177-сурет. Жүйелік қызыл ноқта. Талақтағы периартериялық «пияз» склероз.
Төртінші топтағы өзгерістердің негізі —
иммункомпетентті жүйедегі үдерістер . Сүйек кемігіне, лимфалық түйіндерге, талаққа, мүшелердің аралық
тініне, ірі қан тамырларының адвинтициясына лимфоциттер және иммундық
глобулиндер түзетін плазмалы жасушалар шоғырланады. Кейде айыршық без
ұлғайып, онда лимфалық фолликулдар пайда болады. Макрофагтардың
фагоцитозға қабілеті артады. Диспротеиноздың салдарынан талақ пен
лимфалық түйіндерге белокты преципитаттар шөгеді.
Бесінші топқа ядролық патология жатады. Бұл патология бүкіл мүшелер мен
тіндерде, әсіресе лимфалық түйіндерде байқалады. Ядроның кескіні
өзгермегенмен, біртіндеп ДНҚ-сы азаяды, ядролық бояуды нашар қабылдап,
бозарады. Ядро біртіндеп жойылып ядролық бояумен ақшыл түске боялатын
затқа айналады, кейін ол зат бөлшектеніп кетеді. Бұлай өзгерген ядро
гемотоксилин денешігі деп аталады. Ол ЖҚН-ге тән құрылым. Антиядролық
антиденелер, яғни
қызыл ноқталық фактор түзілісімен, ЖҚН-ге тән тағы бір
иммунпатологиялық феномен байқалады
нейтрофилдер мен макрофагтар
ядросы зақымдалған жасушаларды сіңіріп,
қызыл ноқталық жасушалар (178-
сурет
)
деп аталатын жасушаларға айналады. Бұл жасушалардың қаннан
табылуы — ЖҚН-нің айқын дәлелдерінің бірі. Олар сүйек кемігінен, талақ пен
лимфалық түйіндерден және қан тамырларының қабырғасынан да ұшырасады.
178-сурет. Қызыл ноқталық жасуша (нұсқалған).
ЖҚН-мен сырқаттардың жасушалары мен тіндерінде өрістейтін өзгерістердің
бес тобының әрқайсысының арақатынасы, әдетте әртүрлі болады, ал олардың
айқындық деңгейі аурудың ағымы мен даму мерзіміне байланысты.
Жүйелік қызыл ноқтаның
