Орфографиясы
Тіл өзінің даму барысында БС-дердің молайып отыруымен ерекшеленетін
жүктеу/скачать 0,69 Mb. Pdf көрінісі
|
46774b23911507b22245ade7fa6a4289
- Бұл бет үшін навигация:
- Сөздерді біріктіру абстракті ойлаудың жоғары сатысын көрсетеді.
- ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
| Тіл өзінің даму барысында БС-дердің молайып отыруымен ерекшеленетін
болады. Ақпараттар ағынының молаюы тілдің қоғамдық өмірдің сан алуан саласындағы қызметін жандандырьш, өз ішіңде үнемдеу үрдісін күшейте түседі. “Тіл дамуына қатысты бірінші оппозицияның бірі – тілдің үнемі күрделенуін, екіншісі – оның үнемі жеңілдеуін қамтамасыз етеді. Бұл – оппозициядағы тендендиялар біріне-бірі қарама-қарсы қызмет етіп, тіл дамуындағы екі процестің тепе-теңдік сақтауын жүзеге асырады” (165. 28- 30). БС – тілдегі үнемділік заңының нәтижесі. Сөздерді біріктіру абстракті ойлаудың жоғары сатысын көрсетеді. Түркі тілдерінің бүкіл грамматикалық және сөзжасам жүйесінде аналитикалық тәсілдің алатын орны ерекше. КС сыңарларының дистант түрінде байланыспауы үндіевропа тілдеріндегідей БС жасай бермейді. Бұл жайт тілдің жалғамалық сипатынан туындайды. Тілдік бірліктердің бірге, бөлек таңбалануы – психологиямен, логикамен, психолингвистикамен, жазу мәдениетімен тікелей байланысты, кешенді түрде зерттеуді қажет ететін аса күрделі мәселе. Бұл проблема төңірегінде басы ашылмай жатқан едәуір қиындықтар бар. Ал сөздердің бірге, бөлек жазылу мәселесін шешу БС, КС және сөз тіркесі тәрізді аса күрделі лингвистикалық ұғымдарының арасын айқындайтын теориялық мәселеге тәуелді. Сондықтан тілдік таңбаның екі жақты сипатын негізге ала отырып, сөздерді бірге немесе бөлек жазу мәселесін психологиямен, логикамен, психолингвистикамен байланысты теориялық зерттеулерге сүйене отырып, анықтау болашақтың ісі дейміз. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 1. Волков А. А. Грамматология. М., 1982.-176 с. 2. Уәлиұлы Н. Орфография // Қазақ тілі энциклопедиясы. Алматы: IDK- TIPO, 1998.- 509 б. 3. Чобанзаде М. Қазақ тілі емлесінің ірге кезендері // “Еңбекші қазақ”, 1929. 27.03. 4. Байтұрсынұлы А. Тіл тағылымы. Алматы: Ана тілі,1992.- 447 б. 5. Уәлиев Н. Қазақ графикасы мен орфографиясының фонологиялық негіздері // фил. ғыл. канд. ғыл. дәр. алу үшін дайындаған дисс. Алматы, 1993.-162 б. 6. Байтұрсынұлы А. Емле туралы// “Еңбекші қазақ”, 1929.27.03. 7. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. Алматы: Ғылым, 1966.-361 б. 8. Оразов М. Қазақ тілінің семантикасы. Алматы: Рауан, 1991. -216 б. 9. Уфимцева А. Семантика слова // Аспекты семантических исследований. М., 1980.-356 с. 10.Хасанов . Сөздің лексикалық мағынасының кұрылымы // фил. ғыл. канд. дәрежесін алу үшін жазылған диссертацияның авторефераты. Алматы,1997.-25 б. 11. Тектіғұлова Ж. Жұбанов және қазақ тілі тарихи грамматикасының проблемалары // фил. ғыл. канд. дәрежесін алу үшін жазылған диссертацияның авторефераты. Алматы,1994.-24 б. 12.Ахметов Ш. Күрделі сөздер мен біріккен сөздердің ережелері туралы // Қазақстан мұғалімі, 1953,4.04. № 15; Балақаев М. Біріккен сөздердің емлесі туралы //Социалистік Қазақстан,1940, 5.05. № 4.; Бегалиев F. Біріккен сөздердің емлесі жайлы // Ғылыми еңбектер жинағы XI том, Алматы, 1946:; Жәркешова Г. Біріккен сөздердің жазылуы // Халық мұғалімі, 1950, № 8.; Жиенбаев С. Тағы да біріккен сөздер емлесі жайлы //Халық мұғалімі, 1940, № 7-8; Қозыбаев С. Бірге жазылатын сөздер емлесі // Социалистік құрылыс, 1958, 5.01. № 4; Мышанов М. Бірге жазылатын сөздердің емлесі // Социалистік құрылыс, 22.12. 1957.; Нүсіпов М. Жаңа ереже бойынша қосылып жазылатын сөздер // Халық мұғалімі, 1940, № 4; Сарыбаев Ш.Х. Қосылып жазылатын сөздер мен қосылмай жазылатын сөздер //Жаңа жазу, 1941,17.10. № 36; Сыздықова Р. Бөлек жазылатын сөздер // Социалистік Қазақстан, 1957, 18.06. 13.Мұсабаев Ғ. Біріктіріліп жазылатын сөздер // Қазақ тілі мен әдебиеті, 1958, № 6.; Мышанов М. Бірге жазылатын сөздердің емлесі туралы // Халық мұғалімі, 1951, № 2; жүктеу/скачать 0,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|