Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар ман­ПВ» бас па сы, 2018. 304 б


IV Па рал лель жал ған ған өт кіз гіш тер де гі



Pdf көрінісі
бет109/199
Дата18.10.2023
өлшемі13,17 Mb.
#117933
түріКнига
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   199
IV Па рал лель жал ған ған өт кіз гіш тер де гі
ток кү ші, кер неу жә не ке дер гі 
Бар лық па рал лель жал ған ған өт кіз гіш тер екі 
түй ін ге қо сыл ған. Олар үшін по тен циал дар ай ы­
ры мы бір мән ге ие:
U

1
– 
2
не ме се 
U

U
1

U
2
...
U
n

1
– 
2
.
Тап­сыр­ма
ір­ е ­ т­кі ­і ­тер­ ің­ ал­пы­
ке­ ер­ісі­ ­ ­
1
­ ­ ­бо­ла­ты-
нын­ ­лел­ ең­ ер ­м н­ а­ғы­
­ ­ т­кі ­і ­тер­ ің­ ал­пы­
ке­ ер­і­сі ­
­
­бір­ т­кі ­і ­тің­
ке­ ер­і­сі ­ ­ ­ т­кі ­і ­тер­са­ны
I
I
1
I
2
I
3
I
n
R
1
R
2
R
3
R
n
1
1
113-су­рет.­
Өт кіз гіш тер ді
па рал лель жал ға у
Өз­тәжірибең
а­рал­лел ­ ал­ғау­ аң­ а­ры­ның­орын­ а­ла­тын­ы­на­к ­ ет­кі­ ің­ ер ­ ок­к ­ і­нен ­кілт­тен ­екі­
па­рал­лел ­ ал­ғанған­ре­ с­тор­мен­ ол ­тметр­ ен­т ­ра­тын­ті ­бек­қ ­рас­ты­рың­ ар і ­бек­тің­
тар­мақ­та­рын­ а­ғы­ ­не­тар­мақ­тал­ма­ған­б ­лі­ін­ е­і­ток­к ­ ін­ л­ еу­ ін­ ­ам­пер­метр­ і­
па ­ а­ла­ның­ ар
 
су р т
А
1
R
1
V
R
2
I
1
I
I
2
N
M
А
А
2
114-су­рет.­
а рал лель жал ған ған өт кіз гіш тер де гі ток кү шін өл шеу
АА
АААААААААААААА
РМ
ал­ғау
рал­лел
ал­ғанған
ар­мақ­та­рын­ а­ғы
­не
а­ла­ның­ ар
су р т
А
U
U
2
2
U
U
U
А
тәжірибең
ал­ғау аң­ а­ры­ның
ал­ғанған ре­ с­тор
­не тар­мақ­тал­ма­ған
А
Н
U
U
=
=
1
1


2
2
...
...
U
U
n
n
=
=
Н
Н
-
П
кіз
кіз
гіш
гіш
тер
тер
дер
дер
гі 
гі 
л ған ған
л ған ған
өт 
өт 
кіз гіш тер
кіз гіш тер
по тен циал дар
по тен циал дар
В
кіз гіш тер де гі
кіз гіш тер де гі
со ға ды.
со ға ды.
тер
тер
де
де
гі 
гі 
б
түй 
түй 
ін
ін
кіз гіш тер дің
кіз гіш тер дің
е зін де
е зін де
бар
бар
лық
лық
бар
бар
бар
ла ды.
ла ды.
кіз гіш тер де гі
кіз гіш тер де гі
б
ке­ ер­і­сі
ке­ ер­і­сі
бббббббббббббб
а
ін
ін
а
ір­ е
ке­ ер­ісі
нын
­лел­ ең­ ер
т­кі ­і ­тер­ ің
е­ ер­і­сі
аа
сс
Тап­сыр­ма
ір­ е
т­кі ­і ­тер­ ің
е­ ер­ісі
с
ппа
е дер гі сі не
е дер гі сі не
оның
оның
ұш 
ұш 
та рын­
та рын­
с
е дер гі сі не
е дер гі сі не
т
т
у ра
у ра
т
тт
ы
күшінің
күшінің
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


166
Тіз бек тің тар мақ тал ма ған бө лі гін де гі ток кү ші тар мақ тал ған бө лік те гі 
өткізгіштердің ток күш те рі нің қо сын ды сы на тең:
I

I
1
I
2
...
I
n
.
Соң ғы тең деу ді тіз бек бө лі гі не ар нал ған Ом за ңын қол да нып жа за мыз:
U
R
U
R
U
R
U
R
n
=
+
+ +
1
2
...
Кер неу дің мә нін қыс қар та мыз, сон да жал пы ке дер гі нің па рал лель жал­
ған ған сым дар дың ке дер гі сі мен бай ла ны сы шы ға ды:
1
1
1
1
1
2
R
R
R
R
n
=
+
+ +
...
Тіз бек тің тар мақ тал ған бө лі гін де гі өт кіз гіш тер ге ток кү ші өт кіз гіш тер дің 
ке дер гі сі не ту ра про пор цио нал та ра ла ды.
Бұл қа ты нас ты Ом за ңы не гі зін де жә не па рал лель жал ған ған бар лық өт кіз­
гіш тер де гі кер неу бір дей бол ған жағ дай да оңай алу ға бо ла ды:
U
1

U
2
.
I
1
R
1

I
2
R
2
.
Де мек:
I
I
R
R
1
2
2
1
=
.
Тар мақ тал ған тіз бек тің ке дер гі сі арт қан сай ын он да ғы ток кү ші азая тү се ді.
V Па рал лель жал ған ған екі өт кіз гіш тің ке дер гі сін анық тау 
Екі өт кіз гіш тің ке дер гі сін анық тау үшін жо ға ры да алын ған фор му ла ның 
екі қо сыл ғы шын ал сақ жет кі лік ті:
1
1
1
1
2
R
R
R
=
+
.
Ор тақ бөл гіш ті жа за мыз, қо сым ша кө бейт кіш тер ді анық тап, мы на дай 
нә ти же ала мыз:
1
2
1
1
2
R
R
R
R R
=
+
.
Есеп теу фор му ла сын алу үшін екі бө лшекті де төң ке ре міз:
R
R R
R
R
=
+
1
2
1
2
.
Тап­сыр­ма
­ Жал­пы­ке­ ер­і­ні­есеп­теу­е­ар­нал­ған­ ор­му­ла­ны­па ­ а­ла­нып ­па­рал­лел ­ ал­ғанған­
бір­ е ­ре­ с­тор­лар­ ың­ ал­пы­ке­ ер­ісі­
R
R
n
=
1
­бо­ла­ты­нын­ ­лел­ ең­ ер
­ т­кі ­і ­тер­ ің­ ал­ғану­ын­с ­пат­та ­тын­ а­ма­лар­ ың­са­лыс­тыр­ма­лы­кес­те­сін­қ ­раң­ ар
А
166
166
А
т­кі ­і ­тер­ ің
АААААААААААААА
РР
Тап­сыр­ма
Жал­пы ке­ ер­і­ні
бір­ е
РРР
РР
РР
РРМ
Есеп теу
Есеп теу
М
Тап­сыр­ма
М
А
Есеп теу
Есеп теу
фор му ла сын
фор му ла сын
Н
гіш ті
гіш ті
жа 
жа 
за мыз,
за мыз,
-
П
ған екі өт
ған екі өт
кіз
кіз
гіш
гіш
е дер гі сін
е дер гі сін
анық 
анық 
тау
тау
жет кі лік ті:
жет кі лік ті:
1
1
1
1
В
В
I
I
R
R
1
1
2
2
I
II
1
1
R
R
R
=
=
е дер гі сі
е дер гі сі
ар
ар
т қан
т қан
с
с
ай ын
ай ын
с
сс
тің ке
тің ке
б
U
U
2
2
U
U
U
.
.
I
I
2
2
I
II
R
R
2
2
.
.
а
рал лель
рал лель
алу ға
алу ға
бо ла ды:
бо ла ды:
с
т
т
ок
ок
кү 
кү 
жа
жа
л ған ған
л ған ған
бо ла ды:
бо ла ды:
п
ші
ші
өт 
өт 
а
па 
па 
рал лель
рал лель
па 
па 
па 
с
жа за мыз:
жа за мыз:
ы
лік те гі
лік те гі
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


167
Ал ғаш қы фор му ла да ғы қо сыл ғыш тар дың 
са ны тіз бек ке жал ған ған өт кіз гіш тер дің са ны мен 
анық тала ды.
VI Өт кіз гіш тер ді ара лас жал ға уды есеп теу 
Өт кіз гіш тер ді ара лас жал ға у ды есеп теу ді тіз­
бек тей не ме се па рал лель жал ға у ға кө шу ге мүм­
кін дік бе ре тін тіз бек бө лі гі нен бас тау ке рек (115, 
116­су рет тер).
R
1
R
2
R
R
1
R
2
R
3
R
4
R
4
R
1
R
1
R
2
R
2
R
3
R
4
115-су­рет.­
Тіз бек тей жал ғау ға
эк ви ва ле нт ті ара лас жал ға у
116-су­рет.­
а рал лель жал ға у ға
эк ви ва ле нт ті ара лас жал ға у 
ЕСЕП ШЫ ҒА РУ ҮЛ ГІ СІ
Ке дер гі сі 6 Ом бо ла тын ав то көліктің тұ тан ды ру тіз бе гі мен 1,5 Ом жа рық­
тан ды ру тіз бе гі ге не ра тор ға па рал лель қо сыл ған. Егер тұ тан ды ру тіз бе гін де 
2 А ток бол са, он да жа рық тан ды ру тұ ты на тын ток шамасын анықтаңдар.
Бе­ріл­ге­ні:
R
1
= 6 Ом
R
2
= 1,5 Ом
I
1
= 2 А
е­шуі:­
па рал лель жал ға у ке зін де тіз бек тің ұш та рын да ғы 
по тен циал дар ай ыры мы бір дей: 
U
1

U
2
.
Ом за ңы не гі зін де: 
U
1

I
1
R
1

U
2

I
2
R
2
.
Де мек: 
I R
I R
I
I R
R
I
1 1
2
2
2
1 1
2
2
2
6
1 5
8
=
=
=

=
,
.
,
.
A
Îì
Îì
À
­Жа­уа­бы:­
I

= 8 А.
I
2
– ?
Тап­сыр­ма
р­ке­ ер­і­нің­м ­нін­ ­ м-­ға­
тең­ еп­алып ­
­
-су-
рет­тер­ е­к р­се­тіл­ен­ т­кі -
і ­тер­ ің­ ал­пы­ке­ ер­і­сін­
анық­таң­ ар
Жауабы­қандай
 
л т паралл л ал ау 
д т
т рд алпы д р с
д р д
д а б лады
 
л т д р с п т рмыста т
т рд паралл л ал ау б р қ лда ылады
АА
д а
л т
АА
А
ААААААААААААААААА
Р
Р
Р
Жауабы қандай
л т
а б лады
Р
РР
Р
РР
М
МММ
М
Де мек:
Де мек:
­Жа­уа­бы:
­Жа­уа­бы:
М
А
А
е­
е­
шуі:
шуі:
по
по
тен циал дар
тен циал дар
Ом
Ом
А
за ңы
за ңы
не гі зін де:
не гі зін де:
Де мек:
Де мек:
Н
ла тын
ла тын
е не ра тор ға
е не ра тор ға
он да
он да
жа рық тан ды ру
жа рық тан ды ру
шуі:
шуі:
па рал лель
па рал лель
тен циал дар
тен циал дар
-
то көліктің
то көліктің
па 
па 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   199




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет