НұРСҰлтан назарбаев тәуелсіздік дәуірі әож 23 (574) кбж 66. (5Қаз) н 19 н 19
жүктеу/скачать 3,95 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Демографиялық өсім
| Дүниежүзі қазақтарының құрылтайы:
дәстүр мен жаңару 1992 жылдан бастап, әр бес жыл сайын өтіп тұратын Дүниежүзі қазақта- рының құрылтайы – Тәуелсіз Қазақстанның қоғамдық және мәдени өмірі- нен өзінің берік орнын тапты. Дүниежүзі қазақтарының V құрылтайы 2017 жылы 22–25 маусымда Астана қаласында шақырылды. Оған шетелдегі қазақ диаспорасы мен отандық зиялы қауымның алты жүзден аса өкілдері қатысты. Құрылтай ая- сында «Халифа Алтай және тарихтың оралуы» деген тақырыпта халықара- лық конференция өтті. Өз сөзімде Қазақстан тұңғыш құрылтай өткізгеннен бергі 25 жыл ішін- де көптеген жетістіктерге қол жеткізгенін атап өтіп, жаңа «Рухани жаңғы- ру» бағдарламасына және рухани жаңғыру шеңберінде жүзеге асырылып жатқан алты жобаға егжей-тегжейлі тоқталдым. Сондай-ақ мемлекет пен қоғам үшін шетелдердегі отандастарымызға көмек қолын созудың өте маңызды екендігін де атап өттім. Бұл көмек тұрақты және жоспарлы болуы үшін шетелдердегі және атамекеніне оралған қазақтарға көмектесетін «Отандастар» қорын құруға, сондай-ақ Дүниежүзі қазақтары қауымдастығымен бірлесіп, кешенді бағдарлама дайындауға тапсырма бердім. Бұл бағдарлама – көрші елдерде тұратын қандастарымызға телехабарларды және баспа өнімдерін таратуды, Қа- зақстанға жұмыс істеу үшін келген кәсіби мамандарға бейімделу тетігін үйретуді, еліміздің оңтүстік аймақтарынан солтүстікке қоныс аударушы- лар бағдарламасына қатысушыларды жұмысқа орналастырумен айна- лысуды көздейді. Мен шетелдерде тұратын отандастарымызға шынайы ыстық лебізімді білдіріп, атамекендерін ұмытпауға, елімізге жиі ат басын бұрып, атаме- кенімен байланысты нығайта түсуге шақырдым. Қайда жүрсе де қазақтың тарихи Отаны біреу-ақ. Ол – Қазақстан. Демографиялық өсім Жаңа онжылдықта Қазақстан халқының саны өсе түсті. 1991 жылғы дең- гейден асып түсіп, 2011 жылы 16,5 миллионға жетті. 2005 жылы қыркүйек айында өткен Дүниежүзі қазақтарының ІІІ құрыл- тайында мен, он жылдың ішінде тұрғындардың санын 17 миллионға дейін жеткізу қажеттігін міндет етіп қойған болатынмын. Өйтпеген жағдайда Қа- зақстан шетелден жұмыс күшін тартуға мәжбүр болады деген едім. ҚАЛЫПТАСҚАН МЕМЛЕКЕТ. ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҮШІНШІ ЖАҢҒЫРУЫ 419 Онда 2005 жылы ел тұрғындарының саны 15 миллион адамды құраған еді, ал сарапшылар 2015 жылы оның саны 2 миллионға өсетініне күмәнда- на қараған. Алайда өмір шындығы қасаң ойлайтындардың болжамын жоққа шығар- ды. Қазақстан белгіленген демографиялық көрсеткішке екі жыл бұрын қол жеткізді. 17 миллионыншы еліміздің тұрғыны 2013 жылы мамыр айында дү- ниеге келді. Экономикалық даму және мақсатты түрде жүргізілген мемлекеттік сая- сат демографиялық өсімге өзінің игі ықпалын тигізді. Он жыл ішінде – 2005 жылдан 2015 жылға дейін – Қазақстанда бала туу көрсеткіші 42 про- центке өскен. Бұл өсім – 2010-шы жылдардың ортасындағы жаһандық экономикалық тұрақсыздыққа қарамастан жалғаса түсті, сонымен бірге адам өлімінің көр- сеткіші төмендеді және табиғи өсім арта түсті. Нәтижесінде, 2017 жылы Қа- зақстан халқының саны 18 миллион адамнан асты. Тәуелсіздік жылдарын- да барлығы 7 миллион кішкентай қазақстандықтар дүние есігін ашты. 2013 жылы қарашада Үкімет 2014–2016 жылдардағы көші-қон проблема- ларын шешу бойынша Кешенді жоспар жасап бекітті. Ол ішкі және сыртқы көші-қонға бақылауды күшейтуді, отандық кәсіби мамандар үшін қолайлы жағдайлар туғызуды, сондай-ақ шетелдік жоғары кәсіби мамандардың ке- луі үшін көмек қолын созуды көздеді. Ал мұның бәрі – адам капиталының сапасын жақсартуға жәрдемдескені сөзсіз. Индустриалды-инновациялық дамуды жақсарту үшін қалаларға қоныс аударуды тоқтатпау және еңбек ресурстарын қайта бөлу, ауылдық мекен- дерден жұмыс күштерін қалаларға қарай бағыттау өте маңызды болды. Дәл осы мәселені мен, 2015 жылы наурызда «Нұр Отан» партиясының XVI съезінде көтерген болатынмын. 2015 жылғы қарашада көші-қон және жұмыспен қамту мәселелері бой- ынша заңнамалық актілерге толықтырулар енгізілді. Ал бұл өз кезегінде – этникалық қазақтардың елімізге оралуына, отбасыларымен қауышуға және кәсіби мамандарды тартуға көп септігін тигізгені анық. Еліміз тәуелсіздік алғаннан бергі жылдарда барлығы тарихи Отанына келіп, оралман мәрте- бесін алған қазақтар саны 1 миллионнан асқан. Көші-қонды реттеп отыру үшін келушілер мен кетушілердің есебін жүр- гізетін бірегей банкі құрылды. Қазақстанға келген шетелдік мамандар 2017 жылдан бастап аттестациядан өткізіледі және талап етілетін кәсіптер бой- ынша жұмысқа орналасуына мүмкіндік беретін, олардың мамандықтарын куәландыратын балдық баға беріледі. Сонымен бірге, жеңілдік ыңғайында, қазақстандық оқу орындарында оқып жатқан этностық қазақтарға атаме- 420 ТӘУЕЛСІЗДІК ДӘУІРІ кендерінде қалу үшін Қазақстан Республикасының азаматтығын оңайла- тылған тәртіппен алу құқығы берілген. Қазақстан халқының басым бөлігі жас. Тек 2016 жылдың өзінде елде 400 мыңнан аса сәби өмірге келді. Қазақстандықтардың орта жасы – 31 жас. Өткен онжылдықтар ішінде орташа өмір ұзақтығы артты. Егер 2005 жылы ол 65 жас болса, 2015 жылы 71 жастан асты. Алайда ерлер мен әйел- дердің өмір жасының ұзақтығы арасындағы айырмашылық бұрынғысынша жоғары. Тәуелсіздіктің 25 жылдығы тойланған тұста Астана миллион тұрғыны бар қалаға айналды. 2016 жылы шілде айында Қазақстанның астанасында мил- лионыншы тұрғынның өмірге келуі – символикалық мәнге ие болды. Болжам бойынша, 2030 жылға қарай Қазақстан халқының саны 20 миллион адамнан асады. ХХІ ғасырдағы мемлекеттік міндеттердің ауқымдылығын ескерсек, туу көрсеткішінің тұрақты түрде өсуі стратегиялық мәнге ие болмақ. жүктеу/скачать 3,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|