ОњТЏстік ќазаќстан мемлекеттік медицина академиясы
жүктеу/скачать 3,32 Mb.
|
ППЗ методичка физика каз (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Столетов тәжрибелері.
| Тыныштық энергиясы. (2)-формуласына сәйкес жылдамдығы нолге тең дененің де энергиясы болады. Бұл-тыныштық энергиясы Е0:
Е0=m0с2 ; (4) Бұл тамаша нәтиже. Кез-келген дененің өзінің бар болатындық фактісінің өзінен-ақ энергиясы болатыны анық және ол энергияның шамасы m0 тыныштық массасына пропорционал. Тыныштық массасы бар элементар бөлшектер m0=0 болатын бөлшектерге айналған кезде тыныштық энергиясы түгелімен жаңадан пайда болған бөлшектердің кинетикалық энергиясына айналады. Бұл факті тыныштық энергиясының бар болуының ең айқын эксперименттік дәлелдемесі болып табылады. Физикада аса қарапайым түрі жағынан ықшам және мазмұны жағынан кең тынысты екі ғана «ұлы формула». Олардың бірі-Эйнштейн формуласы Е= mс2; екіншісі Планк формуласы. Онымен кванттық физикада танысамыз ХХ ғасырдың басында квант теориясы шықты, бұл –элементар бөлшектердің және солардан құралған жүйелердің қозғалысымен өзара әсердің теориясы. Жылу шығару заңдылықтарын түсіндіру үшін М.Планк атомдар электромагниттік энергияны үздіксіз шығарып тұрмайды, оны жеке порциялармен – кванттар түрінде шығарады деп болжаған еді. Әр порцияның энергиясы E=һυ, мұндағы һ=6,63*10-34Дж*с - Планк тұрақтысы, υ-жарық жиілігі. Планк ашқан жаңалықтан кейін ең жаңа және терең физикалық теория-кванттық теория дами бастады.Барлық микобөлшектерде болатын өзгерістер квант заңдарына бағынады. Жарық табиғаты жөнінде кванттық ұғымдарды дамытудағы маңызды қадамды. Г.Герц жасаған және орыс физигі А.Г.Столетов мұқият зерттеп тамаша құбылысты қарастырудан басатады. Бұл құбылыс сыртқы және iшкi фотоэффект деп екiге бөлiнедi. Жарық фотондарының әсерiнен заттардан электрондардың ұшып шығу құбылысын сыртқы фотоэффект деп, ал жартылай өткiзгiштер мен диэлектриктерге жарықпен әсер етенде олардың атомдарынан электрондар босанып шығады да, э.қ.к пайда болады, оны iшкi фотоэффект деп атайды. Столетов тәжрибелері. Мырыш плстинаны электрометрге қосып, оны оң зарядьтап электр доғасыменен жарықтандырады. Бұл кезде электрометр разрядталмауы немесе разрядталу шапшаңдығының өзгермеуі байқалады. Егер пластинаны теріс зарядтап оны электр доғасымен жарықтандырғанда электрометрдің шапшаң разрядталатыны байқалды. Жарық электрондарды плстинаның бетінен ыршытып шығарады. Бірақ жарық ағынының жолына әдеттегі шыныны қойсақ, қаншалықты интенсивті жарық ағынын жібергенімен, теріс зарядталған плсатина электрондарын жоғалтпайды. Шынының ультракүлгін сәулелерді жұтатыны белгілі болғандықтан, бұл тәжрибеден фотоэффект тудыратын спектрдің ультракүлгін бөлігі деген қорытынды жасауға болады. жүктеу/скачать 3,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|