1-тапсырма.Кестеде келтірілген респираторлық тәжірибе нәтижесібойынша азықтардың өнімдік әсерін есептеңдер.
Алмасу көрсеткіші
|
Индикатор элементі
|
Азот
|
Көміртегі
|
1. Азықпен енгені, г
|
305
|
5050
|
2. Денеден шыққаны:
- тезекпен, г
- зәрмен, г
- сүтпен, г
- тыныстанумен, г
- шек газдарымен, г Барлығы, г
|
85
|
1400
|
110
|
200
|
96
|
1340
|
-
|
22
|
-
|
1780
|
291
|
4940
|
3. Денеде байланғаны, г
|
+ 14
|
+ 110
|
Желінген азықтың өнімдік әсері, г
Есептеу көрсеткіші
|
мәлімет
|
1. Байланған азоттан түзілетін белок
|
|
2. Түзілген белок қүрамына кірген көміртегі
|
|
3. Түзілген белоктан пайда болатын бұлшықет
|
|
4. Май түзілуіне қалған көміртегі
|
|
5. Қалған көміртегінен түзілетін май
|
|
2-тапсырма. Бордақылаудағы екі топ өгізшемен жүргізген тәжірибе деректері бойынша орташа тәуліктік салмақ қосымын есептеңдер.
Азот пен көміртек алмасуының көрсеткіші
(бір басқа тәулігіне г есебімен)
Алмасу көрсеткіші
|
Азот
|
Көміртегі
|
I
|
II
|
I
|
II
|
1. Азықпен енгені
|
430
|
380
|
5750
|
4560
|
2.Денеден шыққаны:
|
|
|
|
|
|
- тезекпен
|
130
|
110
|
1470
|
1110
|
- зәрмен
|
280
|
256
|
310
|
250
|
- тыныстану, ішек газымен
|
-
|
-
|
3270
|
2890
|
3-тапсырма. Сиыр жеген азықпен 42356 ккал еніп, тезекпен 11049 ккал, зәрмен 1232 ккал, метанмен 3323 ккал, сүтпен 7841 ккал шығарса, қорытылған және алмасу энергиялары қанша болады. Олардың мөлшерін жалпы азық, энергиясының мөлшеріне қатысты пайыздаңдар.
2.3.2. Қоректілікті азық өлшемімен бағалау
Қазіргі кезде мал азығы қоректілігінің өлшемі ретінде 1923-33 ж.ж. проф. Е.А.Богданов ұсынысымен қабылданған сұлы азық өлшемі қолданылады. 1 сұлы азық өлшемі ретінде1 кг орта сапалы сұлы дәнінің бордақылаудағы сақа өгіз денесіндегі 148,8-150 г май байламына тең өнімдік әсері алынған. Азық қоректілігін сұлы азық өлшемімен бағалау үшін олардың май байлаушылық әсерін осы өлшем бірлігімен салыстырады. Қоректік заттардың май байлаушылық неміс ғалымы О.Кельнер 1893 жылдан бастап, 18 жылжүргізген жүзге жуық респирациялық тәжірибелерінде анықтаған. Негізгі, өгіз мұқтаждығын қамтамасыз ететін, рационға қосымша протеин ретінде бидай дәнінің клейковинасын, май ретінде жер жаңғағы майының эмульсиясын, көмірсулар ретінде крахмал, науат пен целлюлозаны үстемелеп қосқандаолардың, яғни қорытылатын "таза" азық заттардың май байлаушылық әсері (констаталары) келесідей болған: протеиндікі - 235 г, ірі азық майынікі - 474 г, дәнді азық майынікі - 526 г, май дақылдары дәнінің майыныкі- 598 г, көмірсулардікі - 248 г/кг.
О.Кельнердің тәжірибесінде тікелей зерттелген 16азықтың майбайлау коэффициенттерімен есептелінген тек кейбір азықтардың (жүгері дәні мен картоп) майбайлау әсері нақтылы азықтандыру жүзіндегі майбайлау мөлшеріне сәйкес, көбінікі ол мөлшерден алшақтанған. Және де бұл алшақтық азық құрамында клетчатка молайған сайын ұлғая түскен(пішендікі 37%, сабандікі 80%). Сондықтан, азықтарды нақтылы майбайлау мөлшерін табу үшін есептелген, яғни майбайлау мөлшеріне, клетчаткалы көк және ірі азыққа«клетчаткаға шығару»,ал клетчаткасы аз дән мен тамыр-түйнектерге"құнарлылық коэффициенттері" түрінде түзету енгізеді.
"Клетчаткаға шығару" мөлшері құрамындағы әр1кг клетчаткаға есептегенде клетчаткасы 6%-тен аз көк азық үшін -82 г, клетчаткасы 6-12 % көк азық үшін - 107 г, клетчаткасы 12%-тен көп көк азық үшін-131 г, сабан мен пішен үшін -143г, топан үшін – 72г. Немесе, Х.Мельгор ұсынысыбойынша, майбайлау коэффициенттерімен есептелінген азық өлшеміне әр 1кгклетчаткаға шаққанда клетчаткасы 4%-тен аз көк азық үшін- 0,49, клетчаткасы 6% болса - 0,57, 8 % болса - 0,63, 10 % болса - 0,72, 12% болса -0,80, 14% болса - 0,88, 16%-тен жоғары болса және пішен мен сабан үшін0,97-ге көбейту арқылы түзету енгізеді.
Достарыңызбен бөлісу: |