Нуржігіт Алтынбеков 1 А. И. Струков, В. В. Серов патологиялық анатомия бесінші басылым, стереотипті



Pdf көрінісі
бет651/832
Дата20.09.2023
өлшемі7,24 Mb.
#109191
1   ...   647   648   649   650   651   652   653   654   ...   832
Этиологиясы мен патогенезі
. Балантидиазды 1857 ж. Р. Мальмстен 
сипаттаған 
Balantidium
coli
инфузориясы қоздырады. Жұғу көзі – шошқа және 
балантидиазбен сырқат адам. Қоздырушы лас су арқылы және жанаспа жолмен 
жұғады. Балантидий организмге ауыз арқылы өтіп, көбіне бүйенде, кейде аш 
ішектің соңғы бөлімінде шоғырланады. Ол ішектің ішінде көбейіп, ауру 
дамытпай, 
тасымалдаушылық
туындатуы да мүмкін. Балантидий ішектің 
шырышты қабықшасына өтіп, гиалуронидаза түзеді, оның әсерінен ойық жара 
қалыптасады. 
Патологиялық 
анатомиясы

Балантидиаздың 
морфологиясы 
амебиаздағыдай. Бірақ балантидиаз амебиазға қарағанда сиректеу кездеседі 
және ондай қатты зақымдамайды. Алғашқы кезде кілегей қабықшаның үстіңгі 
қабаты ғана зақымдалып, эрозиялар пайда болады. Кейін балантидий шырышты 
қабықшаның астына өтіп, көлемі мен пішіні әртүрлі жаралар түзіледі. Жараның 
жиегі ойыс, түбінде лайсаңдау бозғылт өлексе қалдықтары болады. Балантидий, 
әдетте некрозды ошақтардың маңынан, жарадан жырақтағы крипталар мен 
шырышты қабықшаның қалың қабатынан табылады. Ол кейде бұлшықетті 
қабат пен лимфа және қан тамырларына да өтіп кетеді. Жергілікті жасушалы 
жауап нашар дамып, басқа жасушалардан гөрі эозинофилдер көбірек болады. 
Асқыну зардабы
. Балантидиаздың ең маңызды зардабы — жара тесіліп, 
перитонит дамиды. Ойық жараларға инфекция түссе, септикопиемия өрбуі де
мүмкін. 


Нуржігіт Алтынбеков 
519
ЭХИНОКОККОЗ 
Эхинококкоз
(
грекше: 
echinos
– кірпі, 
kokkos
– дән) — цистодоздар тобына 
жататын гельминтоз; әртүрлі мүшелерде эхинококтің кисталары қалыптасады. 
Этиологиясы, эпидемиологиясы мен патогенезі. 
Бұл паразиттің адам мен 
жануарларды ең жиі ауыртатын түрлеріне эхинококкоздың
гидатидалы 
нысанының 
қоздырушысы –
Echinococcus
granulosus
және эхинококкоздың 
 
альвеолалы нысанын (альвеококкозды) 
дамытатын – 
Echinococcus
multilocularis
жатады. Гидатидалы эхинококкоз альвеококкоздан гөрі жиірек байқалады. 
Гидатидалы эхинококк адамға етпен қоректенетін (қасқыр, қорқау қасқыр
т.б.) аңдар мен үй жануары – иттен жұғады. Бұл жануарлар паразиттің 
облигаттық иесі, яғни олардың организмінде (ішегінде) таспа құрттың 
жыныстық тұрғыдан жетілген нысаны өмір сүреді. Альвеококк, әдетте 
кемірушілер мен адамда болады; оның личинкасы гидатидалы эхинококтің 
личинкасынан өзгеше: аңдардың қиынан шашырап, паразит жайылымдағы 
малға (сиыр, бұғы, т.б.), ауру аңның етін жеген итке жұғады. Сөйтіп, паразит 
жұғатын аралас ошақ қалыптасады. Адамға паразит осы ошақтағы иттерден 
немесе ауру аңның терісін өңдеген кезде немесе ластанған суды ішкенде 
жұғады. Альвеококкоз белгілі бір географиялық аймақтарға тән. Бұл ауру 
Якутия мен Қазақстанда жиірек, ал КСРО-ның Еуропалық бөлігінде сиректеу 
байқалады. Альвеококкоздың ошақтары Еуропадағы кейбір елдерде де бар. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   647   648   649   650   651   652   653   654   ...   832




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет