Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар ман­ПВ» бас па сы, 2018. 304 б


А Әр түр лі Әр түр лі эк эк с пе ри ме нт тік с пе ри ме нт тік Элект род та Элект род та Р



Pdf көрінісі
бет123/199
Дата18.10.2023
өлшемі13,17 Mb.
#117933
түріКнига
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   199
А
Әр түр лі
Әр түр лі
эк
эк
с пе ри ме нт тік
с пе ри ме нт тік
Элект род та
Элект род та
Р
ассасы,
ассасы,
Әр түр лі
Әр түр лі
с пе ри ме нт тік
с пе ри ме нт тік
М
лект род та
лект род та
мұн да ғы
мұн да ғы
k
k


э
э
лект рхи мия лық
лект рхи мия лық
ассасы,
ассасы,
q
q


элект ро лит
элект ро лит
А
лект рхи мия лық
лект рхи мия лық
Элект р хи мия лық
Элект р хи мия лық
экви 
экви 
ва лент
ва лент
лект род та
лект род та
бө лі нетін
бө лі нетін
зат 
зат 
Н
ас са сы
ас са сы
оның
оның
қы лы
қы лы
өте 
өте 
тін
тін
за 
за 
ряд қа
ряд қа
за 
за 
за 
лект рхи мия лық
лект рхи мия лық
эк 
эк 
-
на дай
на дай
те 
те 
гі не
гі не
П
ері 
ері 
тін ді
тін ді
ері 
ері 
тін ді ні
тін ді ні
т
т
әс
әс
ер
ер
ететін
ететін
қо 
қо 
В
тұнбаға
тұнбаға
айна
айна
қоз 
қоз 
ға ла тын
ға ла тын
ион­
ион­
л пы на
л пы на
к
к
ел ті ру
ел ті ру
үшін
үшін
тін ді
тін ді
қо
қо
су
су
к
к
о лы ғы мен
о лы ғы мен
б
тал дар да ғы
тал дар да ғы
лект ро­
лект ро­
орын
орын
а
а
у ыс­
у ыс­
а
аа
есінде
есінде
б
бб
ббббббббб
аааа
Өз
аа
аа
аааа
с
лектродтарда
лектродтарда
ак ция ның
ак ция ның
п
O
O


су
су
лектродтарда
лектродтарда
және
және
өнім 
өнім 
а
а
уын элек
бөл 
бөл 
с
с
уын элек-
ы
ері­
ері­
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


188
лект­ро­лиз­ де­ге­ні­міз­ ­ лект­ро­лит­ ар­қы­лы­ лектр­ то­гы­­ өткенде­
лект­род­тар­да­та­за­зат­тың­бө­лі­нуі.
Тұн ған зат тың мас са сын есеп теу фор му ла сы 
а ра дей за ңы 
деп атала ды:
m

k q
.
лект­ро­лиз­ке­зін­де­бө­лін­ген­зат­тың­мас­са­сы­ері­тін­ді­ар­қы­лы­өт­кен­
за­ряд­қа­ту­ра­про­пор­ ио­нал.
 =
· 
 
екенін ескере отырып, Фарадей заңын былай жазуға болады:
m

k It
.
мұн да ғы 
m
бө лін ген зат тың мас са сы, 
I
элект ро лит ері тін ді сін де гі ток кү ші, 
t
тіз бек тің жұ мыс іс теу уа қы ты.
IV Анод ері тін ді сінде жүретін элект ро лиз 
Анод тың элект ро лит те еруі жү ре тін элект ро лиз 
тә жі ри бе де ке ңі нен қол да ны ла ды. Бұл жағ дай да 
ка тод та та за зат бө лі не ді. Элект ро лит ре тін де анод 
жа сал ған ме тал дың тұ зы қол да ныла ды.
Та за мыс алу үшін электролиттік ван на ға 
та за мыс тан тұ ра тын ка тод ты жә не та за емес 
мыс тан (құ ра мын да арылу ға ти іс қос па сы бар) 
тұ ра тын анод ты ор на та ды (134­су рет). Ыдыс ты 
то тияйын (мыс ку по ро сы) ері тін ді сі мен то лты­
ра мыз. Мыс ион да ры Cu
2
ка тод пен түй іс кен 
кез де, мыс тың бей та рап атом да ры на ай на ла ды 
да, оның бе тін де тұ на ды. O
4
2– 
те ріс ион да ры
анод та ғы мыс тың ион да рын тар та ды, сөйт іп 
анод тың еріп ке туі не мүм кін дік жа сай ды. Мыс
ион да рының са ны анод то лы ғы мен еріп кет пе­
йін ше, бү кіл про цесс бойы тұ рақ ты бо лып 
қа ла ды.
V Галь ва нос те гия 
Бұй ым ды ме тал дың жұ қа қа ба ты мен қап тау 
әді сі нің не гі зін де анод ері тін ді сінде жүретін 
элект ро лиз жа тыр. Бұл әдіс 
галь ва нос те гия 
деп 
атала ды. Галь ва ни ка лық ван на ға ка тод тың ор­
ны на ме тал мен қап тал уы тиіс зат ор на ты ла ды. 
Анод тың ор ны на бұй ым ды қап тау ға ар нал ған ме талл плас ти на – ни кель, 
кү міс, ал тын, хром ор на ты ла ды. Қап тау да ғы не гіз гі мақ сат – бұ йым ды кор­
ро зия дан қор ғау. 
Кор ро зия деп зат тың сырт қы ор та ның әсе рі нен бұ зы лу ын 
ай та ды
, мы са лы ар тық ыл ғал ды лық тың әсері нен те мір ді тат ба са ды. 135­су­
рет те ав токөлік ку зо вын мы рыш тау про це сі бей не лен ген.
-
S O
4
C u
C u S O
4
C u
C u
134-су­рет.­
Мыс ты та за лау
про це сі
135-су­рет.
 Ма ши на кор пу сы ның
кор ро зия ға қар сы қап та луы
А
188
188
ро зия дан
ро зия дан
ай 
ай 
та ды
та ды
рет те
рет те
ав токөлік
ав токөлік
Р
ны 
ны 
на
на
Ано
Ано
д тың
д тың
кү 
кү 
міс,
міс,
а
а
л тын,
л тын,
ро зия дан
ро зия дан
та ды
та ды
М
Бұй ым ды
Бұй ым ды
не 
не 
гі зін де
гі зін де
лект ро лиз
лект ро лиз
жа
жа
тыр.
тыр.
жа
жа
жа
тала ды.
тала ды.
Г
Г
аль ва ни ка лық
аль ва ни ка лық
ме 
ме 
тал мен
тал мен
ор 
ор 
ны на
ны на
А
нос
нос
те
те
гия 
гия 
Бұй ым ды
Бұй ым ды
ме 
ме 
тал дың
тал дың
гі зін де
гі зін де
ано
ано
тыр.
тыр.
Бұл
Бұл
Н
е туі не
е туі не
мүм 
мүм 
ано
ано
д
д
т
т
о лы ғы мен
о лы ғы мен
про 
про 
цесс
цесс
бойы
бойы
-
кін дік
кін дік
о лы ғы мен
о лы ғы мен
П
ка тод пен
ка тод пен
том да ры на
том да ры на
на ды.
на ды.
O
O
4
4
2–
2–
те ріс
те ріс
да рын
да рын
т
т
ар та ды,
ар та ды,
кін дік
кін дік
жа 
жа 
В
қо
қо
с па сы
с па сы
су рет).
су рет).
Ыдыс 
Ыдыс 
тін ді сі мен
тін ді сі мен
т
т
о лты­
о лты­
ка тод пен
ка тод пен
түй 
түй 
ай 
ай 
б
тін де
тін де
ано
ано
лектролиттік
лектролиттік
в
в
ан на ға
ан на ға
еме
еме
с
с
бар)
бар)
б
б
а
дай да
дай да
ано
ано
д
д
а
аа
с
сссс
C u
C u
с
п
тін ді сін де гі
тін ді сін де гі
а
болады:
болады:
тін ді сін де гі
тін ді сін де гі
с
атала ды:
атала ды:
қы­лы
қы­лы
өт­
өт­
кен
кен
ы
енде
енде
атала ды:
атала ды:
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


189
ЕСЕП ШЫ ҒА РУ ҮЛ ГІ СІ
Егер ток кү ші 60 А бол са, ау да ны 0,036 м
2
бөл шек ті қа лың ды ғы 50 мкм 
хром мен қап тау үшін қан ша уа қыт ке рек?
Хром ның ты ғыз ды ғы 7200 кг/м
3
.
Бе­ріл­ге­ні:­
h
= 50 мкм
S
= 0,036 м
2
I
= 60 А
= 7200 кг/м
3
k
= 0,18 · 10
–6
кг/Кл
ХБЖ
50 · 10
–6
м
е­шуі:­
Элект ро лиз ке зін де бө лін ген 
зат тың мас са сы Фа ра дей за ңы мен анық­
тала ды: 
m

k It
(1).
Зат тың ты ғыз ды ғы мен қап тау дың кө ле мі 
ар қы лы мас са ны өр нек тей міз: 
m

 
(2).
(1) және (2) тең дік тің оң жақ та рын те ңес­
ті ріп, 
 
уа қыт ты есеп теу фор му ла сын 
өрнектеп ала мыз:
k It

;
 
t
kIt
Sh
t
Sh
kI
:
;
.
=
=
r
r
Уа қыт тың мә нін есеп тей міз:
t
=





=
=


7200
0 036
50 10
0 18 10
60
1200
20
3
2
6
6
êã
ì
ì
ì
êã
Êë
À
ñ
ìèí
,
,
.
­Жа­уа­бы:
 = 
20 мин.

Ба қы лау сұ рақ та ры
1. Элект ро лит де ге ні міз не? Элект ро лит тер де қан дай бөл шек тер не гіз гі за ряд та сы-
мал дау шы лар бо лып та бы ла ды?
2. Элект ро лит тік дис со циа ция де ге ні міз не?
Жауабы­қандай
л с д а ды бар л т р л л т ақ уақыт л т р л т р т д с а ар
туды қа т т п д
 
 л т л т р л т т л тр т ы 
 с ақ т р ма ды
 
 л т қ р ақ ал а л м т а рам ды лық м р м а б ла ды ыр ты а 
қа рап ы а рам сы б лып қал а ы қа ла а ық та ала мы Ол қа с т т
бас тап б ыла бас та ды да ы дау с т
 б м с қ л да ыс қа б р л с т т
бас тап па
А
А
2. Элект
Р
Р
қылау сұ
1. Электро
малдау
Элект
М
М
М
лау сұрақта
М
А
А
А
Н
Н
-
П
ПП
ті ріп,
ті ріп,
өрнек
өрнек
теп
теп
өрнек
өрнек
өрнек
k It
k It
=
=
В
тала ды:
тала ды:
Зат тың
Зат тың
ты ғыз ды ғы
ты ғыз ды ғы
ар 
ар 
қы лы
қы лы
мас са ны
мас са ны
(1)
(1)
және
және
(2)
(2)
ті ріп,
ті ріп,
уа қыт ты
уа қыт ты
б
шуі:
шуі:
Элект ро лиз
Элект ро лиз
мас са сы
мас са сы
Фа ра дей
Фа ра дей
k It
k It
(1).
(1).
а
Элект ро лиз
Элект ро лиз
ке зін де
ке зін де
с
шек ті
шек ті
қа
қа
лың ды ғы
лың ды ғы
п
п
аа
с т т
б р л 
с т т
сс
ыр ты а
с т т
с т т
ыы
а ар
ыы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


190
3. Қан дай про цес ті элект ро лиз деп атай ды?
4. Элект р хи мия лық эк ви ва лент не ні анық тай ды?
5. Элект ро лиз ге ар нал ған Фа ра дей за ңын тұжырымдаңдар.
6. Галь ва нос те гия қан дай қыз мет ат қа ра ды?


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   199




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет