Оқу құралы Қостанай 2016
жүктеу/скачать 368,75 Kb.
|
Суюндикова Ж.Т. Адам экологиясының негіздері
| Отбасының тұрақтылығы. Отбасы адам мен мемлекеттің және де басқа әлеуметтік топтардың арасында делдалдыққа кіреді. Қоғамдық тұрақтылықтың сақталуы, тарихи ұрпақтың жалғасуы, жеке тұлға мен қоғам дамуына отбасы толыққанды өзінің қызметтерін орындау шартында ғана мақсатына жетеді. Отбасы әлеуметтік-саяси өзгеріске кіргенде жаңа құндылықтарда және өзін ұстау қағидасын ең негізгі қалыптастыру институты болып табылады. Өкінішке орай, қиын әлеуметтік-экономикалық жағдай, қоғамның бөлігіндегі өмірлік бағдарды жоғалту, болып жатқан өзгерістерді адамдардың отбасылық құндылықтарын танытатын маңызды деформацияны таныту.
Заманауи Россия мен АҚШ отбасыларын әлеуметтік зерттеу осы елдердегі отбасы өмір жағдайының негізгі өзгешелік қатарларын анықтады. Оның ең біріншісі некеге дейінгі қатынасқа тап болды және жұбайын таңдауға. Россияда некеге тұруға шешім қабылдап, 50% әйелдер мен 65% ер адамдар отбасының беріктігіне нық сенімді; 15% әйелдер және 10% ер адамдар айырылысу болмайтынына сенімді; қалғандары бұған белгілі ой айтпайды. Америка 80 нен 90% дейінгі ер мен әйелдер некеге тұруға өзінің бақытты болашақ отбасына сенімді. Россияда некенің бұзылуы, мүмкін, таңдаған жарының сатысына байланысты екені айқын. Отбасының бірлігін сақтап орнату белгілі қарама-қайшылыққа байланысты емес. Зерттеушілердің ойынша Россияда АҚШ-қа қарағанда болашақ некеге деген жауапкершілік сезімі нашарлау. Россиялық жастар үшін неке негізінен ата-анасынан бөлек тұру мүмкіндігі, өзінің жеке пәтеріне ие болу мүмкіндігі. АҚШ-та – бұл отбасы бірлігін құруға бел байлаған тұлға одағы. АҚШ-та отбасына деген қарым-қатынастар мен үлкендердің өміріне деген қатынастар маңызды. Көптеген америкалық қарттарға қартайған – бұл 20жастағы романтика қайтып келу. Россияда көп адам үшін – бұл кәрілікке жету, орта және жас адамдардың мүліктен айыруы, қоғамнан бүтін ретінде. Сонымен қатар ажырасудан кейінгі қарым-қатынаста көптеген өзгерістер бар. Россияда – бұл қарым-қатынастың толықтай жойылуы. АҚШ-та – қарым-қатынастың жалғасы, өзара көмектесу, баланы ортақ тәрбиелеу. Осының нәтижесінде екі отбасының құрылымын қосатын «ажырасудың жақсы жағы» және «бинуклеарлы отбасы» ұғымдары пайда болды. Әлеуметтік зерттеулер құрамы нәтижесінде «некеге қабілеттілік» ұғымы ойлап табылды. Ол адамдардың қатынасып тұруын, эмоцональды төзу, туыстарына қамқорлық көрсету қабілетін арттыруға, сонымен қатар өзін-өзі ұстай білу мен өзін-өзі бақылау, қызметтестік. Ажырасудың көп саны жоғарғы деңгейлі некесіз туу, кәмілетке толмаған балалармен, толық емес отбасының санының артуына алып келеді. Мысалы, Россияда 1995ж өзінде 588мың 18 толмаған балалардың ата-анасы некелерін бұзды. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін-ақ Россияда некесіз туылған балалар саны 24% құрады, яғни барлық туылғандардың төрттен бір бөлігі. Бұл құбылыстың себебі айдан анық: соғыс уақытында көптеген жас ер адамдардан айырылу және жалғыз басты аналарың бала болу ұмтылысы. Соғыстан кейінгі жылдарда некесіз туылған балалардың саны күрт азайды - 17%-ға дейін 1955ж., 13% дейін 1960., және ең төменгі 10% - 1968жылы. 1960 ж соңынан 1980 ж дейін бұл көрсеткіштер ең төменгі шепке жетті де, ал одан кейін тағы көбейді. 1990ж некесіз бала туу көрсеткіші тез өсті. 2000ж Россияда некеден тыс 354,2мың бала туылды, ол осы жылдағы туылған балалардың 28% құрады. жүктеу/скачать 368,75 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|