Оқулық. Алматы: жшс рпбк

173

Торшалардың секрециялау қызметі организмнің функционал-

дық жағдайына қарай өзгеріп отырады. Ашығу кезінде без дер-

дің сілекей түзу қызметі тоқтап қалады. Əрбір торша секреті нің 

физикалық жəне химиялық қасиеттері өзгеріп тұрады. Азық-

тандыру аралығында сілекей түзу тоқтап, малды азық 

тан 

дыр-

ғанда ол күшейеді. Сілекейдің сапасы азықтың сипатына қарай 

өзгереді. Құрғақ, ұнтақталған азыққа сілекей көп, ал балғын 

азыққа – аз бөлінеді. Сілекей бездерінің қызметі азықтың құрамы 

мен сапасына бейімделе өзгереді. Мысалы, итті ұзақ уақыт крах-

малды азықпен тамақтандырса, оның сілекейінде көмірсуларды 

ыдырататын ферменттер пайда болады. Азық сипаты мен сілекей 

сапасының арасындағы мұндай сəйкестік рефлекспен жəне гумо-

ральды реттеу тетіктерінің əсерімен қалыптасады. Рефлекстік ме-

ханизм сілекей бездері қызметін шапшаң өзгертсе, гуморальдық 

механизм без əрекетінің баяу бейімделе өзгеруін қамтамасыз 

етеді.

Сілекей бөлу процесі торшалардан шыққан секреттер без-

дердің түтікшелері мен альвеолаларына жинақталғаннан кейін 

ғана басталады да, безді ұлпаның миоэпителийлік торшалары 

мен шығару өзектерінің бірыңғай салалы еттерінің қатысуымен 

жүреді.

жүктеу/скачать 5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: