Өмірдің мәні және кәсіби өзін-өзі анықтау психологиясы Негізгі сұрақтар Өмірдің мәні, өмірлік мақсаттар мен бағдарламалар

Кәсіби даму дағдарыс белгілері:

• Іс-әрекеттің мән-мағынасының жоғалуы;
• Жаңашылдықты сезінудің жоғалуы; дамудың тоқтауын субъективті сезіну;
• Жұмысқа қатысты жағымсыз эмоциялардың басымдығы;
• Қозу басымдығы немесе апатия.

Оқу-кәсіби бағдар дағдарысы (таңдау сатысы 14-17 жас)

Факторлар:

• кәсіби ниеттерді жүзеге асыра алмау.
• мамандықты таңдауда даралық психологиялық ерекшеліктері мен психофизиологиялық жағдайды ескермеу.
• кәсіби оқу орнын ситуативті таңдау.

Жеңу жолдары:

• Психологиялық құзіреттілікті кәсіби кеңес алу.
• Кәсіби ниеттерді түзету.

Кәсіби таңдау дағдарысы (кәсіби білім беру сатысы 16-21 жас)

Факторлар:

• Кәсіптік білім мен кәсіби дайындыққа қанағаттанбау;
• Өмірдегі әлеуметтік-экономикалық жағдайдың өзгеруі.
• Жетекші іс-әрекетті қайта құрылымдау.

Жеңу жолдары:

• Оқу-танымдық іс-әрекетті белсендіру.
• Оқу-кәсіби іс-әрекет мотивтерін өзгерту.
• Мамандық таңдауды коррекциялау.

Кәсіби үміттену дағдарысы (кәсіби бейімделу сатысы 18-23 жас)

Факторлар:

• Кәсіби бейімделудегі қиыншылықтар.
• Жаңа жетекші іс-әрекетті меңгеру қиыншылығы.
• Кәсіби үміттену мен шындықтың сәйкес келмеуі.

Жеңу жолдары:

• Кәсіби күш-жігерді белсендіру.
• Еңбек мотивтерін және «Мен» концепциясын коррекциялау.
• Мамандық пен кәсіпті өзгерту.

Кәсіби өсу дағдарысы (бастапқы кәсіпқойлық сатысы 30-33 жас)

Факторлар:

• Атқаратын қызметі мен өзінің кәсіби өсу мүмкіндігіне қанағаттанбау.
• Кәсіби өзіндік бекіту қажеттілігі және оған қанағаттану қиыншылықтары.

Жеңу жолдары:

• Әлеуметтік кәсіби белсенділікті арттыру және біліктілікті жетілдіру.
• Жұмыс орнын және іс-әрекет түрін өзгерту.

Кәсіби мансап дағдарысы (орта кәсіптену сатысы 38-40 жас)