ОңТҮстік қазақстан медицина академиясы, хабаршы №4 942, 2021 жыл, том 2

 
 
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА АКАДЕМИЯСЫ, ХАБАРШЫ №4(942, 2021 жыл, ТОМ 2 
 
 
70 
Әлімбай Абзал Жұманәліұлы,
ОҚМА, В-ФӨТҚА-03-19 топ студенті,
Шымкент қ., Қазақстан Республикасы, 
bayanbay2021@mail.ru
 
Бердалиева Айдын Абдуллаевна
, ОҚМА, ФӨТ кафедрасының доценті,
Шымкент қ., Қазақстан Республикасы, 
aydin_01@mail.ru
  
ФАРМАЦЕВТИКА ЗАУТТАРЫНА ҚАЖЕТТІ БАЛАМА ТОҚ КӨЗДЕРІН ҚАРАСТЫРУ 
 
Аннотация.
Бұл мақалада біз фармацевтикалық зауыттарға қажетті балама электр тоқ көздерімен 
қамтамасыз етуді қарастырамыз. Осы жерде біз маховиктік энергия жинақтаушы арқылы тоқ көзін 
ұсынамыз. Сол тоқ көздерін электр тоғын жинақтаушы арқылы, өндірістік зауттарды электр тогымен 
қамтамасыз ету және де цехтарда немесе өзге өндіріс ошағында төтенше жағдай болған кезде қордағы тоқ 
көздерін пайдалануға болады. 
Кілт сөздер:
супермохавик, балама тоқ көздері, өндірістік масштабындағы электр тоғын 
жинақтаушы, фармацевтік өндіріс зауты, трансформаторлық қосалқы станция. 
 
Тақырыптың өзектілігі. 
Қазіргі уақытта ғалымдар Орта Азияда болашақта электр тапшылығының 
орын алатынын айтып дабыл қағып жатыр. Оған себеп күннің жылыну процесіне байланысты өзендер мен 
сарықырамалардың тежелуі және де басқа да табиғи аппаттардың орын алуы. Соның ішінде Қазақстан 
аумағындада электр тапшылығы айтарлықтай орын алады. Егер өндірістік зауттарға, әсіресе 
биотехнологиялық өндірістерге және фармацевттің кәсіпорындарға, электр энергиясы тұрақты жеткізілмесе, 
өндіріс тоқтап компания айтарлықтай шығынға ұшырайды. Ол тапсырысты уақытында орындамау, 
қоймалардағы дәрі-дәрмек пен қоспаларды мемлекттік стандарттарға сай сақтауға қолайсыз болады. Яғни 
біздің мақсатымыз балама тоқ көзін өндіру арқылы өндіріс зауыттарындағы үздіксіз жұмысты қамтамсыз 
ету және орталық желіге артылған тоқты сату арқылы қосымша табыс табу. Болашақта орталық тоқ 
желісінен тәуелсіз болып, өзімізге қажетті электр энергиясын 100% балама тоқ көздерінен қамтамасыз ету 
көзделеді. 
Супермаховик – энергияны сақтауға арналған кинетикалық маховиктері бар энергия сақтау 
құрылғыларында қолданылатын маховиктің түрі. Кәдімгі маховиктер мен салыстырғанда кинетикалық 
энергияны көбірек сақтауға қабілетті және қолдануға қауіпсіз.
Заманауи супер маховик - бұл болаттың, пластик таспаның, шыны талшықты немесе көміртекті 
композиттік материалдардың жұқа бұрылыстары сияқты әртүрлі күшті және икемді материалдарды орау 
арқылы арнайы орталықтың - хабтың айналасында оралатын дене. Бұл дизайны жоғары қуат тұтынуды және 
жұмыс сенімділігін қамтамасыз етеді. 
Мұндай супермаховик бұзылған кезде ол кәдімгі маховик сияқты үлкен фрагменттерге шашырап 
кетпейді, бірақ жартылай бұзылады; сонымен бірге таспаның үзілген бөліктері корпустың ішкі бетіне 
үйкеліс әсерінен супермаховикті тежейді және одан әрі бұзылуды болдырмайды. Бірақ ішінара жойылады; 
сонымен бірге таспаның бөлінген бөліктері супермаховикті корпустың ішкі бетіне үйкеліс арқылы тежейді 
және одан әрі жойылуға жол бермейді. Графен таспасынан жасалған супермаховик бір килограмм салмаққа 
1200 Вт·сағ (4,4 МДж) дейін сақтауға қабілетті 
Маховиктің кинетикалық энергия қорының бөлігі ретінде супер маховик қозғалтқыш генераторымен 
жұмыс істейді. Желіге қосылған кезде генератор қозғалтқышы супермаховикті айналдырады, ал жүктеме 
қосылған кезде ол баяулайды. Бұл түрлендірудің тиімділігі 98% жетеді. Үйкеліс шығынын азайту үшін 
супермаховик вакуумдалған корпусқа орналастырылады. 
Буферлік құрылғылар ретінде маховиктер неолит дәуірінде, мысалы, қыш дөңгелегінің құрылғысында 
қолданыла бастады. ХХ ғасырда маховик энергияны едәуір уақытқа сақтауға мүмкіндік беретін бірқатар 
құрылымдық өзгерістерге ұшырады. Мысалы, 1950 жылдары вакуумдалған шыбындар эксперименттік 
қоғамдық көлікте қолданылды, атап айтқанда гироскоптар сыналды.
1964 жылы кеңес инженері Н. В. Гулиа супермаховиктің алғашқы дизайнына авторлық құқықты 
жариялады 
.
Супермаховик- біріктірілген беріктігі, қауіпсіздігі кезінде қирамауы, жоғары ПӘК және ақылға 
қонымды баға. Супермаховиктердің кемшілігі-айналмалы шыбынның үлкен импульсіне байланысты және 
маховиктің айналу осі бағытының өзгеруіне жол бермейтін гироскопиялық әсер. Бұл жағымсыз әсерді 
болдырмау үшін, Ұшқыштарды көлік құралдарында энергия сақтау құралы ретінде қолданған кезде, сіз 
гимбалды вариаторға қолдана аласыз, бірақ бұл дизайнды едәуір қиындатады. 
Бастапқыда Н. В. Гулиа супермаховикті автомобильдер үшін энергия сақтау құралы ретінде 
қолдануды жоспарлады және тіпті осындай көліктің бірнеше үлгілерін жасады
.
Қазіргі уақытта супермаховиктерге негізделген Энергия сақтау құрылғылары басқа салаларда сәтті 
қолданылады. 1997 жылы АҚШ-та құрылған Beacon Power компаниясы өнеркәсіптік энергия желілерінде 
қолдану үшін ірі стационарлық супермаховиктер сериясын жасау арқылы айтарлықтай қадам жасады. 

жүктеу/скачать 3,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: