Нуржігіт Алтынбеков
426
Инсулин жеткіліксіз болғандықтан
, гликогеннің синтезі бұзылып
, қанда қант
көбейеді (
гипергликемия
), ол зәрмен сыртқа шығарыла бастайды (
глюкозурия
,).
Қанттың (глюкозаның) біразы май мен белоктардан түзіліп,
гиперлипидемия,
ацетон-
және
кетонемия
қалыптасады, қанда толық тотықпаған, «қажетсіз»
заттар пайда болып, ацидоз дамиды. Диабет заттар алмасуын бұзып,
аутоиммундану үдерісін өрістетеді, сондықтан қан тамырлары зақымдалып,
диабеттік
макро-
және
микроангиопатия
орын алады; олар — осы аурудың
барлық нысандарындағы өзгерістерді сабақтастыратын, ортақ әрі клиника-
морфологиялық бейнесіне тән үдерістер.
Патологиялық анатомиясы
. Қантты диабет алдымен ұйқы безінің
ұяшықтарын, бауырды, қан тамырлары мен бүйректі зақымдайды. Ұйқы безінің
көлемі кішірейіп, липоматоз бен склероз орын алады (36-суретті қара). Бездің
ұяшықтарының
көбі
семіп,
гиалинозға,
кейбіреуі
компенсациялық
гипертрофияға ұшырайды. Бірқатар жағдайда бездің жалпы кескіні өзгермейді,
сондықтан β-жасушалардағы гранулалардың азайғанын (дегрануляция) арнайы
гистохимиялық тәсілдерді қолданып қана анықтауға болады (241-сурет).
Бауыр
ұлғаяды, гепатоциттердегі гликоген жойылып, майлы дистрофия дамиды.
Заталмасулық үдерістердің бірі айқындау, енді бірі шамалап бұзылып, соның
салдарынан
қан тамырлары
зақымдалып, диабеттік макро- және
микроангиопатия дамиды.
Диабеттік макроангиопатия
эластикалы және
бұлшықетті-эластикалы қан тамырларын қамтып, атеросклероздық үдерістер
өрістейді.
Ал
диабеттік
микроангиопатияның
даму
барысында
микроциркуляциялық арнаның базал мембранасына
плазма сіңіп
,
эндотелий
мен
перителий зақымдалады
, ақыры
склероз
бен
гиалинозға
ұласады; диабеттік
липогиалин
түзіледі. Кейде микротамырлардың эндотелийі мен перителийі
көбейіп, іргесіне лимфоциттер мен гистиоциттер шоғырланып,
васкулит
дамиды.
Достарыңызбен бөлісу: