Нәруыздар.Құнды және құнсыз нәруыздар туралы түсінік. Нәруыздардың атқаратын қызметтері. Нәруыздардың жіктелуі Жай нәруыздар (альбуминдер, глобулиндер, протаминдер, гистондар және склеропротеиндер) құрылысы және қасиеттері туралы түсінік

Канға түскен липидтерді транспорттайтын заттар – хиломикрон мен липопротеидтер липолизге ұшырайды. Ол процесс апо С -2 жане гепариннін аркасындв белсенетін фермент-ЛПЛ-аза немесе липопротеидлипазанын көмегімен катализденеді. Ол липопротеидтер мен хилокмикронның гидрофобты ядросынның құрамына кіретін – ТАГ ты гидролизге ұшыратады, яғни оны глицерин мен БМҚ-ға дейін ыдыратады. Түзідген глицерин суда еритініктен ол канға түсіп, бауырға жетеді, ал БМҚ суда ерімейтініктен ол альбуминмен байланысып мүшелер мен тіндерге барады. Ал липолизге ұшыраған транспорттайтын заттар, яғни хиломикрон - ТАГтын азайған мөлшері болатын калдык ХМ-ға , ал липопротеидтердің түрлеріне байланысты бір біріне ауысады.

Май тінінің манызы : май тінінің жасушаларында липидтер келіп, май коры түзуі, май тінінің жасушаларындағы липидтердін БМҚ жане глицеринге дейін ыдырау процесінің жүруі, липонеогенез жүруі – липидтердің баска органикалык заттардан немее аралык заттардан құралуы, жане липидтердін организмде , яғни маи тінінде глиуерин мен бмқ-дан құрылуы-липогенез.

Ішек тін ролі: ішек кабырғаснда липидтерді тасымалдайтын транспорттын-хиломикроннын құрылуы , жане суда ерімейтін липидтердін канға сінірілуін камтамасыз ететін мицелланын құрылуы ішекте жүреді, липонеогенез жүруі – липидтердің баска органикалык заттардан немее аралык заттардан құралуы, жане липидтердін организмде , яғни маи тінінде глиуерин мен бмқ-дан құрылуы-липогенез, жане липолиз ішекте жүреді.

Өкпенің ролі: липидтер аспен түсіп ішекте ыдырағанда хиломикрондар көптеп түзіледі, артығын өкпе өзіне қор ретінде сактап кояды, ал ХМ саны аз болған кезде өкпедегі кордан олар босатылады, ал кейбір өкпеде калған ХМ-дар глицерин жане БМҚ-ға ыдырап кетіп, ал олар СО2 жаен Н2О болып табылатын алмасудын сонғы өнімдерге ыдырайды, ал бөлінген энергия тыныс алу процесіне жұмсалады.

Бауыр ролі: біріншіден, бауырда липидтерді тасымалдайтын ЛП-тер түзіледі,липогенез, липонеогенез жүреді. Фосфатид кышкылынан ФЛ жане ТАГ тұзіледі, майдын туындысы холестерин бауырда түзіледі,ал холестериннен өт кышкылдары мен оның эфирлері, липидтердін ыдырауынан түзіліп бауырға келген БМҚ-лардын бета тотығу процесі, жане глицериннін де тотығу үрдісі жүреді , ХМ жане ЛП-тердің калдыктарынын метаболизмі , БМҚ-нын синтезі жане кетон денелердін түзілуі.