Омарқожаұлы Нұрберген Омарова Қарлығаш мал азықтандыру пәнінің практикумы

жүктеу/скачать 1,05 Mb.

бет	61/66
Дата	21.11.2022
өлшемі	1,05 Mb.
	#51405
түрі	Практикум

1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 66

Байланысты:
Омар ожа лы Н рберген Омарова арлы аш мал азы тандыру п ніні п

4.6. Құс азық тандыру

Малмен салыстырғанда құстың ас қорытуымен зат алмасуы біршама ерекшеленеді. Шоқып жұтылған жем балапан ас қорыту жолында - 4-5, ал сақа құс балапан ас қорыту жолында - 7-8 сағатта қорытылып үлгереді. Сондықтан құс құнарлы, энергия мен қоректік, минералдық және биологиялық әсерлі заттарға бай жеммен азықтандырылады.

Желінген азық қуаттылығы жалпы құс өнімділігінің - 40-50% көлемінде, ал протеиндік құнарлылығы - 20-25% көлемінде ықпал етеді де, екінші жағынан, азықтың желінуі де енген азық энергиясымен шектеледі. Сондықтан азық энергетикалық қуаттылығы құс жемінің жалпы қоректілігін сипаттаумен қатар оның бүкіл азықтандыруын нормалап мөлшерлейтін жүйе ретінде де қаралуы керек. Оның кұс өсіп жетілуі мен өнімділігіне оңтайлы протеинмен арақатынасы 1 кг азықтағы 1% "шикі" протеинге келетін алмасу энергиясымен есептелетін энерго-протеиндік қатынасымен (ЭПҚ) бақыланады.
Құс азығындағы ЭПҚ бұзылып, энергия бірлігіне келетін протеин жетіспесе, дене ақуызының түзілуі өсу менөнімділік қажеттілігін қамтамасыз етпейді де, құс өсімталдығыменжұмыртқалағыштығы төмендейді. Керісінше, протеинніңазық энергиясымен қалыпты қатынастан көп болуы оның биологиялық тұрғыдан тиімсіз энергетикалық мақсатта жұмсалуын өсіріп, құс өнімінің өзіндік құнын қымбаттады. Азық көмірсулары мен майлары жетіспеген жағдайда протеиннің энергия өндіруге жұмсалуының тиімсіздігі, құсденесіндегі алмасу барысында азотты заттардың толық ыдырамай зәр қышқылымен біршама ақуызэнергиясын байлаулы түрде сыртқа шығаруына (саңғырықпен) байланысты.
Құс азығындағы қоректік заттар қажетті шоғырлану, көлемі 4.32-кестеде келтірілген.
Құс азығы протеинінің биологиялық құнарлылығы жоғары болып, құрамындағы түзу үрдісінде орны толмас, яғни ауыспайтын лизин, метионин, цистин, триптофан, аргинин, гистидин, лейцин, изолейцин, фенилаланин, тирозин, треонин, валин мен глицин аминқышқылдары жеткілікті болуға тиіс. Олардың көлемі жеткілікті болуымен қатар сіңіріліп, игерілуге оңтайлы арақатынаста болулары шарт.
Балапанның өсіп-жетілуі мен сақа құс өнімділігіне азықтың протеиндік қоректілігімен қоса минералдық және витаминдік қоректілігі де өз ықпалын тигізеді. Жұмыртқалағыш мекиендердің жұмыртқа қабығын қатайтуға кальций бастаған макроэлементтер қажет болса, балапандардың жылдам өсуіне каротин мен Д және В-тобының витаминдері жеткілікті көлемде жеткізулері керек. Дұрыс алмасуына олардың өзара қатынастары да ықпал етеді. Мысалы, В₁₂витамині метионин, ал Д витамині лизин алмасуына, соңғы екеуі бірігіп, минералды элементтер алмасуына ықпал етеді. А витамині мен В₆ бастаған В витаминдері барлық аминқышқылдар алмасуына әсер етсе, никотин қышқылының жетіспеушілігі триптофан мұқтаждығын ұлғайтады. Осындай аминқышқылдарының, минералдық элементтердің және витаминдердің қоректену барысындағы бір-бірінің әсерін күшейтетін, яғни синергистік немесе керісінше, кедергі туғызып, әлсірететін, яғниантогонистік қарым-қатынастарын мұқият ескере отырып, кұс қоректенуінің биологиялық құндылығын өсіруді көздеу қажет.

4.32-кесте.Құс жеміндегі энергия мен қоректік заттар мөлшері, %

Құс түрі мен	100г АЭ		"Шикі"	"Шикі"	Каль- ций	Фос- фор	Натрий
жасы			про-	клет-
	ккал	МДж	теин	чатка
Жұмыртқалағыш тауық:
-22-47-аптада	270	1.310	17	5,5	3,1	0,7	0,3 0,3
-48-апт. асқаны	260	1.088	16	6,0	3,1	0,7	0,3 0,3
Етті тауық:
-24-49-аптада	270	1.130	16	5,5	2,8	0,7	0,3
-50-апт. асқаны	265	1,109	14	6	2,7	0,7	0,3
Ж/тұқым қоразы	280	1.172	18	5,0	1,3	0,8	0,4
Е/тұқым қоразы	260	1.088	14	6,0	1,5	0,7	0,3
Күркетауық	280	1.172	16	6,0	2,8	0,7	0,3
Үйрек	265	1.109	16	7,0	2,5	0,7
Қаз	250	1.046	14	10	1,6	0,7	0,3
Бөдене	290	1.220	21	5,0	2,8	0,7	0 3
Ж/т балапаны:
- l-8-апталығы	290	1.214	20	5,0	1 1	1,0	0,3
- 9-21-апталығы	260	1.088	19	7,0	1,2	0,7	0,3
Е/т балапаны;					1,1 1,2
- l-7-апталығы	290	1.214	20	5,0		0,8	0,3
- 8-23 апталығы	260	1.088	15	7,0		0,7	0,3
Бройлер бал-ы
- 1-4-апталығы	310	1.298	22	4,5	1,0	0,8	0,3
- 5-апт. асқаны	315	1.319	19	4,5	0,9	0,7	0,3
Қ/т-қбалапаны:
- l-4-апталығы	290	1.214	28	4,0	1,7	1,0	0,4
- 5-ІЗ-апталығы	300	1.256	20	6,0	1,7	0,8	0,3
-14-17-апталыгы	300	1.256	20	6,0	1,7	0,8	0,3
- 18-30-апталығы	270	1.130	14	7,0	1,7	0,8	0,3
Үйрек балапаны						0,8	0,3
- 1-3-апталығы	280	1.172	13	6,0	1,2	0,8	0,3
- 4-8-апталығы	290	1.214	16	6,0	1,2	0,7	0,3
-9-26-апталығы	260	1.088	14	10,0	1,2	0,7	0,3
Қаз балапаны
- 1-3-апталығы	265	1.109	21	5,0	1,2	0,8	0,4
- 4-8-апталығы	305	1.278	17	6,0	12	0,8	0,4
- 9-26-апталығы	260	1.088	14	7,0	1,6	0,7	0,3
Бөдене балапаны
- 1 -4-апталығы	300	1.260	27,5	1,0	2,7	0,8	0,3
- 5-6-апталығы	270	1.250	17,0	5,0	2,5	0,8	0,3
Еттік бөдене
балапаны	308	1.290	20,5	5,0	1,0	0,8	0,3

Дұрыс азықтандырған жағдайда тауық мекиенінің басына жылына 250-280 жұмыртқа өндіруге болады. Өндірілген1000 тал жұмыртқаға - 1,5-1,7 ц, ал балапандардың 1 кг салмақ қосымына - 1,8-2 кг құрамажем шығындалады. Tayықденесіңде желінген азық протеинінің 20-25% жұмыртқа ағына конверсияланып(айналдырылып), жылынамекиенбасының1 кгтірілейсалмағынашаққанда- 875 кг ағын өндіругеболады. Жылдықсүтсауымы5000 кгсиырбасының1кг тірілейсалмағынаодан3 есеаз не бәрі - 275 г ақуыз өндірілетінінжәнедемалтөліменсалыстырғанда балапандардаазықпротеинінденебұлшықетінежоғары15-20% деңгейіңдеконверсиялайтынынескеріп, кұсшаруашылығынтиімдідамытуғажетекөңілбөлукерек.

жүктеу/скачать 1,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 58 59 60 61 62 63 64 65 66