтыра, түрлі кесте, қималармен жұмыс жасап, сұрақ қоя, ойын білдіре, пікір таластыра білуі тиіс. Сондықтан да, сөйлеу тілін дамытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер, оқыту амалдары қатарына сұрақ-жауап, іскерлік ойындар, ұжымдық (топтық), жұптық оқыту амалдары, проблемалық оқыту, конкурс, модель, конкурс сабақтар (мәтінге жуық әңгімелеу, шығарма желісі бойынша сюжетті конкурстар өткізу), макет, кіші жоба қорғау сабақтары, дебатқа құрылған сабақтар, реферат, тест-интервью (сұрақтар қатарын жасап, аз уақыт ішінде оқушы жауабын білу) т.б.жатады.
Шығармада маған әсер еткен көріністер Сурет арқылы бейнелеуім Мүсін жасап отырған сары балаға Шоқанның жақындап келіп, жылы, шырайлы, күлімсіреген жүзбен қарап, түйе ойыншығын сұрап, өзін
анасының үйіне
апарып, тамақтандырғаны. Ешкімге тиіскізбей, қамқорлық танытқаны. Мен осы көріністі көз алдыма елестете отырып, Шоқанның сары баладан
түйе ойыншығын алып жатқан көрінісін салып келдім. 6-сынып оқушысы А.Байдуллаев
дәлелдеуі. Жоғарыда аталғандардың барлығы оқушының сөйлеу тілін дамытуда өзіндік ерекшелігі, өзіндік мүмкіншіліктері, тиімділіктері бар әдіс-тәсілдер қатары болып табылады.
600
1-сурет. Оқушылардың сюжетті конкурсқа түсуі. Өз пікірін қорғап дәлелдеуі. Оқушының бойындағы коммуникативтік сауаттылықты дамыту үшін оқушыларды сабақтың басынан бастап сөйлесім әрекетіне баулу, сабақты практикалық жағынан жан-жақты қамтамасыз ету ескеріліп отырылуы керек. Өйткені кез-келген тақырыптағы тілдесім үдерісі сөйлеу, жазу, оқу, тыңдау әрекеттері арқылы іске асады. Рөлдік ойын әдісі арқылы оқушылар тез тілдеседі, образға енеді, оқушы өзін танытады, достарының пікірімен санасады, дұрыс сөйлеу қабілетін жетілдіреді, жан-жақты білімін көрсетуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар сұрақ-жауап әдісін оқушылардың сөйлеу дағдысын дамыту мақсатында оқытудың барлық кезеңдері мен түрлерінде жиі қолдануға болады.
Оқушылар бойына жоғарыда көрсетілген функционалдық сауаттылықтың түрлерін дарытқымыз келсе, PISA халықаралық зерттеу тапсырма мысалдарының үлгісімен тапсырмалар құрастырып, оның шешу жолдарын ұсынып, орындатып отыру керек. Мысалы: 5-сыныпқа табу тақырыбын өткенде, найзағай туралы қосымша мынандай үлгіде тапсырма ұсынуға болады: Сұрақ 1: Найзағай
1-сурет. Найзағай Найзағай – бұлттар, не бұлт пен жер арасында болатын алып электрлік ұшқынды разряд. Найзағай жарқылы үлкен разрядты тоқпен тең, температурасы 300000 градусқа дейін жетеді. Жыл сайын әлемде найзағайдан 3000 адам қайтыс болады. Найзағай бірінші биік затқа түседі. Найзағай соққанда, терезені, есікті, құбырларды жабу керек, телефонмен де сөйлесуге болмайды. Найзағай болып жатқан сәтте электр желісіне, антеннаға, терезе жанындағы орнықтарғыштарға, үйдің төбесінен су ағатын жерлерге жақындауға, су жиналатын жерлерге тұруға болмайды. Теледидар, радионы және басқа да электрлі қондырғыларды тоқтан ажырату керек. Қысқа ағаштардың арасын паналау қажет. Биік ағаштардың қасына, әсіресе терекке, еменге, шыршаға тығылуға болмайды. Жалғыз тұрған ағашты ешқашан найзағай айналып өтпейді. Мұндай ағаштардың жалғыз тұрғандықтан, өзгеден соры басым.
601
Сұрақ 1: Найзағай Найзағайдан қалай қорғануға болады? Сұрақ 2: Найзағай Наным-сенімге қатты сенген қазақ халқы найзағай сөзін тағы басқа қандай сөздермен алмастырып қолданған? А) Аты жаман В) Ұлыма С) Итқұс Д) Жай,жасын Сұрақ 3: Найзағай
1-диаграмма. Найзағайды тартатын ағаштар
Ерсін мен Аслан қатты жаңбыр астында қалып қойды. Жол жиегінде биік, жалғыз емен ағашы мен қысқартылып кесілген топ ағаштар ғана бар. 1.
Ерсін мен Аслан қандай әрекетке барады? 2.
Ол әрекетке бару себебі неде? 3.
Жоғарыдағы 2-суреттен нені аңғаруға болады? 1.
............................................................................................ 2.
............................................................................................ Тіл мен әдебиетті оқыта отырып, тұлғаның функционалдық сауаттылығын дамыта отырып, тілдік тұлға (қазақ тідінде еркін, көркем, әдеби тұрғыда сөйлей алатын), коммуникативтік тұлға (өз тілінде дітін, қалағанын орындата алатын тұлға), тілдік-мәдени тұлға (қазақ тілінде ойлайтын, қазақ мәдениетін меңгерген тұлға), тілдік – сауатты тұлға (қазақ тілінде сауатты жаза алатын, жазғанын оқып, түсіне алатын тұлға) қалыптастыруға болады. Мұғалімдер, алдына мақсат қоя білетін, анық та дұрыс сөйлей білетін, өз ойын жарыққа еркін шығара алатын, түсіне білетін, қызығушылықпен тыңдай алатын адамды өмір жолына аттандыра білу керек.
Библиографиялық сілтемелер 1. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2012 жылғы 27 қаңтар, 2014 жылғы 17 қаңтар. 602
2. «Оқушының функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012- 2016 жылдарға арналаған ұлттық іс-қимыл жоспары». 2012 жыл, 25 маусым.
3. Қ.О.Бітібаева. «Әдебиетті оқытудың инновациялық технологиясы». 2007 жыл, Өскемен.
Филиал АО НЦПК «Орлеу» ИПК и ПР По Карагандинской области Казахстан, Караганда
ОРИЕНТИРОВАННОГО ОБУЧЕНИЯ КАК ЗДОРОВЬЕСБЕРЕГАЮЩЕЕ НАПРАВЛЕНИЕ В УСЛОВИЯХ ИНКЛЮЗИВНОГО ОБРАЗОВАНИЯ
В статье дан анализ традиционной организации образовательного процесса в условиях инклюзивного образования, который создает у детей постоянные стрессовые перегрузки, которые приводят к поломке механизмов саморегуляции физиологических функций и способствуют развитию хронических болезней. В результате существующая система образования имеет здоровьезатратный характер. Кроме
того рассмотрены здоровьесберегающие направления в условиях инклюзивного образования. Раскрыта роль применения технологий личностно-ориентированного обучения, как одно из направлений поддержания здоровья всех детей. Так как использование на занятиях здоровьесберегающих технологий – залог успешности воспитательно-образовательного процесса.
здоровьесберегающие технологии, проектная деятельность, дифференцированное обучение, обучение в сотрудничестве, разнообразные игровые технологии.
драгоценность, укреплять этот дар природы – уже чисто человеческое занятие и обязанность. . " Гиппократ Современная жизнь показывает, что происходит значительное возрастание патологий, которые обнаруживают неспособность человека справиться со своей ролью, нагрузками, он не имеет необходимого уровня здоровья, и поэтому не способен усваивать значительные объемы информации [2] .
В мире существует две главные проблемы: здоровье нашей планеты и здоровье людей, живущих на ней. От решения этих проблем зависит и 603
настоящее, и будущее человечества. К сожалению, медицинские работники констатируют значительное снижение числа абсолютно здоровых детей (их остается не более 10-12%). Охрану здоровья детей можно назвать приоритетным направлением деятельности всего общества, поскольку лишь здоровые дети в состоянии должным образом усваивать полученные знания и в будущем способны заниматься производительно-полезным трудом. Поэтому применение в работе здоровьесберегающих педагогических технологий повышает результативность воспитательно-образовательного процесса, формирует у детей ценностные ориентации, направленные на сохранение и укрепление здоровья. При этом под здоровьесберегающими технологиями подразумеваются образовательные технологии, которые соответствуют психофизическим особенностям детей и обеспечивают сохранение физического, психического и нравственного здоровья. Они, с одной стороны, имеют адаптивный характер; с другой стороны, способствуют самоактулизации личности ребенка. Кроме того, здоровьесберегающие технологии рассматриваются и как технологическая основа здоровьесберегающей педагогики - одной из самых перспективных образовательных систем XXI века, и как совокупность приемов, форм и методов организации воспитательного процесса детей без ущерба для их здоровья, и как качественную характеристику любой педагогической технологии по критерию ее воздействия на здоровье воспитанников и педагогов, направленных на защиту и обеспечение здоровья, формирование ценного отношения к своему здоровью[1]. Поэтому, чтобы обеспечить воспитание здоровья ребенка в организации образования, необходимо строить свою работу по следующим направлениям: - создание условий для физического развития и снижения заболеваемости детей; - повышение педагогического мастерства и деловой квалификации педагогов; - комплексное решение физкультурно-оздоровительных задач в контакте - воспитание здорового ребенка совместными усилиями детского сада и семьи. А так как здоровьесберегающие технологии включают специфические для каждого ребенка природные возможности, действие которых направлено на стимуляцию компенсаторно-адаптивных процессов, совершенствование саморегуляции, мобилизацию резервов функциональных систем, что составляет сущность адаптации к факторам среды. Поэтому большое значение здоровьесберегающих технологий определяется способностью с помощью внешних воздействий противостоять отрицательному влиянию внутренних факторов, а именно нарушениям центральной и вегетативной нервной системы, психоэмоционального состояния, нарушениям функции сна, состоянию стресса, нарушениям активности и снижению жизненных сил, избыточного веса, гиподинамии, нарушениям метаболизма. Важно, что
правильно 604
организованный воспитательно-образовательный процесс побуждает к здоровому образу жизни. Так как образование в интегрированной группе осуществляется по индивидуально ориентированным планам и программам, разрабатываемым совместно педагогами класса и членами Консилиума на основании общеобразовательных программ, рекомендованных ПМПК, и данных углубленного динамического психолого-педагогического обследования. Поэтому среди здоровьесберегающих технологий можно особо выделить группу технологий личностно-ориентированного обучения, учитывающие особенности каждого ребенка и направленные на возможно более полное раскрытие его потенциала. Потому что личностно-ориентированные (антропоцентрические) технологии в центр образовательной системы ставят личность ребёнка, обеспечение безопасных, комфортных условий её развития и реализации природных возможностей. Личность ребёнка превращается в приоритетный субъект, становится целью образовательной системы [3]. Сюда можно отнести технологии проектной деятельности, дифференцированного обучения, обучения в сотрудничестве, разнообразные игровые технологии. Остановимся на каждой подробнее: проектной деятельности, при этом идет ориентация на "зону ближайшего развития" ученика при построении его индивидуальной образовательной программы позволяет в максимальной степени учесть его способности, возможности, темпы развития, влияние окружающей среды и условий., что в свою очередь с одной стороны способствует предупреждению утомления ребенка, с другой – появляется дополнительный стимул для раскрытия творческих возможностей каждого ребенка. Доброжелательная обстановка на уроке, спокойная беседа, внимание к каждому высказыванию, позитивная реакция воспитателя на желание ученика выразить свою точку зрения, тактичное исправление допущенных ошибок, поощрение к самостоятельной мыслительной деятельности, уместный юмор или небольшое историческое отступление –вот далеко не весь арсенал, которым может располагать педагог, стремящийся к раскрытию способностей каждого ребенка, а это очень важно в условиях инклюзивного образования; дифференцированного обучения, разработана В. В. Фирсовым как один из вариантов развития технологии уровневой дифференциации и направлена на управления познавательной деятельностью, целевая ориентация на обучение каждого ребенка на уровне его индивидуальных возможностей и способностей. У воспитателя появляется возможность дифференцированно помогать слабому ученику и уделять внимание сильному, более эффективно работать с трудными детьми. Сильные дети активно реализуют своё стремление быстрее продвигаться вперёд и вглубь, слабые – меньше ощущают своё отставание от сильных; [2] обучения в сотрудничестве, которые позволяют разбудить, вызвать к жизни внутренние силы и возможности ребёнка, использовать их для более полного развития личности. Это в полной мере совпадает с механизмами формирования и укрепления здоровья путём наращивания адаптационных ресурсов человека, 605
потенциала его психологической адаптации. Важнейшая черта этой педагогики – приоритет воспитания над обучением – позволяет в рамках формирования общей культуры личности последовательно воспитывать культуру здоровья ребенка. Проявления гуманного отношения к детям, перечисленные в качестве факторов учебно-воспитательного процесса, такие как любовь к детям, оптимистичная вера в них, отсутствие прямого принуждения, приоритет положительного стимулирования, терпимости к детским недостаткам, в сочетании с проявлениями демократизации отношений – правом ребёнка на свободный выбор, на ошибку, на собственную точку зрения – способствуют формированию здоровой психики и, как следствие, высокого уровня психологического здоровья; (1) разнообразные игровые технологии, которые позволяют обеспечить психологическую разгрузку учащихся, дать им сведения развивающего и воспитательного плана, показать практическую значимость изучаемой темы, побудить к активизации самостоятельной познавательной деятельности. Хороший эффект дает использование интерактивных обучающих программ, которые вызывают неизменный интерес у детей, одновременно снимая у них элементы стресса и напряжения. Здесь же можно отметить и прием использования литературных произведений, иллюстрирующих то или иное явление, закон. Использование сюжетов сказок при изучении свойств алгоритмов, источников, приемников информации, каналов связи, операторов ветвления, цикла, иерархической структуры файловой системы. В этот момент процесс обучения как бы скрыт от учащихся, они воспринимают это как некоторое отступление от темы, что позволяет им также снять накопившееся напряжение. Так как личностно-ориентированное обучение в условиях инклюзивного образования предполагает использование разнообразных форм и методов организации учебной деятельности с учетом особенностей развития каждого ребенка, поэтому необходимо: - создание положительного эмоционального настроя на работу всех детей в ходе занятия; - использование проблемных творческих заданий; - стимулирование детей к выбору и самостоятельному использованию разных способов выполнения заданий; - применение заданий, позволяющих ребенку самому выбирать тип, вид и форму материала (словесную, графическую, условно-символическую); - рефлексия. Обсуждение того, что получилось, а что – нет, в чем были ошибки, как они были исправлены. Исходя из вышеизложенного, становится очевидным, что эти технологии позволяют параллельно решать и задачи охраны здоровья детей как в психологическом, так и в физиологическом аспектах. Именно благодаря использованию современных технологий оказывается возможным обеспечить наиболее комфортные условия каждому воспитаннику,
606
учесть индивидуальные особенности каждого ребенка, а следовательно, минимизировать негативные факторы, которые могли бы нанести вред его здоровью. Здоровьесберегающие технологии реализующиеся на основе личностно- ориентированного подхода в условиях инклюзивного образования. Осуществляемые на основе личностно-развивающих ситуаций, относятся к тем жизненно важным факторам, благодаря которым воспитанники учатся жить вместе и эффективно взаимодействовать. Предполагают активное участие самого обучающегося в освоении культуры человеческих отношений, в формировании опыта здоровьесбережения, который приобретается через постепенное расширение сферы общения и деятельности детей, развитие его саморегуляции (от внешнего контроля к внутреннему самоконтролю), становление самосознания и активной жизненной позиции на основе воспитания и самовоспитания, формирования ответственности за свое здоровье, жизнь и здоровье других людей. Следуя этому
методологическому регулятиву, технологию, применительно к поставленной проблеме, можно определить как здоровьесберегающую педагогическую деятельность, которая по-новому выстраивает отношения между образованием и воспитанием, переводит воспитание в рамки человекообразующего и жизнеобеспечивающего процесса, направленного на сохранение и приумножение здоровья ребенка. Здоровьесберегающие педагогические технологии в условиях интеграции должны обеспечить развитие природных способностей ребенка: его ума, нравственных и эстетических чувств, потребности в деятельности, овладении первоначальным опытом общения с людьми, природой, искусством[2]. При этом необходимо отметить следующие особенности применения здоровьесберегающих технологий в условиях инклюзивного образования: 1. Использование данных мониторинга состояния здоровья детей, проводимого медицинскими работниками, и собственных наблюдений в процессе реализации образовательной технологии, ее коррекция в соответствии с имеющимися данными. 2. Учет особенностей возрастного развития детей и разработка образовательной стратегии, соответствующей особенностям памяти,
мышления, работоспособности, активности и т.д. ребенка данной возрастной группы.
3. Создание благоприятного эмоционально-психологического климата в процессе реализации технологии. 4. Использование разнообразных видов здоровьесберегающей деятельности детей, направленных на сохранение и повышение резервов здоровья, работоспособности. Кроме того, как показывают исследования, наиболее опасным фактором для здоровья человека является его образ жизни[3]. Следовательно, если научить ребенка с детских лет ответственно относиться к своему здоровью, то в будущем у него больше шансов жить, не болея.
607
Поэтому у каждого ребенка надо стараться сформировать ответственность за свое здоровье, только тогда он реализует свои знания, умения и навыки по сохранности здоровья. Связи с этим все здоровьесберегающие технологии, применяемые в воспитательно-образовательном процессе, в условиях инклюзивного образования необходимо разделить на три основные группы: a) технологии, обеспечивающие гигиенически оптимальные условия образовательного процесса; b) технологии оптимальной организации воспитательного процесса и физической активности детей; c) разнообразные психолого-педагогические технологии, используемые на занятиях в свободной деятельности воспитателями. Поэтому воспитателю необходимо найти резервы собственной деятельности в сохранении и укреплении здоровья детей. В связи с этим, не случайно, одним из направлений деятельности дошкольной организации является сохранение здоровья подрастающего поколения. Для этого используются здоровьесберегающие технологии, предполагающие совокупность педагогических, психологических и медицинских воздействий, направленных на защиту и обеспечение здоровья, формирование ценного отношения к нему. При этом здоровьесбережение может выступать как одна из задач некоего коррекционно-развивающего процесса. Это может быть воспитательный процесс
медико-гигиенической направленности (осуществляется при тесном контакте педагог - медицинский работник - воспитанник); физкультурно-оздоровительный (отдается приоритет занятиям физкультурной направленности); экологической (создание гармоничных взаимоотношений с природой) и др. Только благодаря комплексному подходу к воспитанию детей могут быть решены задачи формирования и укрепления их здоровья.
Библиографические ссылки 1. Ковалько В.И. Здоровьесберегающие технологии в начальной школе. 1-4 классы. – М.: "ВАКО", 2004. – 296 с. 2. Смирнов Н.К. Здоровьесберегающие образовательные технологии в современной школе. – М.: АПК и ПРО, 2002. – 62 с. 3. Советова Е.В. Эффективные образовательные технологии. – Ростов на Дону: Феникс, 2007. – 285 с.
ФАО НЦПК «Өрлеу» ИПК ПР по Жамбылской области Казахстан, Тараз жүктеу/скачать 8,45 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|