166
Тіз бек тің тар мақ тал ма ған бө лі гін де гі ток кү ші тар мақ тал ған
бө лік те гі
өткізгіштердің ток күш те рі нің қо сын ды сы на тең:
I
=
I
1
I
2
...
I
n
.
Соң ғы тең деу ді тіз бек бө лі гі не ар нал ған Ом за ңын қол да нып жа за мыз:
U
R
U
R
U
R
U
R
n
=
+
+ +
1
2
...
Кер неу дің мә нін қыс қар та мыз, сон да жал пы ке дер гі нің па рал лель жал
ған ған сым дар дың ке дер гі сі мен бай ла ны сы шы ға ды:
1
1
1
1
1
2
R
R
R
R
n
=
+
+ +
...
Тіз бек тің тар мақ тал ған бө лі гін де гі өт кіз гіш тер ге ток кү ші өт кіз гіш тер дің
ке дер гі сі не ту ра про пор цио нал та ра ла ды.
Бұл қа ты нас ты Ом за ңы не гі зін де жә не па рал лель жал ған ған бар лық өт кіз
гіш тер де гі кер неу бір дей бол ған жағ дай да оңай алу ға бо ла ды:
U
1
=
U
2
.
I
1
R
1
=
I
2
R
2
.
Де мек:
I
I
R
R
1
2
2
1
=
.
Тар мақ тал ған тіз бек тің ке дер гі сі арт қан сай ын он да ғы ток кү ші азая тү се ді.
V Па рал лель жал ған ған екі өт кіз гіш тің ке дер гі сін анық тау
Екі өт кіз гіш тің ке дер гі сін анық тау үшін жо ға ры да алын ған фор му ла ның
екі қо сыл ғы шын ал сақ жет кі лік ті:
1
1
1
1
2
R
R
R
=
+
.
Ор тақ
бөл гіш ті жа за мыз, қо сым ша кө бейт кіш тер ді анық тап, мы на дай
нә ти же ала мыз:
1
2
1
1
2
R
R
R
R R
=
+
.
Есеп теу фор му ла сын алу үшін екі бө лшекті де төң ке ре міз:
R
R R
R
R
=
+
1
2
1
2
.
Тапсырма
Жалпыке ерініесептеуеарналған ормуланыпа аланып параллел алғанған
бір е ре сторлар ың алпыке ерісі
R
R
n
=
1
болатынын лел ең ер
ткі і тер ің алғануынс патта тын амалар ыңсалыстырмалыкестесінқ раң ар
А
166
166
А
ткі і тер ің
АААААААААААААА
РР
Тапсырма
Жалпы ке еріні
бір е
РРР
РР
РР
РРМ
Есеп теу
Есеп теу
М
Тапсырма
М
А
Есеп теу
Есеп теу
фор му ла сын
фор му ла сын
Н
гіш ті
гіш ті
жа
жа
за мыз,
за мыз,
-
П
ған екі өт
ған екі өт
кіз
кіз
гіш
гіш
е дер гі сін
е дер гі сін
анық
анық
тау
тау
жет кі лік ті:
жет кі лік ті:
1
1
1
1
В
В
I
I
R
R
1
1
2
2
I
II
1
1
R
R
R
=
=
е дер гі сі
е дер гі сі
ар
ар
т қан
т қан
с
с
ай ын
ай ын
с
сс
тің ке
тің ке
б
U
U
2
2
U
U
U
.
.
I
I
2
2
I
II
R
R
2
2
.
.
а
рал лель
рал лель
алу ға
алу ға
бо ла ды:
бо ла ды:
с
т
т
ок
ок
кү
кү
жа
жа
л ған ған
л ған ған
бо ла ды:
бо ла ды:
п
ші
ші
өт
өт
а
па
па
рал лель
рал лель
па
па
па
с
жа за мыз:
жа за мыз:
ы
лік те гі
лік те гі
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
167
Ал ғаш қы фор му ла да ғы
қо сыл ғыш тар дың
са ны тіз бек ке жал ған ған өт кіз гіш тер дің са ны мен
анық тала ды.
VI Өт кіз гіш тер ді ара лас жал ға уды есеп теу
Өт кіз гіш тер ді ара лас жал ға у ды есеп теу ді тіз
бек тей не ме се па рал лель жал ға у ға кө шу ге мүм
кін дік бе ре тін тіз бек бө лі гі нен бас тау ке рек (115,
116су рет тер).
R
1
R
2
R
R
1
R
2
R
3
R
4
R
4
R
1
R
1
R
2
R
2
R
3
R
4
115-сурет.
Тіз бек тей жал ғау ға
эк ви ва ле нт ті ара лас жал ға у
116-сурет.
а рал лель жал ға у ға
эк ви ва ле нт ті ара лас жал ға у
ЕСЕП ШЫ ҒА РУ ҮЛ ГІ СІ
Ке дер гі сі 6 Ом бо ла тын ав то көліктің тұ тан ды ру тіз бе гі мен 1,5 Ом жа рық
тан ды ру тіз бе гі ге не ра тор ға па рал лель қо сыл ған. Егер тұ тан ды ру тіз бе гін де
2
А ток бол са, он да жа рық тан ды ру тұ ты на тын ток шамасын анықтаңдар.
Берілгені:
R
1
= 6 Ом
R
2
= 1,5 Ом
I
1
= 2 А
ешуі:
па рал лель жал ға у ке зін де тіз бек тің ұш та рын да ғы
по тен циал дар ай ыры мы бір дей:
U
1
=
U
2
.
Ом за ңы не гі зін де:
U
1
=
I
1
R
1
,
U
2
=
I
2
R
2
.
Де мек:
I R
I R
I
I R
R
I
1 1
2
2
2
1 1
2
2
2
6
1 5
8
=
=
=
⋅
=
,
.
,
.
A
Îì
Îì
À
Жауабы:
I
2
= 8 А.
I
2
– ?
Тапсырма
рке ерініңм нін м-ға
тең епалып
-су-
реттер ек рсетілен ткі -
і тер ің алпыке ерісін
анықтаң ар
Жауабықандай
л т паралл л ал ау
д т
т рд алпы д р с
д р д
д а б лады
л т д р с п т рмыста т
т рд паралл л ал ау б р қ лда ылады
АА
д а
л т
АА
А
ААААААААААААААААА
Р
Р
Р
Жауабы қандай
л т
а б лады
Р
РР
Р
РР
М
МММ
М
Де мек:
Де мек:
Жауабы:
Жауабы:
М
А
А
е
е
шуі:
шуі:
по
по
тен циал дар
тен циал дар
Ом
Ом
А
за ңы
за ңы
не гі зін де:
не гі зін де:
Де мек:
Де мек:
Н
ла тын
ла тын
е не ра тор ға
е не ра тор ға
он да
он да
жа рық тан ды ру
жа рық тан ды ру
шуі:
шуі:
па рал лель
па рал лель
тен циал дар
тен циал дар
-
то
көліктің
то көліктің
па
па
Достарыңызбен бөлісу: