Оқулық. Алматы: жшс рпбк
жүктеу/скачать 5 Mb. Pdf көрінісі
|
| 173-сурет. Актин мен миозин
жіп шелері арасындағы көл де- нең көпіршелер қ и мы лының бей не сі: а-ə -əрекетті кезең, б-а – əрекетсіз кезең. 174-сурет. Миофибрилланың жиыры- лу механизмінің сызбасы: А – босаң сыған, Ə – жиырылған миофибрилла; Б – миозин өсінділеріндегі өзгерістер рет тіл ігі: а – актин, ə – миозин жіпшелері; б – көпірше; 1 - тыныштық күй; 2 - Са ион дарының АДФ жəне АТФ молекулаларымен əрексттесуі; 3 - өсіндінің тартылып, АТФ-тің АДФ-ке ыдыра- уы; 4 - АТФ-тің жаңа молекуласының қосылып, өсіндінің жа зылуы, жаңа əрекетке дайындық күй. Нұсқамалар - актин мен миозиннің жылжу бағытын көрсетеді
500 Жүйке импульсінің əсерімен əрекет потенциалы пайда бо- лып, миофибриллалар түтікшелерінен кальций иондары босанып шығады. Кальций иондары көпірше АТФ-ы мен актиннің АДФ- ын байланыстырып, АТФ-тың соңғы фосфаттық тобының теріс зарядын бейтараптайды. Осы өзгерістер нəтижесінде өсінділер тартылып, актин миозин бойымен біраз жерге жылжиды. Осының нəтижесінде АТФ-ы бар өскін ұшы АТФ-азаға жақындайды да, оның əсерімен АТФ АДФ-ке ыдырап, өскін мен актин арасындағы байланыс үзіледі. Одан əрі саркоплазмадағы АТФ əсерімен фос- форландыру процесі жүріп, өскін АДФ-ы фосфор қышқылын қосып алып, АТФ-ке айналады да, көпірше ұшында теріс заряд пайда болады. Ол өскін табанындағы теріс зарядтан тебіліп, өскін қайта жазылады да, жаңа байланыс пайда болады. Бұлшық ет кальций иондарының саркоплазмалық тор түтік- шелеріне кері енуімен байланысты босаңсиды. Кальций ион- дары болмаса, протофибриллалар арасында жаңа байланыс қа
лыптаспайды да, бұрынғы байланыстар миозин АТФ-азасы əсерімен тез үзіліп, ет босаңсиды. жүктеу/скачать 5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|