32
токсиндері болады. Бактериялар ақуздарының құрамына адамдарда
болмайтын Д-аминқышқылдары мен диаминопимелин қышқылы кездеседі.
Бактерия
жасушасы
құрамындағы
кӛмірсулар
моно-,
ди-,
олигосахаридтер мен полисахаридтер күйінде болады, сонымен қатар
ақуыздар, майлар және басқа қосындылар құрамына кіреді.
Майлар немесе липидтер цитоплазмалық мембрана құрамына кіреді,
грамтеріс бактериялардың жасуша қабырғасында болады, сондай-ақ, қоректік
зат ретінде жинақталады, грамтеріс бактериялардың эндотоксиндерінің
құрамында болады, ЛПС құрамында антиген түзеді.
Нуклеин қышқылдары
. Бактерия жасушасында РНҚ-ның барлық түрлері
кездеседі: иРНҚ, тРНҚ, рРНҚ. Пуриндік және пиримидиндік нуклеотидтер –
нуклеин қышқылдарын түзетін құрылыстық блоктар болып табылады. Бұдан
басқа пурин және пиримидин қышқылдары кӛптеген коферменттер құрамына
кіре отырып аминқышқылдарын, моносахаридтерді және органикалық
қышқылдарды тасымалдауға қатысады. ДНҚ бактерия жасушасында тұқым
қуалау қызметін атқарады. ДНҚ молекуласы екі полинуклеотидтік
тізбектерден тұрады.
Минералдық заттар жасушаны ӛртегеннен кейінгі кұлден табылады.
Тӛмендегідей кӛптеген минералдық заттар (N, S, Ca, K, Mg, Fe, Mn),
сонымен қатар микроэлементтер (Zn, Cu, Co, Ba) кездеседі.
Қоректену
түрлері
және
энергия
алу
әдістері
бойынша
бактериялардың жіктелуі.
Бактерия метаболизмінің негізгі мақсаты ӛсу ,
дәлірек айтқанда жасушаның барлық құрылымдарының үйлесімді ұлғаюы
болып табылады. Бактерия жасушасының негізі кӛміртегі атомынан тұратын
органикалық қосылыстар (ақуыздар, кӛмірсулар, нуклеин қышқылдары)
болғандықтан, жасуша ӛсу үшін үздіксіз кӛміртегі атомдарының түсіп
тұруын қажет етеді. Сіңірілетін кӛміртегі алу кӛзіне байланысты
бактерияларды тӛмендегі түрлерге бӛледі:
Аутотрофтар
(гректің
autos-
ӛзім,
trophe-
қоректену)-ӛз жасушаларын
құруда кӛміртегін ауадағы СО2 - нен сіңіретіндер.
Гетеротрофтар
Достарыңызбен бөлісу: