Оқулық Алматы, 020 ӘӨЖ 811 кбк 81. Е 79
жүктеу/скачать 5,96 Mb. Pdf көрінісі
|
Есеналиева Ж. САЛЫСТЫРМАЛЫ ТЫЛ БЫЛЫМЫ 2021 от 7 апреля
- Бұл бет үшін навигация:
- Салғастырмалы әдіс
| Препозиция –
Басқа единицалардың (Морфема, Сөз) алдында тұратын тілдік единицаның орны (Аффикс, Артикль т.б.). Префикс – Түбір алдынан орын алатын Аффикс , мысалы, ор. т. за-ходить ; нем. т. aufstehen «түрегелу» (Приставкамен барабар). Релевантты – Тілдік единицалардың ерекшелігін көрсе ту үшін қолданылады; қандай да бір функцияны атқарады. Рема – Сөйлемнің актуальды бөлігі. Хабардағы бастапқы бөлік – тема жөнінде айтылатын және ойдың аяқталмаған көрінісін жасаушы. Ол хабардың негізгі мазмұнын білдіреді және айтылған жайдың коммуникативтік орталығы болып табылады. Мыс., ор.т. На улице (тема) было пусто (рема); қаз.т. Бір кезде (тема) біз де бастық болғанбыз (рема). Р. көрсеткіштері - сөз тәртібінің бейтарап орналасуы кезінде Темаға қатысты алғанда Постпозиция болып табылады. Сөйлем ішінде Р. Бастапқы және кейінгі жаңа ақпаратты – 175 – Есеналиева Жанар жалғастыра отырып, Темаға қарсы қойылады. Сөйлем сыртында Р. көрші сөйлемдерде Р. мағыналық қатынасқа түседі, ойдың бір ізді болуын ұйымдастырады. Род – Грамматикалық категория. Ол Сөздерді және олардың формаларын екі немесе үш класқа: мужской, женский, средний Р. Бөледі. Р. арасындағы айырмашылықтар тілдік категория және биологиялық жақтан жынысқа бөлінуі бойынша көрінеді. Р. Категориясы үш родты (кейде екі родты) жүйе бойынша түрлі дәрежеде Үндіеуропа тілдерінде сақталған; екі родты жүйе араб, афрази тілдеріне тән. Финн-угор, түркі, монғол, банту тілдерінде Р. Категориясы жоқ. Мыс., ор.т. род категориясының үш түрі бар (красивая улица – ж.р., красивый дом – м.р., красивое озеро – ср.р.). Салғастырмалы әдіс – екі немесе одан да көп тілдерді шығу тегінің ортақтығына немесе әр түрлілігіне қарамастан, арасындағы салғастырылатын тілдердің айырмашылықтарын айқындау үшін салыстырудың ғылыми әдісі. Бірдей дәрежеде бұл әдісті контрастивтік деп та атайды. Осы әдіспен Контрастивтік лингвистиканың негізі айқындалады. XVIII- XIXғғ. грамматикаларда қарапайым салғастырушылық бар. С.ә. идеясын теориялық жағынан қалыптастырған И.А. Бодуэн де Куртенэ. Өзіндік принциптерімен, лингвистикалық әдіс ретінде салғастырушылық тек XX ғ. 30-40 жж. Қалыптаса бастады. С.ә. теориясы мен тәжірибесіне елеулі үлес қосқандар – Е.Д. Поливанов, Л.В. Щерба, С.И. Бернштейн, Ш. Балли. жүктеу/скачать 5,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|