Оқу лық/ Н. А. Закирова, Р. Р. Аширов Ас та на: «Ар манПВ» бас па сы, 2018. 304 б
А 90 90 бұ бұ ж ж ер де гі ер де гі ле ді. ле ді. Р
жүктеу/скачать 13,17 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 54-сурет. Ай да ат мос фе ра жоқ 55-сурет.
- 56-сурет. Шол пан ның ат мос фе ра сын да би ік те ген сай ын қы сым мен тем пе ра ту ра ның өз ге руі А 56-сурет. 56-сурет.
- 57-сурет. Марс тың си ре тіл ген ат мос фе ра сы Ба қы лау сұ рақ та ры
- Шы ғар ма шы лық тап сыр ма
- § 15. Жы лулық қоз ғалт қыш та р I Жы лулық қоз ғалт қы ш және оның жұ мыс іс теу прин ци пі
- Қыздырғыш T 1 Суытқыш T 2 Жұмыс тықдене Жұмыс Жылу Жылу
| А
90 90 бұ бұ ж ж ер де гі ер де гі ле ді. ле ді. Р т мос фе ра ның т мос фе ра ның 120–130 120–130 ºС ºС дей дей ін ін с с ал қын дай ды. ал қын дай ды. бұ бұ лай лай құ құ бы лу ы бы лу ы ер де гі ер де гі М ы лы ы лы т мос фе ра ның т мос фе ра ның ңіз дер дің ңіз дер дің де де бо бо луы луы л ма са, л ма са, те те ңіз дер ңіз дер т мос фе ра ның т мос фе ра ның ºС ºС ге ге А рі не ді. рі не ді. VII VII л жам мен л жам мен ры ғы рақ ры ғы рақ дақ дақ тар ды тар ды ы лы ы лы х х ор ват ор ват аст аст ро но мы ро но мы т мос фе ра ның т мос фе ра ның ж ж бо бо луы луы Н не ле рін де гі не ле рін де гі б б е тін де е тін де Н әр әр түр лі түр лі VII VII ға ға сыр дан сыр дан л жам мен л жам мен бұл бұл - ғы ғы зер зер П пат тайт ын пат тайт ын мо ди на ми ка лық мо ди на ми ка лық па па ра ме тр лер ра ме тр лер па па па лем, лем, тем тем пе ра ту ра пе ра ту ра сін де гі сін де гі Ж Ж зер зер т теу т теу В лық жағдайлар лық жағдайлар пат тайт ын пат тайт ын па па ра ме тр ра ме тр па па па ра ме тр лер ра ме тр лер б қа қа зір гі зір гі за за ман ман зер зер т теу де т теу де не не гіз гі гіз гі а а мов тың а мов тың мы ту мы ту мо мо де лін де лін ман ман с тұ тұ жы рым ға жы рым ға т т у ра лы у ра лы тұ тұ а мов тың а мов тың әлем әлем де лін де лін п тұжырымдам тұжырымдам тер тер мо ди на ми ка ның мо ди на ми ка ның тек тек тұй тұй ық тал ған ық тал ған жы рым ға жы рым ға а мән мән ге ге ры тын ды ға ры тын ды ға к к ел ген ел ген тұжырымдам тұжырымдам а сы ның а сы ның мо ди на ми ка ның мо ди на ми ка ның с гия ның гия ның жы жы лу лу мо ди на ми ка лық мо ди на ми ка лық те те пе пе тең тең ие ие бо бо ы ық тал ған ық тал ған гия сы на гия сы на лу лу Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 91 2. олпан. Ең ты ғыз ат мос фе ра Шол пан да (55су рет). Оның құ ра мын да 96% кө мір қыш қыл га зы жә не 4% азот бар. Оның бе тін де гі қы сым Жер де гі ат мос фе ра лық қы сым нан 90 есе көп. Бұлт та ры 80%дық кү кірт қыш қы лы ның ері тін ді сі нен тұ ра ды, олар пла не та ны ты ғыз орап жа тыр. Шол пан ның газ қа бық ша сы – ора сан зор оқ шау ла ғыш. Шол пан бе тін де гі тем пе ра ту ра 460 °Сден 470 ºСге дей ін же те ді жә не тәу лік тің қай уа қы ты екен ді гі не еш тәу ел ді емес (56су рет). 54-сурет. Ай да ат мос фе ра жоқ 55-сурет. Шол пан ның бе тін ат мос фе ра ның ты ғыз қа бат та ры бүр ке ме лей ді 10 0 20 0 30 0 40 0 5 0 0 6 0 0 7 0 0 8 0 0 0 0 9 0 10 емпература к кіртқы қылының тығы қабаты тропос ера к кіртқы қылынан қ рылғанб лт ысым ба р ік тік км 5 0 1 10 - 10 - 10 - 10 - 10 - 10 - 10 0 15 0 20 0 56-сурет. Шол пан ның ат мос фе ра сын да би ік те ген сай ын қы сым мен тем пе ра ту ра ның өз ге руі А 56-сурет. 56-сурет. РМ А А ік ік тік тік ік ікік 5 0 5 0 10 0 10 0 Н Н П П В В б б урет. урет. п п а ек ек ен ді гі не ен ді гі не а с қыш қыш л пан ның л пан ның тем тем пе ра ту ра пе ра ту ра ен ді гі не ен ді гі не еш еш ы ра мын да ра мын да ер де гі ер де гі қыш қыш қы қы л пан ның л пан ның Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 92 3. Марс. Марс тың ат мос фе ра сы си рек, оның бе тін де гі қы сым Жер дің ат мос фе ра лық қы сы мы ның 0,006сын ға на құ рай ды (57сурет). Оның құ ра мын ың 90%ы кө мір қыш қыл га зы, тек 4%ы ға на азот пен ар гон ға тие сі лі. От те гі жә не су буы 1%дан тө мен. Марс та ғы ор та ша тем пе ра ту ра –40 ºС. Жаз да пла не та ның күн діз гі бе ті 20 ºСге дей ін қы за ды. Қыс та ауа –125 ºСге дей ін сал қын дай ды. Си ре тіл ген ат мос фе ра жы лу ды ұс тап тұ ра ал май ды. Ат мос фе ра да су буы өте аз, бі рақ қы сым мен тем пе ра ту ра тө мен де ген де, ол қа ны ғу ға жа қын күйде болады да, бұлт қа ай на ла ды. Күн нің су ық уа қыт та рын да ой пат та рын тұ ман ба са ды. 1979 жы лы қыс та «Ви кинг2» қо ну ай ма ғын да жұ қа қа бат ты қар жау ған. а лым дар полюстық аумақтардағы қал пақ ша лар ды зерт те ді. Олар не гі зі нен қат ты күй де гі кө мір қыш қыл га зы – «құр ғақ мұз дан» тұ ра ды. 57-сурет. Марс тың си ре тіл ген ат мос фе ра сы Ба қы лау сұ рақ та ры 1. Тер мо ди на ми ка ның екін ші за ңын тұ жы рым даң дар. 2. Не лік тен екін ші рет ті мәң гі қоз ғалт қыш жа сау мүм кін емес? 3. Тер мо ди на ми ка лық па ра ме тр лер ге қан дай ша ма лар жа та ды? Шы ғар ма шы лық тап сыр ма 1. «Екін ші рет ті мәң гі қоз ғалт қыш үл гі ле рі нің құ ры лы сы мен жұ мыс іс теу прин- ци пі» деген тақырыпта хабарла ма дай ын даң дар. 2. Күн жүйе сін де гі пла не талар дың тер мо ди на ми ка лық па ра ме тр ле рі не са лыс- тыр ма лы тал дау жүр гі зің дер. Қай пла не та да ті рі ағ за лар бо луы мүм кін? А 92 92 А Р Р 1. 1. «Екін «Екін ци ци пі» деген тақырыпта хабарла пі» деген тақырыпта хабарла 2. 2. Күн Күн тыр тыр М М М М мо ғармашылық тап «Екін «Екін ші рет ші рет А А динамиканың екін тен екінші ретті мәң модинамикалық па Н Н Н тары Н ның екін - Марс тың Марс тың П П Марс тың Марс тың а а с мір қыш қыл мір қыш қыл с п нің нің п кинг кинг 2» 2» умақтардағы умақтардағы мір қыш қыл мір қыш қыл га га а тұ тұ ра ра тұ тұ тұ тө тө мен де ген де, мен де ген де, нің нің с с у ық у ық у у а қыт та а қыт та қо қо с тие тие пе ра ту ра пе ра ту ра –40 –40 уа уа –125 –125 ºС ºС ге ге а а л май ды. л май ды. ы ер дің ер дің құ құ ра ра құ құ құ тие тие сі лі. сі лі. ºС. ºС. Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 93 § 15. Жы лулық қоз ғалт қыш та р I Жы лулық қоз ғалт қы ш және оның жұ мыс іс теу прин ци пі Жы лулық қоз ғалт қыш та р газ дың іш кі энер гия сы ның бір бөлігін ме ха ни ка лық энер гия ға ай нал ды ра ды. Оларда қыз ған газдың кө ле мі ұл ғай ған кез де жұ мыс жа сау қа бі ле ті қол да ныла ды. Қоз ғалт қыш та ғы газ ды жұ мыстық де не деп атау ке лі сіл ген. Газ дан бас қа жұ мыстық де не ре тін де бу ды қол да на ды. Бар лық жы лулық қоз ғалт қыш та р қыз дыр ғыш тан, суыт қыш тан жә не жұ мыстық де не ден тұ ра ды (58 су рет). Қыз дыр ғыш пен жа нас қан да жұ мыстық де не нің іш кі энер гия сы ар та ды. Суыт қыш пен түй іс кен де жұ мыстық де не суи ды жә не сы ғы ла ды. Осы лай ша, қыз дыр ғыш пен жә не суыт қыш пен жы лу ал ма су ке зін де гі жұ мыстық де не нің ұл ғаюы жә не сы ғы луы нә ти же сін де жы лулық қоз ғалт қы ш жұ мыс жа сай ды. Қыздырғыш T 1 Суытқыш T 2 Жұмыс тықдене Жұмыс Жылу Жылу А Q 1 Q 2 58-сурет. Жы лулық қоз ғалт қы штың негізгі бөліктері Жы лулық қоз ғалт қы ш – газ дың не ме се бу дың іш кі энер гия сын ме ха ни ка лық энер гия ға ай нал ды ру ға ар нал ған құ рыл ғы. II Жы лулық қоз ғалт қыш та рдың түр ле рі Жы лулық қоз ғалт қыш та рдың құ ры лы сы әр түр лі. Қоз ғалт қыш тар пор шен ьді жә не тур би на лы болады. Пор шен ьді қоз ғалт қыш тар да газ ци ли ндр ішін де гі пор шен ьді қоз ға лыс қа кел ті ре ді, ал тур би на лы қоз ғалт қыш тар да оське бе кі тіл ген диск қоз ға лыс қа кел ті рі ле ді. Жа нар май дың жа ну ка ме ра сы ның ор на ла суы на бай ла ныс ты қоз ғалт қыш тар ды іш тен жә не сырт тан жа ну қоз ғалт қыш та ры деп бө ле ді. Егер жа нар май ци ли ндрдің ішін де жа на тын бол са, он да қоз ғалт қыш іш тен жа ну қоз ғалт қы шы деп атала ды (59су рет). Бұн дай қоз ғалт қыш тар ға бен зин ді қоз ғалт қыш тар, ди зель, реак тив ті қоз ғалт қыш тар, газ тур би на лары мы сал бо ла ала ды. Сырт тан жа ну қоз ғалт қыш та рын да жа нар май ци ли ндрдің сыр тын да жа на ды. Мұн дай қоз ғалт қыш тар ға бу мәшинесі, бу тур би на ла ры жа та ды (60су рет). Күтілетіннәтиже а ра ра ты қып с д р ы лу м л р д р ы т р л у с пат та ала сы дар бу тур б а сы м т а у қ алт қы ы ы мыс с т у пр п с пат та ала сы дар А тар, тар, Сыр Сыр т тан т тан Мұн Мұн дай дай Р тар ды тар ды іш іш ци ци ли ндрдің ли ндрдің шы шы деп деп а а тала ды тала ды а аа тар, тар, ди ди зель, зель, т тан т тан жа жа жүктеу/скачать 13,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|