Ө ресі жетпей, Күндестік қы лған оңбайды

16 ақпан 1976 жыл
43

дана қарауға ғана болады. Ақынның міндеті 
суреттеп шығу, баяндап беру емес, қайта сол 
сұлулықтың құпиясын, оның ар ж ағы ндағы нақ 
сол жасырынды ашып беруде. Осы заманғы 
ақын, 
тәжірибелі 
құбылнамаш ыдай 
уақыт ‘ 
тамырын дәл басып, дәуірдің, қоғамның дертін 
өз дертіндей қабы лдауға тиіс. Поэзияда фило- 
соф болу деген сөз, өзін қорш аған әлемді 
ұғыну, әр затты ң мәнін білу. Алайда салқын- 
қанды, ақылгөй философ болу ж арамайды , 
ақырына дейін «адам жанының инженері» 
болып қалу керек^ »
17 ақпан 1976 жыл
Қай ақын табиғатты жырламайды? Б ірақ 
қайсысы қай ж ағы нан келеді? Бұл — сұрақ. 
Мысалы, Пушкинді алайық. Онда табиғат пен 
адам және оның кеніл-кұйі біртутас. Пушкин 
поэзиясында адам мен табиғат бірге жырла- 
нады, бір-бірінен қалыспайды.
44

Бүгінгі күнмен, бүгінгі өмірмен ғана тіршілік 
ж асап ж аткан адам дарды ң даңқы мен атағы 
арта берсін. Бір күнін ж ақсы өткізсе бітті. Олар 
үшін. өмірдің мәні — өз ғүмырын қы ж алатсы з 
молшылықта, уайым-кайғысыз өткізіп, артына 
жақсы, бай мұра қалдыру. Несі бар, олардікі 
дұрыс.
Өзімді кұрбанды ққа беріп, мен неменеге 
талпынам? Бәрін құрбанды ққа қия отырып?! 
Ш айтан алсын бәрінТ Ақыр аяғы , жер бетін- 
дегі ж ақсы лы қты ң рахатын менін де көруім 
керек 4кой. Б ір ақ қайтіп?!
* * *
Мен бір нәрсеге — поэзияның тіршілікпен 
бірге, яғни адаммен, табиғатпен бірге өлеті- 
ніне — кәміл сенемін. Адамзат жаны қатыгез 
тартса тарта берсін. Қайтсе де бір парасатты 
адам қалады . Ол — ақын. Ақырғы сөз соныкі.

Что должен иметь поэт, чтобы быть поэтом?
П е р в о е : Талант, Талант и образование, 
эрудицию. Диплом необязательно.
В т о р о е: совесть, чтоб стыдиться сам 
перед собою, прочтя свои слабые вещи.
Т р е т ь е: простоту. Пусть не гениальную, 
как у Пушкина и А бая, но простоту челове- 
ческую, чтобы быть понятным другим. Не 
умничать, не рассуж дать а воспеть!
Ч е т в е р т о е : интуицию. Чего не видять 
другие, увидеть и познать.
П я т о е: труд, чтобы постоянно совершен- 
ствоваться.
Ш е с т о е: дух.
Менін денсаулығым қираған үй сияқты. 
Әзірше түзелген сиқым байқалмайды . Әсіреес, 
танға ж уы қ қиын. Қеудемді тас басып жатқан- 
дай ауыр, оң ж а қ қабырғамның астынаи 
әлдене сыздайды. Бауыр ма, өкпе ме білмейміні
Ж үрек! Менің ж алғы з тірегім — тек сол.
46

25 ақпан 1976 жыл
Фольклорымыздың бай екені даусыз. Оны 
кез келген халықтың кез келген фольклорымен 
қатар қоюга болады. Егер фольклорымызды 
әдебиетімізбен салыстырсак, онда соағысы көп 
кедей көрінеді. Ол оның әлі жасанды ғынан, 
буыны қатпағанынан. Ж азғы ш тар көп бол- 
ғанмен, ж азы лғаны (мәнді, толыққандысы) 
әлі аз. Біз ж азы лған нәрсенің санына қарап 
қарықпыз. Көркем әдебиет коллективті еңбек 
емес екенін ойлайтын уақыт жетпеді ме? Ол 
мейлінше даралы ктан туады. Ж әне белгілі уа- 
қыттың есебі де, фотографиясы да емес. Ол 
қоғамның, дәуірдің сынынан өтуге тиіс.
... Егер қадір-қасиеті миллиметрлік қана 
болса, ш ақырымға созылған тізімдер әдебиетті 
құрай алмайды.
28 ақпан 1976 жыл
Әттең, ауруым болмаса, биылғы жыл мен 
үшін ж ам ан басталмады . «Өмірдастан»— таң- 
дамалым 15 000 тираж бен шықты: аса ж ам ан 
емес. Маамұны, тақырыбы мені қанағаттанды - 
рады. Бұдан 10-12 жыл бұрын ж азғакдары мны ң 
ж аңа дүниедей 
окылғаны 
куантады. 
Бәрі 
орнында...
47