мүшелерін, депутаттыкка каңдидаттарды, сайланушылар мен
одардын сенімді түлғаларын, саяси партияларды, сайлау блок-
тары мен олардын сенімді түлгаларын,
өзге когамдык бірлес-
тіктерді, референдум өткізетін ерікгі топтарды, саяси партия
ларды және шет мемлекеттерді бакылаушыларды. прокурорды
жаткызады.
Арыз берудш непздерше мемлекеттік органнын, жергілікті
өзін-өзі баскару органыиын,
сайлау комиссиясынын, азамат-
тардын сайлау және сайланушы болу, сайлауларға, референдум-
дарга катысу күкыктарын бүзған лауазымды түлғалардын зан-
сыз шешімдері әрекеттері (әрекетсіздіктері) жатады. Аталган
тәртіппен шағымдануға тиісті
сайлау комиссияларынын
әрекеттері әдетте
сайланушылар тізшінің дурыс еместігіне
аза-
маттардын назар аударғанына байланысты осы комиссиялар-
дын шешімдеріне катысты. Сайланушылар тізімінің дүрыс
еместіп туралы мәседе бойынша және занда карастырыдған өзге
де жағдайларбойынша сайлау комиссияларынын шешімдерімен
келіспейтш түлга сайлауга дейін жеті күн бүрын тиісті сайлау
комиссиясынын түрган жері бойынша сотка шағымдана алады.
Жалпы ережелерте Караганда сотка жүгінудш
бекітілген
түрін сактамау арызды кабылдаудан бас тартуға емес, соттын
бүл арызды тпісті сайлау комиссиясына жіберуіне әкеп сокты-
рады.
Сайлау комиссиясынын жүмысын және сайлау кукыгын
жүзеге асыру тәртібін реттейтін заннын бірден-бір актісі 2003
жылғы 28-кыркүйекте іиыккан «Казакстан Республикасынын
сайлауы туралы» Конституниялык зан болып табылатынын есте
үстаған жөн.
Сайлау туралы занда сайланушылар тізімінде (сайлаушынын
аты-жөні мен өзге мәліметтер)
кеткен
кателер мен нақтьиы
еместерді
түзету туралы сайлау комиссиясына міндетп түрде
сотка дейін шағымданудын тәртібі карастырылған.
Тізімдегі катені жокка шығару ту'ралы арьгзды сайлау өтетзн
күнге дешн учаскелік комиссия карауы тиіс, арызды дереу
карау, тізімге тиісті өзгертулер енпзу туралы шешім кабылдауы
не болмаса арызданушыға оның арызын караудан бас тарту ту
ралы дәлелді шешімнін көшірмесін беруі тиіс. Бүл шешімге сай
лау комиссиясы шешім кабылдаған күннен бастап,
он к]'н ішінде
үш күннен кешіклрмей. ал дауыс беру күні тез арада шағымды
карауға міндетті жоғарғы комиссияға шағымдануға болалы.
Жоғарғы комиссиянын немесе соттың іиешіміне сәйкес
тізіхшегі катені учаскелік комиссия тез арада түзетеді. Кез кел-
269
ген жағдайда сайлау комиссиясына алгашкы шагычдану усы-
нылады,
содан сон барып, бас тарткан жагдайда сотка не жо-
гарғы комиссияга шагымданады. Сайлау туралы занда шагым
берудін кыскартылган мерзгмдер де жэне сотка жүпнетін өзге
жагдайларда бекіттлген. Егер де сайлау комиссияларынын кан-
дай да бір әрекеперіне шагымдану кукыгы сайлау зандылыкта-
рынын актісінде карастырылмаса да, Кдзакстан Республнкасы
Конститупиясынын тікелей эсер ету күшімен комиссиянын
әрекетіне шагымдануга болатынын есте үстаган дүрыс.
Кандидата депутаттыкка тіркеуден
бас тартканы немесе
ттркеуден алып тасгаганы үшін сотка немесе Орталык сайлау
комиссиясына
Достарыңызбен бөлісу: