Лабораториялық оқуға арналған объектілер: түйежоңышқа, аткаштан
Бөліп шығару: 1 г ұсақталған шикізатқа 20 мл 70-95 % этил спиртін қосады, кері тоңазытқышпен қыздыра отырып 30-40 минуттай экстаркциялайды, фильтрлейді. Сапалық реакция жүргізу үшін 2-3 мл сығынды алады.
Жабдықтар: колба, пробиркалар, воронкалар, фильтрлі қағаз, электрлі плита, су моншасы, кері тоңазытқыш, пипеткалар,
Сары түске боялады. 5-6 тамшы жаңа дайындалған Кутачек бойынша Паули реактивін қосқанда қоңыр-қызыл түстен шие түске дейін боялады (окси-, метоксикумариндер)
10 тамшы 10 % метанодағы күйдіргіш калий ерітіндісін қосып, 5 мин су моншасында қыздырады және 10 % хлорлы сутек ерітіндісімен қышқыл реакцияға дейін бейтараптайды
Бұлдырланады немесе тұнба пайда болады (кумариндердің көпшілігі)
Пиридин, 0,1 н натрий гидроксид ерітіндісі, көк бромтимолдың спирттегі ерітіндісі
1-3 мл пиридин, кейін 1-3 мл 0,1 н натрий гидроксид ерітіндісін қосады. 1-3 тамшы көк бромтимолдың спирттегі ерітіндісінің қатысуында
Сары түстен жасыл түске ауысады (дикумариндер, оксикумариндер)
1 % темір тотығы хлоридінің спирттегі ерітіндісі
1-3 тамшы 1 % темір тотығы хлоридінің спирттегі ерітіндісін қосады
Әртүрлі түс пайда болады (кумаринлер мен изокумариндер үшін), көк-күлгін түс (дикумарин)
Драгендорф
3-5 тамшы Драгендорф реактивін қосады немесе 1 % йод
Қоңыр түс немесе тұнба пайда болады
0,1 н натрий гидроксид ерітіндісі, диазосульфоқышқыл ерітіндісі, мұз
2-3 мл 0,1 н натрий гидроксид ерітіндісі қосып су моншасында (60-700С) 5 мин қыздырады, мұзда тез суытады да 2 мл жаңа дайындалған диазосульфоқышқыл ерітіндісін қосады
Сары түс пайда болады, 1-3 мл сірке қышқылын қосқанда күлгін-қызыл түске өзгереді (кумариндерден фурокумариндердің өзгешілігі)
Сандық талдау ХІ том МФ
6. Пәнді оқытудың соңғы нәтижелеріне қол жеткізу деңгейін бағалауға арналған бақылау түрлері:Ауызша сұрау. Хаттаманы тексеру. Тест тапсырмалары.
7. Әдебиеттер: негізгі: 1.Патсаев, А. К. Химия природных лекарственных веществ : учебник / А. К. Патсаев, Г. А. Туребекова, К. Дж. Кучербаев. - Шымкент : Әлем, 2016. - 192 с.
2.Дәрілік өсімдік шикізаттарын фармакогностикалық талдау. Оқу құралы/ Орынбасарова К.К.-Шымкент, 2016
3.Табиғи дәрілік заттардың химиясы : оқулық / Ә. Қ. Патсаев. - Шымкент:Әлем,2016. -188 бет с.
4.Орынбасарова К. К. Дәрілік өсімдік шикізаттарын фармакогностикалық талдау : оқу құралы / К. К. Орынбасарова. - Алматы : ЭСПИ, 2021. - 308 бет.c.
5.Тоқсанбаева Ж. С. Фармакогнозия. Т.1 : оқулық / Ж. С. Тоқсанбаева, Т. С. Серікбаева, К. К. Патсаева. - Алматы : ЭСПИ, 2021. - 252 бет. c.
6.Тоқсанбаева Ж. С. Фармакогнозия. Т.2 : оқулық / Ж. С. Тоқсанбаева, Т. С. Серікбаева, К. К. Патсаева. - Алматы : ЭСПИ, 2021. - 264 бет c.
Қосымша: 1.Айдарбаева, Д. К. Растительные ресурсы Казахстана и их рациональное использование [Текст] : учебное пособие / Д. К. Айдарбаева. - 2-е изд. - Караганда : АҚНҰР, 2019. - 194 с
