ОңТҮстік қазақстан медицина академиясы, хабаршы №4 942, 2021 жыл, том 2



Pdf көрінісі
бет162/212
Дата14.10.2023
өлшемі3,39 Mb.
#114552
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   212
 
D ДӘРУМЕНІ ЖӘНЕ ЖҮКТІЛІК 
Өзектілігі. 
Ана, ұрық және жаңа туған нәрестенің өзара әрекеттесу жүйесінде D дәруменінің 
патофизиологиялық және клиникалық аспектілері туралы соңғы кездегі мәліметтеріне жүгінсек D 
дәрумені эндокриндік жүйенің адам денсаулығы үшін маңыздылығына және аналар мен олардың 
сәбилерінде D дәруменінің тапшылығының жоғары таралуы көрініс табады [1]. Жүктілік кезінде D 
дәрумені ұрықтың қаңқасының минералдануына және өсуіне қатысады,неонатальды кезеңдегі D 
дәрумені деңгейі ананың босану кезіндегі D дәрумені мәртебесіне байланысты және де жаңа туған 
нәрестенің D дәруменінің мөлшері жеткілікті деңгейде болған жағдайда кейінгі жаста астма мен І 
типті қант диабетін дамыту қаупін төмендетуі мүмкін. Жүктілік кезінде ұрықтың өсуіне және 
дамуына байланысты D дәруменіне қажеттілік артады. D дәрумені өндірісі негізінен географиялық 
орналасуы мен өмір салты факторлары әсер ететін күн сәулесінің әсерінен болады. Сонымен қатар, 
имплантация мен плацента пайда болған сәттен бастап жүктілік кезінде D дәруменінің жеткілікті 
деңгейі қажет екендігі анықталды. D дәрумені "ана — плацента — ұрық" жүйесінің дұрыс жұмыс 
істеуінде маңызды рөл атқарады, сонымен қатар эмбриогенезге, ішілік және постнатальды кезеңдерге 
оң әсер етеді [2]. 
Жүктілік кезінде D дәрумені рецепторлары және метаболизмді реттейтін ферменттер плацента 
мен жатырдың децидуальды тінінде көрінеді, бұл ана — ұрық шекарасындағы иммуномодуляцияның 
сыни белсенді нүктесін көрсетеді. Жүктілік кезінде қандағы D дәрумені -байланыстыратын ақуыз 
деңгейі 46% - дан 103% - ға дейін артады [3]. 
Зерттеу мақсаты: 
Жүкті әйелдердердегі D дәруменінің маңыздылығын насихаттау. 
Зерттеу әдістері:
Нұр-Сұлтан қаласы бойынша жүкті әйелдердің арасында сауалнама 
жүргізілді (n=150).
Нәтижелері: 
Барлығы 150 қалалық ауданнан ересек әйел тексерілді. D дәруменінің 
жетіспеушілігі 38,2% - ында байқалды. Қалалық тіркеудегі әйелдер D дәрумені тапшылығының және 
D дәрумені жетіспеушілігінің ықтималдығын көрсететін жұмыс түрімен байланысты болуы мүмкін. 
Көктемде соңғы етеккірі бар әйелдер қыста бар әйелдерге қарағанда D дәрумені концентрациясының 
төмендігін көрсетті. D дәрумені тапшылығының жоғары таралуы қалалық жерлерде байқалды.
Әйелдердің 60 % Жүктілікті жоспарлау барысында D дәруменінің тапшылығын анықтаған.
Репродуктивті денсаулыққа келетін болсақ, D дәруменінің қалыпты концентрациясына қол 
жеткізу жүктілікті жоспарлау кезеңінде ғана емес, сонымен бірге оның барысында қолайсыз нәтиже 
қаупін азайту және, әрине, балада рахиттің алдын-алу үшін қажет [4]. 
Қорытынды. 
Осылайша, D дәруменімен жеткіліксіз қамтамасыз ету бүкіл әлемде Дүниежү-зілік 
денсаулық сақтау ұйымының проблемасы болып табылады. Көп қырлы реттеуші әсерге (иммунитетке, 
биохимиялық және жасушалық процестерге) байланысты D дәрумені жүктіліктің қолайлы ағымын, сондай-
ақ жүктілік кезеңінде және босанғаннан кейінгі дамуын анықтайтын өте маңызды фактор болып табылады. 
Біздің ағзамыздағы D дәруменінің рөлі оның фосфор-кальций алмасуына қатысуына ғана байланысты емес. 
D дәруменінің оңтайлы деңгейін сақтау 2 типті қант диабеті, эндокриндік аурулар, семіздік, жүрек-тамыр, 
нейродегенеративті аурулардың алдын-алу үшін де, осы жағдайлар болған жағдайда да қажет. D 
дәруменінің бірқатар онкологиялық аурулардың алдын-алудағы және иммунды орта аурулардағы рөлі 
кеңінен талқыланады. Осыған байланысты жүкті және жаңа туған нәрестелерде D дәруменімен жеткіліксіз 
қамтамасыз етілуінің алдын алу тек педиатрлар мен неонатологтардың ғана емес, акушер-
гинекологтардың, нутрициолог-диетологтардың D дәруменіне бай тағамдарды тамақ рационына ұсынып
алдын алу жұмысында міндетті компонент болуы керек. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   212




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет